Στην ιερή και εύφορη γη του Αγ.Ιωάννη

H ιστορία της κοιμητηριακής εκκλησίας του Αγ. Ιωάννη 7 Βήματα, Κω πάει πίσω πολλούς αιώνες, είναι παλιά όσο η εύφορη γη και λεκάνη του Αμπάβρη.

Στην φωτογραφία διακρίνονται οι  2 κίονες [με σταυρό] από τους 3 ιωνικού ρυθμού που σύμφωνα με τον Ζαρράφτη ήταν από τον ναό του Απόλλωνα Πυθίου του Αμπάβρη [προσεισμικός του 411 π.Χ].

Ο τρίτος συναντάται στην πόρτα του ναού. Επίσης ένα κιονόκρανο κοντά στον δρόμο επί της εισόδου της αυλής της εκκλησίας ίσως είναι από τον ίδιο αρχαίο ναό που δεν αποκλείεται να καταστράφηκε από τον ίδιο σεισμό ή ακόμη του 199-198 π.Χ από το Ρήγμα της Ρόδου.

Ο Πύθων σύμφωνα με τη μυθολογία μας είχε καταδιώξει τη Κώα Λητώ, μητέρα του Απόλλωνα, όταν ήταν έγκυος, με διαταγή της ζηλιάρας Ήρας, οπότε ο φόνος του ήταν πράξη ευλάβειας και ένδειξη αγάπης και σεβασμού του Απόλλωνα προς τη μητέρα του.

Ο γεωμύθος λέει ότι εκτός από τη Λητώ και οι Νύμφες [το υδάτινο στοιχείο] παρακολούθησαν την πάλη του γόη  και καρδιοκατακτητή Απόλλωνα με το σαυροειδές και τρομερό Πύθωνα, ενθαρρύνοντας τον γιόκα της συμπατριώτισσας μας, ενώ αργότερα φέρονται να έψαλαν ύμνους και παιάνες για να αποθεώσουν  τη νίκη του. Ο Πύθωνας ο απόγονος της Γαίας όπως αναφέρει ο Ευριπίδης στην Ιφιγένεια εν Ταύροις ήταν «γας πελώριον τέρας», το οποίο κατέβαινε σε εύφορη πεδιάδα, σπέρνοντας την καταστροφή και τον θάνατο. Άραγε, ποιος θα μπορούσε να ήταν ο Πύθων που γιόρταζαν οι αρχαίοι Κώοι στη γόνιμη γη του Αμπάβρη;

Οι αρχαιολόγοι τοποθετούν το βαπτιστήριο του Αγ. Ιωάννη τον 5ο ή 6ο αιώνα. Για τον Ιταλό αρχαιολόγο Hermes Balbucci  χρονολογείται από τον 7-8ο αιώνα μ.Χ. Ήταν προσαρτημένο σε ένα τεράστιο συγκρότημα παλαιοχριστιανικών βασιλικών. Η μεγάλη Βασιλική καταστράφηκε από τον Υπερμέγιστο του 554 μ.Χ. Η εκκλησία ξαναφτιάχνεται μάλλον εκ θεμελίων. Οι σημερινές τοιχογραφίες της είναι από τέλη του 12ου-αρχές του 13ου αιώνα. Πρέπει να έπαθε μεγάλες ζημιές από το μέγιστο επεισόδιο του 1493 μ.Χ από το Ρήγμα Κω. Επισκευάζεται ξανά. 

Το 1766 αναφέρεται ως ενοριακός ναός. Στο τέμπλο του υπάρχει ευχή για την «απαλλαγή παντός κακού και πανώλης», από το 1863. Έπαθε ζημιά εξαιτίας πυρκαγιάς σχετικά πρόσφατα. Το 2017 χτυπήθηκε από τον σεισμό Αρκονήσου-Καρά Αντα τόσο ο Αγ.Ιωάννης όσο μνήματα του νεκροταφείου. Σήμερα ο ναός, άλλη μια φορά στην ιστορία του, βρίσκεται σε φάση αποκατάστασης.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Κώια-Ι.Ζαρράφτης
2.Ιστορία των σεισμών της Κω,e-book
3.Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου παρελθόν και παρόν-Ανδρέας Χατζημιχαήλ

4.Ιστορία της νήσου Κω-Β.Χατζηβασιλείου

5.Παλιές φωτογραφίες της Κω/φβ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Ο κοιμητηριακός ναός του Αγ.Ιωάννη τη δεκαετία 60-70.

Ο κοιμητηριακός ναός του Αγ.Ιωάννη Επτά Βήματα, δεκαετία ΄20.

Αρχαία μαρμάρινα μέλη με ταυροκεφαλές  από τον αρχαιολογικό χώρο του Αμπάβρη;

Συγκρότημα παλαιοβασιλικών δυτικά του Αγ.Ιωάννη; Ανατολικά του Ωδείου, από άγνωστη βασιλική; που χρονολογείται στο β΄μισό του 5ου αιώνα μ.Χ. Κάτω από την προστατευτική τέντα, σε αλλουβιακά εδάφη βρέθηκε ψηφιδωτό δάπεδο ενός δωματίου του με παραστάσεις πτηνών και φυτών  σε γεωμετρικά σχέδια. Το ψηφιδωτό είναι φτιαγμένο από το περίφημο «εργαστήριο της Κω», που λειτούργησε αυτή την περίοδο στο νησί και συνήθιζε να απεικονίζει στα δάπεδα διάφορα σχέδια [κύκλους, οκτάγωνα,τετράγωνα,σταυρούς κά]. Καταστράφηκε από τον σεισμό του 554 μ.Χ

Οι 5 μαρμαροκολώνες του νάρθηκα του Γαζή Χασάν που φέρονται να είναι παρμένες από τον Αγ.Ιωάννη 7 βήματα[από τον ναό του Απόλλωνα στον Αμπάβρη;]

Ο Αγ.Ιωάννης του Προδρόμου 7 βήματα  σήμερα και επι ιταλοκρατίας.

Ο Αγ.Ιωάννης του Προδρόμου 7 βήματα  την δεκαετία ΄20.

Στην ιερή και γόνιμη γη του Αμπάβρη, στον πολιούχο Απόλλωνα Πύθιο της Μεροπίδας Κω, στο πελώριο βαπτιστήρι, στον γεμάτο πληγές στεκόμενο στα πόδια του κοιμητηριακό ναό του Αγ. Ιωάννη, εκεί όπου η σιωπή περιέχει την  τελευταία πνοή, τα βήματα που πάτησαν οι πρόγονοι και οι χαμένοι μας φίλοι [ 24 Αυγούστου 2024].