Ο υπερ-παλιρροϊκός κύκλος
Οι εκβολές του ποταμού Couesnon κατά την άμπωτη, στη Βόρεια Γαλλία.Οι σημερινές παλίρροιες είναι μεγαλύτερες από το σχηματισμό της Πανγαίας και μετά. Ο λόγος είναι επειδή ο Ατλαντικός είναι σήμερα συντονισμένος με την παλίρροια, δηλ. βρίσκεται σε μια περίοδο υπερ-παλίρροιας. Εξετάζοντας την ενέργεια των παλιρροιών από την εποχή που υπήρχε η Πανγαία μέχρι σήμερα, μπορούμε να δούμε ότι κατά τη διάρκεια της ζωής της Υπερηπείρου οι παλίρροιες ήταν αδύναμες. Αυτό το status quo συνεχίστηκε από 180 έως 1 εκατομμύριο χρόνια πριν, όταν ο Ατλαντικός ανέπτυξε ξαφνικά μεγάλες παλίρροιες. Ο Ατλαντικός είχε αναπτυχθεί όλο αυτό το διάστημα, και είχε τελικά φτάσει σε ένα πλάτος όπου η παλίρροια έγινε συντονισμένη.
Οι παλίρροιες του πλανήτη Γη
Οι αρχαίοι Έλληνες, όπως ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης, ο Σέλευκος αλλά και ο Ποσειδώνιος ήταν οι πρώτοι που διαπίστωσαν τη σχέση της παλίρροιας με τη κίνηση της Σελήνης, τελικά στον Νεύτωνα οφείλεται η ερμηνεία του φαινομένου.
Οι αρχαίοι Έλληνες, όπως ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης, ο Σέλευκος αλλά και ο Ποσειδώνιος ήταν οι πρώτοι που διαπίστωσαν τη σχέση της παλίρροιας με τη κίνηση της Σελήνης, τελικά στον Νεύτωνα οφείλεται η ερμηνεία του φαινομένου.
Οι παλίρροιες της Γης προκαλούνται κυρίως από την βαρυτική έλξη της Σελήνης και την κεντρομόλο δύναμη της Γης λόγω της περιστροφής της. Η δύναμη της Σελήνης και η περιστροφή της Γης προκαλούν τη δημιουργία 2 παλιρροιακών φουσκωμάτων[εξογκωμάτων], μία που ακολουθεί τη Σελήνη και μία στην απέναντι πλευρά του πλανήτη. Αυτά τα δύο φουσκώματα κινούνται γύρω από τη Γη με μια περίοδο 12,5 ωρών. Όταν το φούσκωμα κινείται πάνω από μια ακτή, παρατηρείται μεγάλη παλίρροια και όταν η διόγκωση δεν είναι πάνω από μια ακτή, εμφανίζεται μια μικρή παλίρροια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν δύο χαμηλές και υψηλές παλίρροιες κάθε μέρα. Αυτές οι παλίρροιες ποικίλλουν σε ισχύ σε όλο τον κόσμο, επειδή η ωκεάνια και παράκτια μορφολογία παίζει μεγάλο ρόλο στον τρόπο με τον οποίο κατανέμεται η παλιρροιακή ενέργεια.
Πώς οι τεκτονικές πλάκες επηρεάζουν την παλίρροια;
Η επιφάνεια της Γης χωρίζεται σε κομμάτια όπως το κέλυφος ενός αυγού. Αυτά τα τεμάχια ή πλάκες μπορούν να χωριστούν σε ωκεάνια και ηπειρωτική πλάκα. Η κύρια διαφορά μεταξύ των δύο τύπων πλάκας είναι η πλευστότητά τους. Και οι δύο τύποι πλάκας είναι γεμάτοι, ωστόσο, αφού σχηματίζεται σε μια κορυφογραμμή του μέσου ωκεανού, η ωκεάνια πλάκα γίνεται όλο και λιγότερο έντονη με την ηλικία. Τελικά, μετά από περίπου 30 εκατομμύρια χρόνια, η ωκεάνια πλάκα είναι λιγότερο έντονη από το υποκείμενο μανδύα που σημαίνει ότι θα μπορούσε να βυθιστεί εάν φτάσει σε ζώνη καταβύθισης. Στους σημερινούς ωκεανούς, σχεδόν όλες οι πλάκες ηλικίας άνω των 180 εκατομμυρίων ετών έχουν βυθιστεί πίσω στο μανδύα σε μια ζώνη καταβύθισης. Αυτή η ανακύκλωση της ωκεάνιας κρούστας προκαλεί την αλλαγή του σχήματος των ωκεανών. Οι ήπειροι τραβιούνται μαζί από το κλείσιμο των ωκεανών [βυθίζοντας την ωκεάνια πλάκα]και ωθούνται χωριστά από τα ανοίγματα [δημιουργία ωκεάνιας πλάκας]. Σήμερα, ο Ειρηνικός κλείνει και ο Ατλαντικός ανοίγει.
Καθώς οι ωκεανοί μεγαλώνουν και συρρικνώνονται, το πλάτος τους αλλάζει. Αυτό σημαίνει ότι το παλιρροϊκό κύμα σε αυτούς τους ωκεανούς έχει είτε πολύ λίγο, πάρα πολύ, ή ακριβώς το σωστό ποσό χώρου για να ρεύσει στον ωκεανό. Σήμερα ο Ειρηνικός είναι πάρα πολύ μεγάλος, ο Ινδικός ωκεανός είναι πολύ μικρός, αλλά ο Ατλαντικός Ωκεανός έχει ακριβώς το σωστό μέγεθος για να κάνει την παλίρροια ηχηρή.
Τι είναι ο συντονισμός;
Για να εξηγήσουμε τον συντονισμό, φανταστείτε το παλιρροϊκό κύμα που κινείται στον Ατλαντικό ωκεανό και πίσω, σαν ένα παιδί σε μια κούνια. Εάν εφαρμόσετε τη δύναμη στην κούνια όταν βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο, εφαρμόζετε μια δύναμη σε μία από τις φυσικές συχνότητες του συστήματος, έτσι ώστε η ενέργεια που εισάγετε θα κάνει την ταλάντευση να πάει ψηλότερα. Αν πιέσετε την κούνια πριν ή μετά την κορύφωσή της, τότε μπορεί να εισάγετε κάποια ενέργεια, αλλά δεν θα είναι τόσο αποτελεσματική. Ο Ατλαντικός ωκεανός έχει ακριβώς το σωστό πλάτος για να επιτρέψει στο κύμα να "ταλαντεύεται" μπροστά και πίσω. Η είσοδος ενέργειας εφαρμόζεται στο σωστό σημείο, μία από τις φυσικές συχνότητες της παλίρροιας, για να επιτρέψει τον συντονισμό. Είναι δυνατόν αυτό να συμβεί σε οποιαδήποτε θαλάσσια λεκάνη. Μια λεκάνη ωκεανού μπορεί να φιλοξενήσει παλίρροιες όταν έχει ένα σωστό πλάτος , τότε θα γίνει συντονισμένη.Πηγή-blogs.egu.eu
Γεωδίφης