Μια χειμωνιάτικη, ηλιόλουστη μέρα στο κέντρο της προσεισμικής Κω

Προμαχώνας της μεσαιωνικής πόλης Κω, στάση Ηλ.Καπίρη, αρχές της δεκαετίας του ΄30; 

Τα κτίρια αριστερά της φωτογραφίας όπως και αυτό που εφάπτεται στον προμαχώνα δεν υπάρχουν σήμερα, έπαθαν ζημιές ή γκρεμίστηκαν από τον σεισμό του 1933. Στο βάθος η προσεισμική Πλατεία της Ελευθερίας. 

Ο δρόμος είναι η Χαντάκα, Vialle Fossati των Ιταλών, η τωρινή Λ.Ιπποκράτους για εμάς. Διακρίνεται ο θόλος και ο μιναρές της μητρόπολης των Κώων μουσουλμάνων, Ντεφτερντάρ. Ο μιναρές άν και πρόσφατα συντηρημένος κατέρρευσε το 2017, ενώ έπαθε ζημιές και το 1933. 

Παλιοί μου είπαν ότι υπόγεια υπάρχει ένας ακόμη όροφος που δεν φαίνεται. Πριν από το Defterdar εδώ υπήρχε η εκκλησία της Αγ.Παρασκευής που ίσως κατέρρευσε από ιστορικό σεισμό. 

Ο Ζαρράφτης μας λέει «'ήν ίδρυμα πλούσιον κ' εποχής προγενεστέρας των καταχτητών ημών, Τούρκων κ' επιβεβαιοί πως την παράδοσιν, ότ' ήν Χριστιανικός ναός, μάλιστα επ' ονόματι της Αγίας Παρασκευής». 

Το τέμενος Defterdar, πήρε το όνομά του από τον Υπουργό Οικονομικών του Σουλτάνου Ibrahim Efendi που το έκτισε την περίοδο του 1780. Να υποθέσω ότι η Αγ.Παρασκευή της Πλατείας Ελευθερίας καταστράφηκε από ένα ισχυρό επεισόδιο μεταξύ 16ου-18ου αιώνα από ένα απομακρυσμένο ρήγμα και όχι από τερτίπια της τοπικής τεκτονικής. 

Οι πολύ ψηλές κατασκευές [καμπαναριά, μιναρέδες, καπνοδόχοι, κά] θέλουν ιδιαίτερη προσοχή ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όταν συγκεντρώνεται πολύς κόσμος στο κέντρο. Πρέπει να αποφεύγονται, δια ροπάλου, παρόμοιες κατασκευές σε δρόμους με υψηλή τουριστική ή μη επισκεψιμότητα. 

Η ιστορία των σεισμών του νησιού μας συμβουλεύει, «χαμηλότερες κατασκευές, υψηλότερες προδιαγραφές και ντόπια αντισεισμικά υλικά» αν θέλεις να ξεγελάσεις τον Εννοσιγαίο. Το 2017 η τύχη ήταν με το μέρος μας. 

Tο έδαφος κάτω από τα ιστορικά κτίρια της πλατείας συχνά προδίδει, αφού είναι χαλαρό, σαθρό και υγροποιήσιμο. 

Την επόμενη φορά ίσως τα πράγματα πάνε χειρότερα.

Γεωδίφης