Αντιμέτωποι με την ξηρασία, οι Φαραώ προσπάθησαν να προσαρμοστούν

Famine Stela μια επιγραφή γραμμένη σε αιγυπτιακά ιερογλυφικά που βρίσκεται στο νησί Sehel στο Νείλο κοντά στο Ασουάν της Αιγύπτου, η οποία μιλά για 7ετή περίοδο ξηρασίας και λιμού κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φαραώ Ντζόσερ της Τρίτης Δυναστείας. Θεωρείται ότι η στήλη γράφτηκε κατά τη διάρκεια της Πτολεμαϊκής Βασιλείας, η οποία κυριάρχησε από το 332 έως το 31 π.Χ.[Φωτο Morburre/ Βικιπαίδεια]. 

Πάνω από 3000 χρόνια πριν, η βασίλισσα των Χετταίων, που έζησε στην Τουρκία, έστειλε ένα πήλινο δισκίο στον Αιγυπτιακό Φαραώ Ραμσή Β, με ένα SOS: «Δεν έχω σιτηρά στις χώρες μου».

Προηγουμένως, τα δύο βασίλεια βρίσκονταν σε πόλεμο. Τώρα, μια σοβαρή ξηρασία σκάλισε ένα μονοπάτι καταστροφής μέσω του αρχαίου Λεβάντε, σκοτώνοντας καλλιέργειες, βοοειδή και ανθρώπους.

Όμως οι Αιγύπτιοι, αντίθετα από τους Χετίτες, είχαν προβλέψει μια κρίση και σχεδίασαν πριν από την έλλειψη τροφίμων, λένε ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Και σε μια προσπάθεια να σταθεροποιήσουν τα σύνορά τους, οι Φαραώ φαίνεται να είχαν προβεί σε προσπάθεια ανακούφισης, στέλνοντας σιτηρά στους πρώην εχθρούς τους.

Σε μια νέα μελέτη, οι ερευνητές συνένωσαν αρχαία στοιχεία-συμπεριλαμβανομένων των αρχείων πυριτίου και οστών από την χαμένη πόλη Megiddo, απολιθωμένα δεδομένα γύρης από τη Θάλασσα της Γαλιλαίας και τα αρχαία DNA βοοειδών.Ανέδειξαν πώς οι Αιγύπτιοι της Εποχής του Χαλκού χρησιμοποίησαν προσεκτικό σχεδιασμό και πολιτικές για να προσαρμοστούν σε μια ξηρασία που διήρκεσε από το 1250 π.Χ. έως το 1100 π.Χ., ενώ οι αρχαίοι ομολόγοι τους φαινόταν ότι ήταν λιγότερο καλά προετοιμασμένοι.

Ακόμη και με την προετοιμασία, ωστόσο, η αιγυπτιακή αυτοκρατορία κατέρρευσε τελικά. Ωστόσο, η μελέτη δείχνει πως η αναγνώριση και η προετοιμασία για την κλιματική καταστροφή μπορεί να καταστήσει τις κοινωνίες πιο ανθεκτικές.

«Όλα αυτά μαζί, δίνουν μια εικόνα από μία κρίση και την αντίδραση μιας αυτοκρατορίας, προκειμένου να προσπαθήσουμε να σταθεροποιήσουμε την κατάσταση», δήλωσε ο Ισραηλινός Finkelstein, καθηγητής αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ και ο κύριος συγγραφέας του βιβλίου. «Για μια στιγμή τα κατάφεραν, όμως και τότε ήταν πολύ αργά.»

Για περίπου μια δεκαετία, οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν ότι η εκτεταμένη ξηρασία στη Μεσόγειο ήταν ένοχος κατά την πτώση των πολιτισμών στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Αλλά μόνο σε αυτή την τελευταία μελέτη παρουσιάζονται αποδεικτικά στοιχεία της πρόγνωσης των Φαραώ: Εν αναμονή της κρίσης στις νοτιοανατολικές άγονες ζώνες αυτοκρατορίας τους, διέταξαν την αύξηση της παραγωγής σιτηρών στα πράσινα μέρη της και προχώρησαν σε διασταυρώσεις τοπικών βοοειδών με zebu, ή δημιούργησαν ένα ανθεκτικότερο στη θερμότητα άροτρο, έδειξαν οι ερευνητές.

Στα αρχαία ερείπια του Megiddo στο βόρειο Ισραήλ, ο Δρ Finkelstein και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν επίσης δρεπάνια που χρησιμοποιούνται για τη συγκομιδή σιτηρών και ασυνήθιστα υψηλή συχνότητα οστών βοοειδών. Η ηλικία αυτών των οστών δείχνει ότι τα ζώα χρησιμοποιήθηκαν για το όργωμα των καλλιεργειών αντί για τροφή, εξήγησε ένας από τους συγγραφείς του βιβλίου Lidar Sapir-Hen, αρχαιολόγος από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Steinhardt στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ.

Αυτά τα αγροτικά κατορθώματα κατάφεραν να επεκτείνουν τη ζωή της αιγυπτιακής αυτοκρατορίας κατά περίπου μισό αιώνα περισσότερο από ό, τι διαφορετικά θα κρατούσε, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους. Το μάθημα για τον δικό μας πολιτισμό - το οποίο είναι πιθανό να αντιμετωπίσει όλο και πιο έντονες ξηρασίες καθώς οι άνθρωποι αλλάζουν το κλίμα πολύ πιο γρήγορα από ό, τι έχει κάνει ποτέ η φύση - είναι να προγραμματίσουμε το μέλλον, δήλωσε ο Δρ Finkelstein.

«Ο σύγχρονος πολιτισμός μας δεν έχει προχωρήσει πολύ στους μηχανισμούς αντιμετώπισης των κλιματικών κρίσεων.Αυτή η κατάρρευση της Ύστερης Εποχής του Χαλκού δεν είναι μόνο θέμα αρχαίας ιστορίας που δεν έχει σχέση με μας», δήλωσε ο Eric H. Cline, καθηγητής κλασικού πολιτισμού και ανθρωπολογίας στο πανεπιστήμιο George Washington, ο οποίος εργάστηκε στο χώρο του Megiddo για δύο δεκαετίες αλλά δεν συμμετείχε σε αυτή την τελευταία μελέτη. Ακριβώς όπως η ξηρασία ήταν μεταξύ των «στρεσογόνων παραγόντων» που οδήγησαν στην πείνα και τον πόλεμο κατά την εποχή του Χαλκού, δήλωσε ο Δρ Cline, οι σημερινές ξηρασίες θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα υπάρχοντα προβλήματα.

«Είναι μια τέλεια καταιγίδα: Δεν έχετε μόνο ξηρασία και πείνα, αλλά υπάρχουν και σεισμοί, υπάρχουν και εισβολείς, και αυτό προκαλεί κατάρρευση», ανέφερε, αναφερόμενος σε μια συρροή γεγονότων που μερικοί σκέφτονται οδήγησαν στο τέλος της Εποχής του Χαλκού. Η εποχή περιελάμβανε ισχυρούς σεισμούς στην περιοχή και την εισβολή στο Λεβάντε από μια ομάδα γνωστή ως Λαοί της Θάλασσας. Ο αρχαίος κόσμος, όπως και ο δικός μας, ήταν αλληλένδετος και υπέστη πτώση «ντόμινο».

Γεωδίφης

Πηγή-The New York Times