«Η αδιαφορία σκοτώνει περισσότερο από τον σεισμό»
«Στα περίχωρα της πόλης βρίσκεται ένα μεγάλο κιόσκι, που ανήκει στον Καπετάνιο Πασά, ο οποίος έχει μια τεράστια έκταση γεμάτη αμπέλια.Ο δρόμος συνορεύει σε κάθε πλευρά με υδραγωγείο που κατασκευάστηκε από τους Βενετούς, για να φέρουν νερό από τα βουνά στην πόλη και διατηρήθηκε από τους Τούρκους, όμως επισκευάζοντας το. Κοντά στα βουνά είναι από απλά τούβλα, αλλά καθώς πλησιάζει η κατασκευή στην πόλη, υψώνονται τοίχοι, ανάλογα με το ύψος του εδάφους, 7 ή 10μ. και τοξωτοί κάτω. Τώρα χρησιμοποιούνται ως τοίχοι κήπων και ως υδραγωγείο. Οι Οθωμανοί έχουν μπλοκάρει τις καμάρες».
Από την αναφορά του Turner μπορούμε να υποθέσουμε ότι κάποιος άγνωστος σεισμός ενδιάμεσου μεγέθους έπληξε τα υδραγωγεία του Αμπάβρη στις αρχές του 19ου ή τέλη του 18ου αιώνα.
Τα υδραγωγεία της πόλης έχουν υποστεί ζημιές μικρές ή μεγάλες από σεισμούς το 1493 μ.Χ, 1863, 1926, 1933 και το 2017. Στη θέση τους υπήρχαν παλαιότερα που μάλλον καταστράφηκαν από τον σεισμό του 334 μ.Χ. Πάντα τα τεχνικά έργα υδρομάστευσης δοκιμάζονταν από τους σεισμούς.
Δυστυχώς, ο σεισμός του 2017 ανέδειξε άλλη μία φορά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μνημεία μας απέναντι σε ισχυρά φυσικά φαινόμενα.
Μας έπιασε στον ύπνο ο σεισμός.Όμως, σχεδόν δύο χρόνια μετά τα πράγματα δεν είναι καλύτερα.
Προχθές ένα τμήμα από τοίχο των υδραγωγείων του Αμπάβρη υποχώρησε [όχι τόσο ξαφνικά για όσους γνωρίζουν].Σε γειτονικό τμήμα του η κατάσταση είναι ακόμη πιο δραματική. Πριν από λίγες μέρες χάσαμε εντελώς την μαυριτανική κρήνη στην Πλατεία Πλατάνου.
Ήταν και είναι αναγκαίο ένα σχέδιο για πως θα κλείσουν άμεσα οι πληγές των μνημείων της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου.
Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα στο Κάστρο, Λότζια, Μεσαιωνικό τείχος, τις εκκλησίες, τζαμιά κά. Οι βροχές, η ζέστη, η διάβρωση και η αποσάθρωση έχουν περισσότερο αποδυναμώσει τα πληγωμένα μνημεία. Η φθορά και η ξαφνική κατάρρευση παραμονεύει σε κάθε σημείο της πόλης ακόμη χωρίς σεισμό.
Δυστυχώς, οι σεισμοί [όπως οι φυσικές καταστροφές] δεν συντονίζονται με τις δράσεις μας, ενεργούν ανεξέλεχτα και ανήθικα.Δεν περιμένουν. Πρέπει να ενεργήσεις άμεσα με ίδιους πόρους.
Η Κως παραμένει πλούσια παρά τα γεωπαθήματα της. Επιχειρηματίες, ξενοδόχοι, πολίτες, εθελοντές ήταν και είναι πρόθυμοι να ανταποκριθούν σε ένα σχέδιο γρήγορης και προσωρινής αποκατάστασης των μνημείων του νησιού.
Ενα επεισόδιο μικρότερο από τους 6 βαθμούς μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερες καταστροφές από το περιστατικό του 2017. Αλλωστε, το 1926, ένας σεισμός 5,4 βαθμών από μικρό αλλά χερσαίο ρήγμα ρήμαξε την Αντιμάχεια, αφήνωντας νεκρούς πίσω του, ενώ ταυτόχρονα δημιούργησε το Μαστιχάρι.
Η αδιαφορία και η ανευθυνότητα δεν δοκιμάζει μόνο την υπομονή του κόσμου αλλά σκοτώνει την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Γεωδίφης
