Ηφαίστεια στην Ιταλία

Η Ιταλία φιλοξενεί πολυάριθμα ηφαίστεια στην επικράτειά της: ενεργά και εξαφανισμένα.

Τα Colli Albani[Ρώμη], Φλεγραία Πεδία[Νάπολι], Βεζούβιος, Ischia, Stromboli, Lipari, Vulcano, Αίτνα, Παντελερία και Νησί Ferdinandea είναι ηφαίστεια που χαρακτηρίζονται από πολύ διαφορετικές συμπεριφορές. 

Επί του παρόντος, μόνο το Stromboli και η Αίτνα βρίσκονται σε συνεχή δραστηριότητα ή συνεχίζουν τις εκρήξεις τους ή χωρίζονται με σύντομες περιόδους παύσης [της τάξης των μηνών ή πολύ λίγων ετών]. Άλλα ηφαίστεια, όπως ο Βεζούβιος ή το Vulcano, έχουν εισέλθει σε μια ήσυχη φάση μετά την τελευταία έκρηξη. Ακόμα άλλα, όπως τα Φλεγραία Πεδία, δεν ξέσπασαν για πολύ καιρό αλλά είναι ανήσυχα και πολλά γεγονότα σηματοδοτούν την ζωντάνια τους και την έντονη «προσωπικότητά τους».

Η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει υιοθετήσει διάφορα κριτήρια για την ταξινόμηση ιταλικών ηφαιστείων, με βάση το καθεστώς δραστηριότητας χωρίζοντάς τα σε εξαφανισμένα, αδρανή και ενεργά. Εξαφανισμένα ηφαίστεια είναι αυτά που εξερράγησαν πριν από 10.000 χρόνια. Αυτά περιλαμβάνουν τα ηφαίστεια Amiata, Vulsini, Cimini, Vico, Sabatini, Pontine, Roccamonfina και Vulture. Ανενεργά ηφαίστεια είναι όσα έχουν ξεσπάσει τα τελευταία 10.000 χρόνια, αλλά τώρα βρίσκονται σε περίοδο παρατεταμένης αδράνειας. 

Σύμφωνα με έναν πιο αυστηρό ορισμό, τα ηφαίστεια με μια τρέχουσα περίοδο ηρεμίας μικρότερη από τη μεγαλύτερη περίοδο ηρεμίας που είχε καταχωρηθεί προηγουμένως θεωρούνται αδρανή. Εδώ έχουμε τα εξής: Colli Albani, Φλεγραία Πεδία, Ischia,  Βεζούβιο, Salina, Lipari, Vulcano, Ferdinandea και Pantelleria. Μεταξύ αυτών, ο Βεζούβιος, το Vulcano και Φλέγκρια Πεδία, έχουν πολύ χαμηλή συχνότητα έκρηξης .

Δεν είναι όλα τα αδρανή ηφαίστεια στο ίδιο επίπεδο κινδύνου, τόσο για τον κίνδυνο των αναμενόμενων φαινομένων όσο και για το διαφορετικό μέγεθος του πληθυσμού που εκτίθεται. Επιπλέον, ορισμένα έχουν δευτερεύοντα φαινόμενα ηφαιστειακής δράσης(απαέρωση από το έδαφος, φουμαρόλες κλπ.) που μπορεί να προκαλέσουν καταστάσεις κινδύνου. Ενεργά ηφαίστεια είναι η Αίτνα και το Stromboli  που εκρήγνυνται συχνά και αντιπροσωπεύουν μειωμένο κίνδυνο βραχυπρόθεσμα λόγω της ανοικτής δραστηριότητας αγωγών τους. 

Η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Ιταλία επικεντρώνεται επίσης στις υποθαλάσσιες  περιοχές του Τυρρηνικού και του Στενού της Σικελίας [Canale di Sicilia]. Αρκετά υποθαλάσσια ηφαίστεια εξακολουθούν να είναι ενεργά, άλλα, τώρα εξαφανισμένα, αντιπροσωπεύουν αληθινά και σωστά υποθαλάσσια βουνά. Εκτός από τα καλύτερα γνωστά ηφαίστεια Marsili, Vavilov και Magnaghi, πρέπει επίσης να αναφερθούν τα υποθαλάσσια ηφαίστεια Palinuro, Glauco, Eolo, Sisifo, Enarete καθώς και οι ηφαιστειακές περιοχές γύρω από το Κανάλι της Σικελίας.

Το μεγαλύτερο από τα ενεργά ιταλικά ηφαίστεια είναι η Αίτνα, η οποία είναι επίσης το σημαντικότερο ενεργό ηφαίστειο στην Ευρώπη. Η δραστηριότητά της ξεκίνησε πριν 600.000 χρόνια ως ένα υποβρύχιο ηφαίστειο. Στη συνέχεια, το ηφαίστειο βγήκε από το νερό. Σήμερα εμφανίζονται εκρήξεις τόσο από στόμια που ανοίγουν στην κορυφή όσο και από πολυάριθμους πλευρικούς αεραγωγούς, κατά μήκος των πλαγιών, σε αντιστοιχία με τις ρωγμές που τους έφεραν σε επικοινωνία με τον κεντρικό αγωγό. 

Στην Ιταλία ο ηφαιστειακός κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος.Το Παρατηρητήριο Βεζούβιου στη Νάπολη, το Διεθνές Ινστιτούτο Ηφαιστειολογίας στην Κατάνια, το Ηφαιστειακό Παρατηρητήριο Etneo, μαζί με πολυάριθμους ερευνητές σε διάφορα πανεπιστήμια παρακολουθούν προσεκτικά τα Φλέγκρια Πεδία, τον Βεζούβιο, την Αίτνα, το Στρόμπολι και το  Vulcano και Lipari.

Γεωδίφης

Πηγές-protezionecivile.gov.it,ingvvulcani

Με πορτοκαλί τα ενεργά, με μπλέ τα αδρανή και με λευκό τα υποθαλάσσια ηφαίστεια της Ιταλίας.

 

Όλο και πιο συγκεκριμένη γίνεται η ιδέα ότι, σε περίπτωση εκκένωσης της Νάπολης για τον κίνδυνο της έκρηξης του Βεζούβιου, ο πληθυσμός της πρέπει να μεταφερθεί εντός της Καμπανίας και όχι σε άλλα μέρη της Ιταλίας. Επίσης εξετάζεται μια πρώτη συντονισμένη άσκηση εκκένωσης από την Π. Προστασία για τουλάχιστον 40 χιλ. κατοίκους, ώστε να είναι σε θέση να ελέγξουν τη διαθεσιμότητα των διαδρομών σε περίπτωση που συμβεί το μοιραίο για την πόλη των 1,250  εκ.κατοίκων.