Χριστούγεννα και ο γεωλογικός κόσμος του Καρόλου Ντίκενς στο βικτοριανό Λονδίνο
Ο Τσαρλς ή Κάρολος Ντίκενς αναζωογόνησε τις παραδόσεις των Χριστουγέννων.
Στην βικτοριανή Αγγλία ο Ντίκενς ήταν τα Χριστούγεννα. Στα 31 του χρόνια, άρχισε να γράφει το μυθιστόρημα "A Christmas Carol"- γνωστό στην χώρα μας ως Χριστουγεννιάτικη ιστορία.
Η νουβέλα αφηγείται την ιστορία του Ebenezer Scrooge. Εισέρχεται στην μεταστροφή του παράξενου και τσιγκούνη Σκρουτζ μετά την υπερφυσική επίσκεψη 3 φαντασμάτων των Χριστουγέννων [φάντασμα των περασμένων Χριστουγέννων, φάντασμα των Χριστουγέννων του Παρόντος και φάντασμα των Χριστουγέννων του Μέλλοντος] που δέχτηκε από τον πεθαμένο συνεταίρο του Τζέικομπ Μάρλεϊ.Το έργο του είχε άμεση επιτυχία και αποδοχή τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς.
Αλλά ο Ντίκενς δεν ήταν μόνο Χριστούγεννα.
Το ανήσυχο και διαπεραστικό πνεύμα του συνέβαλε επίσης στην αύξηση της δημοτικότητας της γεωλογίας του 19ου αιώνα. Μεταξύ των φίλων του ήταν ο Sir Roderick Murchison, γεωλόγος [1792-1871] από το Λονδίνο οποίος μελέτησε για πρώτη φορά τα στρώματα της Πρώιμης Παλαιοζωικής εποχής [542-251 εκ.χρόνια πριν] και ο Ρίτσαρντ Όουεν [1804-1892], διάσημος Βρετανός βιολόγος, ανατόμος και παλαιοντολόγος. Ο Όουεν είχε μελετήσει τα απολιθώματα που είχε συλλέξει ο Δαρβίνος στη Ν. Αμερική και συμπέρανε ότι συγγένευαν με σύγχρονα είδη που ζούσαν στην ίδια περιοχή, και όχι με ζώα του ίδιου μεγέθους που ζούσαν στην Αφρική, όπως υποστήριζε ο Δαρβίνος. Αυτό το γεγονός οδήγησε το Δαρβίνο στην ανάπτυξη της θεωρίας της φυσικής επιλογής.
Για τον Ντίκενς, η γεωλογία είναι η ιδανική επιστήμη.
Στην κριτική του έργου "Ποίηση της Επιστήμης" του Robert Hunt [1807-1887], ενός επιστήμονα και αρχαιολόγου που ασχολήθηκε με στατιστικές και ορυκτολογικές μελέτες, έγραψε: "Η επιστήμη έχει πάει κάτω στα ορυχεία και στους λάκκους άνθρακα, πριν από την ασφάλεια του λαμπτήρα και πριν εξαφανιστούν τα πνεύματα σε σκοτεινές περιοχές ... Σειρήνες, γοργόνες, σε πόλεις αστραφτερές που ακτινοβολούν ,στο κάτω μέρος της ήσυχης θάλασσας και σε βαθιές λίμνες, δεν υπάρχουν πια, αλλά στη θέση τους η επιστήμη, ο καταστροφέας τους, μας δείχνει ολόκληρες ακτές από κοραλλιογενείς ύφαλους που κατασκευάστηκαν από τους άθλους αυτών των μικρών πλασμάτων ,τα οποία εκτίθενται τα δικά μας βράχια από κιμωλία και ασβεστολιθικά πετρώματα,τα οποία έγιναν σκόνη από μυριάδες γενεών από απειροελάχιστα όντα …. "(London Examiner, 1848).
Το 1846, ο Ντίκενς επισκέφθηκε τη Νάπολη και ανέβηκε το Βεζούβιο. Περιέγραψε την εμπειρία με το "Εικόνες από την Ιταλία". Έγραψε : "Στέκομαι στο κάτω μέρος της μεγάλης αγοράς της Πομπηίας, και κοιτάζω προς τα πάνω τους σιωπηλούς δρόμους, μέσω των ερειπωμένων ναών του Δία και της Ίσιδας, πάνω από τα κατεστραμμένα σπίτια και ιερά τους, μακριά από το Βεζούβιο , φωτεινό και χιονισμένο σε γαλήνια απόσταση και μετράω τον χρόνο, και προσέχω ότι υπάρχει γύρω μου, με παράξενη και μελαγχολική αίσθηση βλέπω ότι Καταστράφηκε και τον Καταστροφέα με αυτή την ήσυχη εικόνα στον ήλιο. "
Το Όρος Βεζούβιος είναι ένα στρωματοηφαίστειο, που αποτελείται από ένα εξωτερικό κουτσουρεμένο κώνο, το εξαφανισμένο Όρος Σόμα, ένα μικρότερο κώνο που αντιπροσωπεύεται από τον Βεζούβιο. Για το λόγο αυτό, το ηφαίστειο ονομάζεται επίσης Σόμα-Βεζούβιος. Προήλθε από τη σύγκρουση των τεκτονικών πλακών, της Αφρικής και της Ευρασίας .Όταν ο Βεζούβιος ξέσπασε το 79 μ.Χ. τα θανατηφόρα νέφη τέφρας και από λιωμένα βράχια, διήρκεσαν για οκτώ ημέρες, θάβοντας και καταστρέφοντας τις πόλεις της Pompeya, Herculaneum και Stabiae. Ο Βεζούβιος έχει το αρχαιότερο ηφαιστειολογικό παρατηρητήριο του κόσμου, που ιδρύθηκε το 1845, και το περιοδικό του Ντίκενς " Household Words" , συχνά διοργάνωνε περιηγήσεις που περιέγραφαν την ανάβαση και την κατάβαση του Βεζούβιου, μαζί με ταξίδια στην Πομπηία.
Την ίδια χρονιά, ο Ντίκενς άρχισε να γράφει το Dombey and Son (Ντόμπυ & Υιός, 1846-1848), χρησιμοποιώντας την εμπειρία του στην Ιταλία για να περιγράψει μια βίαιη έκρηξη: "Θερμές πηγές και φλογερές εκρήξεις, οι συνήθεις συνοδοί μετά τους σεισμούς, δανείζουν με τη συμβολή τους αυτό το τρομερό σκηνικό. Βραστό νερό που τσιτσιρίζει και ανυψώνεται μέσα σε έρημα τοιχία απ 'όπου, επίσης, η λάμψη και η βοή της φωτιάς εκπέμπεται με δύναμη και αναχώματα τέφρας μπλοκάρουν την διέλευση, και αλλάζουν εντελώς το νόμο και τη συνήθεια της γειτονιάς " .
Ήταν μια συναρπαστική στιγμή γεμάτη ανακαλύψεις και η έννοια της αρχαίας Γης έγινε μέρος δημόσιας κατανόησης και συλλογισμού. Η μελέτη της Γης ήταν κεντρικής σημασίας για την οικονομική και πολιτιστική ζωή της βικτωριανής κοινωνίας και λογοτεχνίας και επηρέασε την διεισδυτικότητα της γεωλογικής σκέψης. Έτσι, όταν το Crystal Palace ανακατασκευάστηκε στο Sydenham [κοντά στο Croydon] το 1854, ο Ντίκενς και οι " Household Words " ήταν πολύ ενθουσιώδεις.
Ο Μεγαλόσαυρος έγινε τόσο δημοφιλής που αναφέρεται στο μυθιστόρημα του Bleak House [Ο Ζοφερός Οίκος,1852-1853]. Σε αυτό το μυθιστόρημα οι δεινόσαυροι που αποκαλύφθηκαν από σιδηροδρομικές εργασίες και αναφέρονται στο Dombey and Son, μετακινούνται στο κεντρικό στάδιο: "Αδυσώπητος ο καιρός τον Νοέμβριο. Η λάσπη στους δρόμους από τα νερά, πρόσφατα τραβήχτηκε από το πρόσωπο της γης, όμως δεν θα ήταν θαυμάσιο να συναντήσεις τον Μεγαλόσαυρο, σαράντα πόδια μακρύ ή έτσι, να κάνει βόλτες σαν μία ελεφαντίνη σαύρα μέχρι το Holborn Hill. "
Στα βιβλία του Bleak House και το Dombey and Son, ο Ντίκενς ενθαρρύνει τον αναγνώστη να αντιληφθεί τη σκηνή της πόλης ως ένα γεωλογικό τμήμα ενός ευρύτερου χωρικού και χρονικού οράματος. Στο τελευταίο του μυθιστόρημα Our Mutual Friend (Ο κοινός μας φίλος, 1864-1865), αναφέρεται στον κύριο Venus, έναν ταριχευτή που βασιζόταν ελαφρώς στον Ρίτσαρντ Όουεν. Τη στιγμή που ο Ντίκενς έγραψε αυτό το μυθιστόρημα, ο Όουεν ήταν επιμελητής του Hunterian- Μουσείο του Βασιλικού Κολεγίου Χειρουργών. Στο Our Mutual Friend,παρουσιάζει επίσης τις εργασίες του Κάρολου Λάιελ [Βρετανός δικηγόρος, γεωλόγος και εκλαϊκευτής της θεωρίας του Ομοιομορφισμού], του Ζαν-Μπατίστ Λαμάρκ και του Δαρβίνου.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.Fiction and the Invention of Nineteenth Century Geology-Α. Βuckland, 2013
2.paleonerdish.wordpress.com
3.Βικιπαίδεια
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Τσαρλς Ντίκενς