Τζαμί της Λότζιας δίχως πύργο πριν τον σεισμό του 33;Τι συνέβη;

Τυχαία βρήκα αυτή την ιστορική φωτογραφία πριν από καιρό. Οι ιστορικές φωτογραφίες βοηθούν όχι μόνο την ιστορική, αρχαιολογική αλλά και την σεισμολογική έρευνα ενός τόπου. 

Αρχικά προβληματίστηκα, καθώς δεν γνώριζα την χρονιά λήψης της.Ήμουν βέβαιος ότι τραβήχτηκε πριν από τον σεισμό του 1933,όμως διακρίνεται το Τζαμί της Λότζιας χωρίς τον πανύψηλο και επιβλητικό πέτρινο πύργο του. Αμέσως αναρωτήθηκα, συνέβη κάτι σεισμικά πολύ έντονο πριν από από την αποφράδα μέρα του 1933; 

Σιγά σιγά  μπόρεσα να βάλω σε τάξη την σκέψη μου. Η φωτογραφία λήφθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ΄30, δεξιά διακρίνονται κλώνοι από τον Πλάτανο του Ιπποκράτη.

Ενας φίλος Κώος μουσουλμάνος γνώριζε περισσότερα: «Μεταξύ 1919-23 ανακαινίστηκε ο μιναρές, ίσως μετά τον σεισμό που έγινε στην Αντιμάχεια γιατί είναι μισός, έχει 3 γύρους και μετά είναι το μπαλκόνι. Τον κατεβάσανε και τον ξαναστηλώσανε, δίπλα φαίνεται ένα σπίτι που δεν είναι αλλά το προαύλιο του τζαμιού. 

Δίπλα στο τζαμί υπήρχε ολόκληρο συγκρότημα της Μουφτιάς. Φαίνεται μια πέτρα με μάρμαρο που δεν είναι όμως αυτή που έκαναν την τελετή τους. Υπάρχει μία περίπτωση να είναι αυτό, αλλά όπως το βλέπω δεν πρέπει να είναι γιατί το κεφάλι της πέτρας πρέπει να βλέπει την Ανατολή, ο μουσουλμάνος όταν προσκυνάει το φέρετρο πρέπει να βλέπει προς την Ανατολή [δηλαδή πρός το Χαμάμ του Διοικητηρίου].Το ιερό του τζαμιού βλέπει προς την ανατολή,είναι πεζούλι από το συγκρότημα της Μουφτιάς».

Τι συνέβη; Το 1926 έγιναν 2 σοβαροί σεισμοί στο νησί. Ο σεισμός που προκάλεσε ζημιές στην πόλη δεν ήταν αυτός της Αντιμάχειας της 28ης Φεβρουαρίου 1926 [ώρα 20.15,Μ=5.4 χερσαίος ανατολικά του Αεροδρομίου Αντιμάχειας, Ρήγμα Κιαχίτη]που άφησε πίσω του 2 νεκρούς και 200 τραυματίες.

Πρόκειται για ένα σημαντικό σεισμικό γεγονός 7.6 βαθμών ενδιάμεσου βάθους [100χλμ.] που εκδηλώθηκε στις 26 Ιουνίου 1926, ώρα 19.46 κοντά στην Τήλο και κατέστρεψε την Αρχάγγελο της Ρόδου και όχι μόνο. Εκτός από το Τζαμί της Λότζιας και άλλες ζημιές στο νησί προκλήθηκαν από αυτόν το σεισμό.

Το τοιχίο της φωτογραφίας δίπλα στο σημερινό τουριστικό κατάστημα δεν έχει αλλάξει. Την γωνία του τζαμιού τροποποίησαν οι Ιταλοί βάζοντας το λιοντάρι και το άγαλμα από τον Ναό του Ηρακλή του Καλλίνικου. Πίσω είναι η στοά όπου υπήρχε η είσοδος στο τζαμί από την οποία έμπαιναν οι πλούσιοι και από την σκάλα έμπαινε το πλήθος.

Σχετικά με την Μουφτιά[Μουφτεία] ήταν ένας χώρος όπου ο μουφτής ο συνεχιστής του δικαστικού ρόλου του Μωάμεθ εκτελούσε το έργο του.Ο θεσμός απαντάται από νωρίς στην ιστορία του Ισλάμ. Ο Προφήτης θεωρείται ο πρώτος μουφτής, σύμφωνα με το Κοράνι.Στους μουφτήδες της χώρας μας αναγνωρίσθηκαν από την Πολιτεία καθήκοντα δικαστή για θέματα οικογενειακού δικαίου μεταξύ Μουσουλμάνων Ελλήνων πολιτών [γάμος, διαζύγιο, κηδεμονίες, διαθήκες, πιστοποιήσεις επιτρεπόμενων τροφών].Η Μουφτιά σήμερα είναι δημόσια υπηρεσία που υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων της χώρας μας.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Ιστορία των Σεισμών της Κω, 2018-2023

2. Κώια-Ιακ. Ζαρράφτη