Ο φετινός εορτασμός (2023) της Ναυμαχίας του Γέροντα
Με χαρά και συγκίνηση είδα ότι οι συμπατριώτες μας Καλύμνιοι, τίμησαν για δεύτερη φορά, με έντονη κάθε φορά, πολιτειακή-πολιτική παρουσία, το χρονικό σύμβολο(επέτειο) της νικηφόρου ναυμαχίας του Αυγούστου του 1824,που τελικά έσωσε τότε την Σάμο από την οικτρή τύχη της Χίου. Τους αξίζουν συγχαρητήρια, που μας υπενθυμίζουν τα γεγονότα!. Στην αφίσα που κυκλοφόρησε φέτος,2023, για τον εορτασμό της ιστορικής επετείου στη Κάλυμνο ,βλέπει κάνεις σωστά ,στο άκρο δεξιά, τοποθετημένη την απεικόνιση του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη, που είχε το γενικό πρόσταγμα στη ναυμαχία εκείνη. Αγνοείται ίσως πώς, τον πίνακα, που αντιγράφεται στην αφίσα, φιλοτέχνησε ο φιλέλληνας γερμανός ζωγράφος Peter von Hess,και τον τιτλοφόρησε ο ίδιος, έχοντας γνώση των γεγονότων: Η ναυμαχία της Κω!.Και αυτό σωστά, γιατί η ναυμαχία ανάμεσα στον ελληνικό και τούρκο-αιγυπτιακό στόλο διεξήχθη σε δύο φάσεις: Η πρώτη στο στενό μεταξύ Κω και Αλικαρνασσού στις 24-26 Αυγούστου 1824 και η δεύτερη ανοικτά της Καλύμνου-Λέρου και των μικρασιατικών ακτών(κόλπος του Γέροντα) στις 28-29 Αυγούστου του ίδιου έτους.
Η ιστορική μνήμη, μέσω των επαναλαμβανόμενων σε ετήσια βάση επετείων, δεν διαμοιράζεται η κατοχυρώνεται χωρικά η τοπικά, αλλά πρέπει να αποτυπώνει και να αναδεικνύει την συμβολή Όλων στο ιστορικό Συμβάν που κρίνεται ως άξιο συλλογικής επαναλαμβανόμενης Ενθύμησης. Δεν είναι στις προθέσεις μου, να εκτρέψω την παρέμβαση μου σε επίπεδο τοπικιστικών αντιζηλιών, μεταξύ Κω και Καλύμνου μη έχοντες , τέτοια πολυτέλεια σήμερα ιδίως με όσα κρίσιμα εθνικά θέματα διακυβεύονται στη περιοχή μας, όντας άλλωστε και Κώος, καλυμνιακής καταγωγής εκ πατρός. Την συμβολή των Καλύμνιων, στα γεγονότα κατέγραψα σε άρθρο μου με τίτλο :Η ναυμαχία του Γέροντα ,τον Αύγουστο του 1824,που δημοσιεύτηκε, στο τεύχος-φύλλο αρ.180,Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου της παροικιακής εφημερίδας στις Η.Π.Α, «Ομογένεια», χάρις στον συμπατριώτη μας καθηγητή σε αμερικανικό πανεπιστήμιο, κ.Νικόλαο Ιτσινέ,.
Θυμάμαι σίγουρα ότι μετά τον περσινό εορτασμό της επετείου στη Κάλυμνο, πρότεινα, σε συνάντηση που επεδίωξα με αρμόδιους παράγοντες δράσεις, για ανάδειξη της Κω και της Νισύρου. Συγκεκριμένα για την Κω πρότεινα την τοποθέτηση ανδριάντα του Ανδρέα Μιαούλη και του Γεωργίου Σαχτούρη(που απόγονοί του ζουν και σήμερα στη Κω) στη πλατεία μπροστά από τα ξενοδοχείο ΚΩΣ, συνεχίζοντας την πρωτοβουλία του πρώτου δημάρχου Γιώργου Κουτσουράδη, που ονόμασε αρχικά όλο το παραλιακό μέτωπο της πόλης από το Δημαρχείο μέχρι το ξενοδοχείο ΑΚΤΑΙΟ-GELSOMINO,Ακτή Μιαούλη, ακριβώς δηλαδή στη περιοχή που διεξήχθη η πρώτη φάση της ναυμαχίας! Για την Νίσυρο και την στήριξη που παρέσχε σε επίπεδο Επιμελητείας του επαναστατικού στόλου, πρότεινα την συντήρηση και την προβολή , ως μνημείου του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821, του πηγαδιού του Μιαούλη, που ανέδειξε ο τότε αρχιμανδρίτης Εμμανουήλ (Βογιατζής) Καρπαθίου (αργότερα Μητροπολίτης Κωου και στη συνέχεια Μεσημβρίας), με ένα φλογερό άρθρο του, τιτλοφορούμενο: Ένα διαμάντι της Δωδεκανήσου, στις 3 Αυγούστου 1935 και που οι Ιταλοί κατακτητές φρόντισαν να το συμπεριλάβουν στον απόρρητο φάκελο, που τηρούσε σε βάρος του η ιταλική αστυνομική Αρχή της Δωδεκανήσου (αρ.748).
Αυτό που δεν τονίζεται στις ιστορικές αναφορές και στις επετειακές εκδηλώσεις που συνοδεύουν την μεγαλύτερη ναυμαχία του αγώνα της ανεξαρτησίας, ούτε τιμάται στις σχετικές επετείους, είναι η διαχείριση των συνεπειών της ήττας του τουρκο-αιγυπτιακού στόλου από τους έλληνες κατοίκους των νησιών από τον κίνδυνο των αντεκδικήσεων. Για την Κάλυμνο, υπάρχουν, για τους Ενδιαφερόμενους, οι σχετικές αναφορές στο ημερολόγιο του πλοίου ΑΘΗΝΑ, του υποναυάρχου Γεωργίου Σαχτούρη, που έζησε τα γεγονότα από κοντά, ως υπαρχηγός του Ανδρέα Μιαούλη. Για την Κω, καταγράφεται στη τοπική Ιστοριογραφία (Ιάκωβος Ζαράφτης, Εμμανουήλ Καρπαθίου, Βασίλης Χατζηβασιλείου), η σφαγή αθώων χριστιανών Κώων ( Τα «Δεύτερα Κακά», όπως αποκλήθηκαν) και η ηρωική, σωτήρια και τολμηρή στάση του τοπικού μητροπολίτη Γερασίμου ,που απέτρεψε τα χειρότερα.
Ελπίζω λοιπόν κατά τα επόμενα χρόνια, πέραν των εορτασμών στη Κάλυμνο, να τιμηθούν ταυτόχρονα η Κως ,για τους αθώους νεκρούς των διώξεων και σφαγών που επακολούθησαν, τουλάχιστον με ένα Μνημόσυνο στον τάφο του μητροπολίτη Γερασίμου, που βρίσκεται ξεχασμένος από τους Περισσότερους, στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου εντός του αλσυλλίου της αρχαιολογικής ζώνης του λιμένος και η Νίσυρος με κάποιας μορφής αντίστοιχη εκδήλωση(τουλάχιστον) στον τόπο όπου βρίσκεται το πηγάδι του Μιαούλη, στη νησίδα Γυαλί, στο πνεύμα της επίκαιρης παρακαταθήκης του μακαριστού Εμμανουήλ Καρπαθίου, που περιλαμβάνεται στο κείμενο του προαναφερθέντος άρθρου του:
«….Η νίκη των προγόνων μας ηρώων του 21, η νίκη του δικαίου, η νίκη της ελευθερίας ενάντια στον δεσποτισμό και την απάνθρωπη βία, θα είναι πάντα το σύμβολο και εγγύηση του θριάμβου της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Σκληρός νόμος για τυράννους, αλλά παρόλα αυτά νόμος. Πολλές φορές καθυστερεί, αλλά η αδικία δεν θα μπορέσει ποτέ να εκμηδενίσει τη δύναμη του νόμου. Όχι μόνο η αθάνατη φήμη της μεγάλης ναυμαχίας της Γέροντα που πρέπει να μας εμψυχώσει. Με την πνοή της Αγίας Πρόνοιας ο ναύαρχος Μιαούλης στόλισε τα βασανισμένα νησιά μας με ένα διαμάντι, σίγουρα αόρατο στην Τουρκοκρατία και ακόμη περισσότερο σήμερα υπό τον ιταλικό ζυγό. και που υπόσχεται να γίνει εθνοτικό προσκύνημα. Αυτό το διαμάντι είναι το «Πηγάδι Μιαούλη». Ελπίζω αυτές οι γραμμές να ανταποκρίνονται στην επιθυμία και το ιστορικό ενδιαφέρον κάθε Δωδεκανησίου….».
Αχιλλέας Γ.Κουτσουράδης
