Το αμυντικό τείχος της αρχαίας πόλης Κω
Ανασκαφή από τους Ιταλούς, στη νοτιοανατολική περιοχή της Αρχαίας Αγοράς Κω [Φωτο, Morricone-1936;]. Αριστερά διακρίνεται το Gelsomino [Ακταίο] στο βάθος το εντυπωσιακό καμπαναριό της Μητρόπολης [Καθολικός ναός Agnus Dei]και δεξιά το Ιπποκράτειο Σχολικό Συγκρότημα.
Φερτά υλικά έχουν καλύψει το κατώτερο τμήμα του αρχαίου τείχους. Σύμφωνα με τον Ιταλό αρχαιολόγο Morricone στο ΝΑ τμήμα του τείχους υπήρχε η ανατολική πύλη της πόλεως, και λίγο πιο βόρεια ένας παλαιότερος τετράγωνος πύργος. Το αρχαίο τείχος είναι παλαιότερο από το τείχος του λιμανιού.
To οχυρωματικό τείχος του 4ου αιώνα π.Χ της αρχαίας Κω ήταν πράγματι μεγαλειώδες και εντυπωσιακό. Πρέπει να ήταν από τα μεγαλύτερα του αιγαιακού χώρου.H οχύρωση είχε τη μορφή δακτυλίου με διάμετρο περίπου 1,10-1,3 χλμ. και περίμετρο 4 χλμ. Το τείχος περιελάμβανε τον κεντρικό ιστό της πόλης με τα μεγάλα δημόσια κτίρια, τον λόφο των Σεραγιών που είχε τη δική του οχύρωση, το θέατρο, και έφτανε μέχρι την Αγ.Τριάδα. Το ύψος των τειχών πρέπει να ξεπερνούσε τα 10μ και το πλάτος ήταν γύρω στα 5μ.
Το τείχος είχε ημικυκλικούς , ορθογώνιους και πολυγωνικούς πύργους, από τους οποίους σήμερα 5 είναι γνωστοί. Σκάλες επέτρεπαν την άνοδο στον διάδρομο των τειχών. Περιμετρικός δρόμος με πλάτος περίπου 6 μ., διέσχιζε την εσωτερική πλευρά του τείχους. H βόρεια πλευρά του τείχους σχημάτιζε τεθλασμένη γραμμή, που ακολουθούσε σε κοντινή απόσταση την ακτογραμμή της εποχής. Δύο λιμενοβραχίονες [ανατολικός και δυτικός] προστάτευαν το «κλειστό» λιμάνι.
Στη Συνοικία του Λιμανιού αποκαλύφθηκε τμήμα του βόρειου τείχους. Στο τμήμα αυτό εντοπίστηκαν δύο πύργοι, ένας ορθογώνιος και ένας ημικυκλικός.
Τα τείχη οικοδομήθηκαν μετά τον μετοικισμό, αμέσως μετά την ίδρυση της νέας πόλης, το 366 π.X. Καταστράφηκαν από τον σεισμό του 139 μ.X. του Αντωνίου Πίου και δεν ξαναεπισκευάστηκαν.
Το μέγεθος του σεισμού του 139 ήταν τουλάχιστον 7.2-7.5 βαθμών και προήλθε από το Ρήγμα της Ρόδου. Το τείχος ήταν κατασκευασμένο από ντόπια υλικά [τραβερτίνη, ρυόλιθο, ιγκνιμβρίτη και βιογενή ασβεστόλιθο].
Ηταν μία πολύ βαριά κατασκευή που είχε φτιαχτεί σε χαλαρά εδάφη, από παράκτιες και ποταμοχειμαριες αποθέσεις, με πολύ κακές γεωτεχνικές προδιαγραφές.Τα εδάφη του αρχαίου βάλτου της Αγοράς ήταν η αχίλλειος πτέρνα του.
Επισκευάστηκε μετά τον σεισμό του 198/199 π.Χ και μετά από σεισμό του 6/5 π.Χ. Τελικά η όλη κατασκευή προδόθηκε από την θεμελίωση της μετά τον σεισμό του 139 μ.Χ. Τα υλικά από το αρχαίο τείχος χρησιμοποιήθηκαν σε μεταγενέστερα κτίρια της πόλης.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.Ιστορία των σεισμών της Κω, 2018-2013
2.Αρχείο L.Morricone
3. Ιστορία της Νήσου Κω-Β.Χατζηβασιλείου
4.Το γιγαντιαίο αρχαίο τείχος της πόλης Κω
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Πύργος τουλάχιστον 15μ σε ύψος από τα αρχαία τείχη της Κω σε σκίτσο του του Ιταλού Traiano Finamore, 1942.
Τετράπλευρος πύργος και σκάλα πρόσβασης στην επάνω πεζογέφυρα των αρχαίων τειχών της πόλης Κω σε σκίτσο του Traiano Finamore.
Ημικυκλικός πύργος ,σε σκίτσο του Traiano Finamore.
Χαρτογραφώντας το αρχαίο τείχος στην τωρινή πόλη της Κω.
Τμήμα του τείχους στην Αρχαία Αγορά από βιογενείς ασβεστόλιθους.
Με διαφορά περίπου 24 αιώνων ένα άγνωστο αλλά σπουδαίο κομμάτι της αρχαίας πόλης της Κω, του 4ου αιώνα π.Χ, σε αεροφωτογραφία της δεκαετίας του ‘20.