Μέσα ή έξω από το αρχαίο τείχος;
To οχυρωματικό τείχος, 4ου αιώνα π.Χ, της αρχαίας Κω ήταν πράγματι επιβλητικό και εντυπωσιακό. Ήταν από τα μεγαλύτερα του αιγαιακού χώρου. Μέχρι σήμερα ήξερα ότι η οχύρωση είχε τη μορφή δακτυλίου με διάμετρο περίπου 1,10-1,3 χλμ. και περίμετρο 4 χλμ.Το ύψος των τειχών ξεπερνούσε τα 10μ, με πλάτος γύρω στα 5μ.Περιελάμβανε τον κεντρικό ιστό της πόλης με τα μεγάλα δημόσια κτίρια, τον λόφο των Σεραγιών που είχε τη δική του οχύρωση, το θέατρο, και έφτανε έως την Αγ.Τριάδα. Ωστόσο, τομές από πρόσφατη αρχ.έρευνα δείχνουν ότι η οχύρωση συνέχιζε πιο πάνω από την Αγ.Τριάδα. Δεν ξέρω αν έχουν έτσι τα πράγματα. Εάν ναί το μήκος του ήταν μεγαλύτερο από 4 χλμ. Μπορώ να υποθέσω ότι το αρχαίο τείχος στο ανατολικό του τμήμα είχε φυσικό όριο και αυτό πρέπει να ήταν το Ρ.Τσουκαλαριά, το πιο σημαντικό στο υδρογραφικό δίκτυο της πρωτεύουσας. Το πιο ατίθασο από τα ρεματα της Κω. «Έχει αλλάξει κατά καιρούς πολλές κοίτες. Αμα ήθε να γεμίσει χούβελη [σαβούρα] την κοίτη του άλλαζε μόνος άλλα και πάλι άλλη έτσι αυθαίρετα πήγαινε όπου ήθελε. Οι Ιταλοί δεν τον πήραν σοβαρά να τον νοικοκυρέψουνε. Τόσα και τόσα κάμανε.Οι μουσουλμάνοι τον λένε Μπουκλούτερη. Έχουν βρεθεί και ρωμαϊκά τοιχία στην κοίτη του»[ Π.Σβουρένος]. Το ρέμα εκτός από το να ρυθμίζει την υγρασία, τη θερμοκρασία, την αντιρρυπαντική δράση στην ατμόσφαιρα κάνει κάτι πολύ σπουδαίο, διαχωρίζει τις χρήσεις γης. Μήπως οι αρχαίες όχθες του έχουν ιστορίες να μας πουν;