Κατακλυσμός στην Ελλάδα

Τα δεδομένα είναι πλέον επίσημα: βροχή 3 ετών έπεσε μέσα σε δύο ημέρες.

Μετά από εβδομάδες καύσωνα και πυρκαγιές, καταρρακτώδεις βροχές εξαπέλυσαν εκτεταμένες πλημμύρες στη κεντρική Ελλάδα στις αρχές Σεπτεμβρίου 2023. 

Κατά τη διάρκεια της τετραήμερης καταιγίδας που ξεκίνησε στις 4 Σεπτεμβρίου, τα νερά βύθισαν σπίτια, μετέτρεψαν τους δρόμους σε ορμητικά ποτάμια και παρέσυραν αυτοκίνητα στη θάλασσα. 

Οι έντονες βροχοπτώσεις τροφοδοτήθηκαν από ένα ακινητοποιημένο σύστημα καταιγίδας χαμηλής πίεσης που αποκόπηκε από ρεύμα αεριωθουμένο, γνωστό και ως  Cutoff Low -κλειστό ανώτερο χαμηλό επίπεδο που έχει μετατοπιστεί πλήρως (αποκοπεί) από το βασικό δυτικό ρεύμα και κινείται ανεξάρτητα από αυτό το ρεύμα. Τα χαμηλά αποκοπής μπορεί να παραμείνουν σχεδόν στάσιμα για μέρες, ή μερικές φορές μπορεί να κινούνται προς τα δυτικά αντίθετα από την επικρατούσα ροή ψηλά (δηλαδή, οπισθοδρόμηση).

Αυτή η καταιγίδα ήταν παρόμοια στη φύση με το χαμηλό σημείο που προκάλεσε βροχές στην Ισπανία στις 3 Σεπτεμβρίου και αποτελεί μέρος ενός ασυνήθιστου καιρικού συστήματος Ωμέγα, στο οποίο μια ζώνη υψηλής πίεσης βρίσκεται ανάμεσα σε δύο περιοχές χαμηλής πίεσης. 

Αυτό το Ωμέγα καιρικό σύστημα ενοχοποιήθηκε τόσο για έναν μη εποχικό καύσωνα στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και για τις καταστροφικές πλημμύρες στην Ισπανία, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Τουρκία. 

Η Στερεά Ελλάδα ήταν από τις περιοχές με τις πιο σκληρές βροχοπτώσεις που επλήγησαν από την καταιγίδα, με ποσά ρεκόρ να σημειώνονται στην περιοχή της Θεσσαλίας στις 5 Σεπτεμβρίου. Τα υψηλότερα επίπεδα βροχόπτωσης, 754 χιλιοστά (30 ίντσες), έπεσαν στη Ζαγορά, ένα χωριό κοντά στο Πήλιο. βορειοανατολικά του Βόλου. Για σύγκριση, η πρωτεύουσα της Αθήνας λαμβάνει κατά μέσο όρο περίπου 400 χιλιοστά (16 ίντσες) το χρόνο. 

Ο ποταμός Κραυσίδωνας, που πηγάζει από το Πήλιο, έσπασε τις όχθες του στο Βόλο και κατέστρεψε μια γέφυρα στο πέρασμά του. Ο παραπάνω χάρτης απεικονίζει μια δορυφορική εκτίμηση των ρυθμών βροχόπτωσης (σε χιλιοστά ανά ώρα) στην Ελλάδα για τις 6 Σεπτεμβρίου, καθώς συνεχιζόταν η έντονη βροχόπτωση. Τα πιο σκούρα κόκκινα αντανακλούν τα υψηλότερα ποσοστά βροχοπτώσεων, που έπληξαν και πάλι την Κεντρική Ελλάδα καθώς και περιοχές στα νότια, συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας. 

Τα δεδομένα προέρχονται από τις Ολοκληρωμένες Πολυδορυφορικές Ανακτήσεις για GPM (IMERG), προϊόν της δορυφορικής αποστολής Global Precipitation Measurement (GPM). 

Λόγω του μέσου όρου των δορυφορικών δεδομένων, τα τοπικά ποσοστά βροχοπτώσεων μπορεί να είναι σημαντικά υψηλότερα όταν μετρώνται από το έδαφος. 

Χρησιμοποιώντας δορυφορικά δεδομένα από τον δορυφόρο Sentinel-1 της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας, το Meteo ανέφερε ότι από τις 6 Σεπτεμβρίου, μεγάλα τμήματα της Θεσσαλίας είχαν πλημμυρίσει. 

Την ημέρα εκείνη, 331 χιλιοστά (13 ίντσες) έπεσαν στην πόλη της Καρδίτσας, η οποία απέχει περίπου 100 χιλιόμετρα στο εσωτερικό από τον Βόλο. 

Η Αθήνα δέχθηκε 55 χιλιοστά (2 ίντσες) βροχής, σύμφωνα με το Meteo. Το ίδιο σύστημα χαμηλής πίεσης προκάλεσε θανατηφόρες πλημμύρες στην ανατολική Βουλγαρία και τη δυτική Τουρκία στις 5 Σεπτεμβρίου, αλλά χαλάρωσε την επόμενη μέρα. 

Στην Ελλάδα, η καταιγίδα υποχώρησε σταδιακά μέχρι το βράδυ της 7ης Σεπτεμβρίου. Μερικοί από τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Meteo σταμάτησαν να εκπέμπουν λόγω διακοπών ρεύματος, αλλά κατά τη διάρκεια της τετραήμερης καταιγίδας, κατέγραψαν τη μεγαλύτερη σωρευτική βροχή στην περιοχή της Θεσσαλίας. 

Η Ζαγορά είδε 910 χιλιοστά (36 ίντσες) και 659 χιλιοστά (26 ίντσες) έπεσαν στην Καρδίτσα. 

Εικόνα του Παρατηρητηρίου της Γης της NASA από τη Lauren Dauphin, χρησιμοποιώντας δεδομένα IMERG από την αποστολή Global Precipitation Mission (GPM) στη NASA/GSFC/Έμιλυ Κάσιντι.

Γεωδίφης

Πηγή-Παρατηρηήριο της Γης/ΝΑΣΑ