Κι' όμως ο μεγαλύτερος αριθμός νεκρών από πυρκαγιά προκλήθηκε από σεισμό το 1923 στην Ιαπωνία
To Μητροπολιτικό Αστυνομικό Τμήμα στο Marunouchi, κοντά στο πάρκο Hibiya καίγεται μετά από τον σεισμό του 1923.
Οι πυρκαγιές μαίνονταν για ημέρες μετά τον σεισμό 7,9 βαθμών της 1ης Σεπτεμβρίου 1923 στο Kantō, σκότωσαν περίπου το 90% των 105.000 ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους μέσα και γύρω από το Τόκιο, καθιστώντας την μια από τις πιο θανατηφόρες φυσικές καταστροφές στην ιστορία-συγκρίσιμη με τον αριθμό των ανθρώπων που σκοτώθηκαν στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο από τον ατομικό βομβαρδισμό της Χιροσίμα.
Η ιστορία της πυρκαγιάς, που δεν είναι πολύ γνωστή εκτός Ιαπωνίας, περιέχει σημαντικά μαθήματα για τους επιστήμονες, τις ομάδες αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και τους πολεοδόμους.
Οι πυρκαγιές τις οποίες είχε προβλέψει και προείπε ένας σεισμολόγος, οδήγησαν στα πρώτα μαθήματα αντισεισμικής προστασίας για μαθητές σχολείων στην Ιαπωνία μετά τον σεισμό.
Πιο πρόσφατα, η ιστορία των πυρκαγιών που σχετίζονται με τους σεισμούς στην Ιαπωνία οδήγησε στην τοποθέτηση σεισμικών βαλβίδων διακοπής σε μετρητές αερίου σε όλη τη χώρα.
Η απειλή των πυρκαγιών σεισμών δεν έχει εξαφανιστεί. Οι συγγραφείς μιας μελέτης λένε ότι μέρη με ισχυρή σεισμική δόνηση και μεγάλο απόθεμα κτιρίων με ξύλινο σκελετό - όπως η δυτική ακτή των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων του Λος Άντζελες, το Σαν Φρανσίσκο και το Σιάτλ, η Ιαπωνία και τμήματα της Νέας Ζηλανδίας - πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους στην πρόληψη και την απόκριση πυρκαγιάς ως μέρος της άμβλυνσης του σεισμού.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι λιγότερο από το 5% της βιβλιογραφίας που γράφτηκε για τον σεισμό του 1923 στο Kantō περιγράφει τη φωτιά λεπτομερώς, παρά το γεγονός ότι οι «καταιγίδες πυρκαγιάς» προκάλεσαν την πλειονότητα των ζημιών και των θανάτων σε σύγκριση με τη σοβαρή δόνηση του εδάφους και την ρευστοποίηση.
Πρόσφατοι υπολογισμοί ανεβάζουν τις απώλειες από πυρκαγιές συνολικά σχεδόν 1,5 δισεκατομμύριο γεν. Για σύγκριση, ο συνολικός εθνικός προϋπολογισμός της Ιαπωνίας για το 1923 ήταν 1,37 δισεκατομμύρια γεν.
Για αυτούς τους λόγους, λένε οι συγγραφείς, το συμβάν θα πρέπει να είναι γνωστό ως Kantō Daikasai ή η Μεγάλη Καταστροφή της Πυρκαγιάς του Kantō αντί της πιο κοινής ονομασίας Kantō Daishinsai ή Ο Μεγάλος Σεισμός και η καταστροφή του Kantō.
Προβλέψεις και προφητεύσεις
Πυρκαγιά μετά τον σεισμό είχε οραματιστεί το 1905 ο Imamura Akitsune, επίκουρος καθηγητής σεισμολογίας στο Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Τόκιο. Υπέθεσε τη θεωρία ενός σεισμικού κενού στην περιοχή και πρότεινε ότι επρόκειτο για μεγάλο σεισμό. Προειδοποίησε ότι οι πολίτες του Τόκιο δεν θα έχουν μέρος για να προστατευτούν από τις πυρκαγιές που προκαλούνται από έναν τέτοιο σεισμό. Πρότεινε μέτρα όπως η κατάργηση των φαναριών κηροζίνης και η δημιουργία ειδικών κατασκευών μεταξύ νέων κτιρίων για να μειωθεί ο κίνδυνος.
Οι προειδοποιήσεις του Imamura, ωστόσο, γελοιοποιήθηκαν από τον κορυφαίο σεισμολόγο της Ιαπωνίας εκείνη την εποχή, τον Ōmori Fusakichi, έναν ανώτερο συνάδελφο, ο οποίος δεν πίστευε στη θεωρία του σεισμικού χάσματος. Ο Ōmori πίστευε επίσης ότι οι σεισμοί σπάνια γίνονταν σε θυελλώδεις καιρούς, επομένως δεν θα υπήρχε αρκετός άνεμος για να προκαλέσει την εξάπλωση των πυρκαγιών.
Ο σεισμός στο Kantō σημειώθηκε δύο λεπτά πριν το μεσημέρι της 1ης Σεπτεμβρίου, όταν πολλοί πολίτες άναβαν παραδοσιακές εστίες μαγειρικής καμάντο και ψησταριές shichirin και hibachi για να μαγειρέψουν ένα μεσημεριανό γεύμα.
Το κούνημα του εδάφους ανέτρεψε πολλά από αυτά, και μέσα στην πρώτη ώρα μετά τον σεισμό υπήρξαν 100 πυρκαγιές σε όλη την πόλη «μια πόλη χτισμένη σε μεγάλο βαθμό από ανοιχτόχρωμο ξύλο και χαρτί», είπε ο Charles Scawthorn, ερευνητής στο το Ερευνητικό Κέντρο Σεισμών του Ειρηνικού, Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ.
«Υπό συνήθεις συνθήκες, η πυροσβεστική υπηρεσία του Τόκιο δεν θα ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει όλες αυτές τις πυρκαγιές, αλλά επιδεινώθηκε η κατάσταση από εκατοντάδες διακοπές στο δίκτυο ύδρευσης, έτσι ώστε οι πυροσβέστες ήταν σε μεγάλο βαθμό ανίσχυροι», δήλωσε ο Scawthorn, συν-συγγραφέας του «Φωτιά μετά τον Σεισμό».
Οι πυρκαγιές συγχωνεύτηκαν μέχρις ότου μερικές ήταν τόσο μεγάλες που δημιούργησαν τους δικούς τους δυνατούς ανέμους, μετατρεπόμενοι σε στροβίλους ή κυκλώνες που κατέστρεφαν τα πάντα στο πέρασμά τους.
Στην εργασία της BSSA, ο Tomoaki Nishino του Ερευνητικού Ινστιτούτου Πρόληψης Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο του Κιότο βοήθησε στη διερεύνηση της μεγάλης εικόνας των πυρκαγιών, συμπεριλαμβανομένων των πυρκαγιών από τον άνεμο και στη μοντελοποίηση της εξάπλωσης των πυρκαγιών, ειδικά της σχέσης τους με την κατεύθυνση και την ταχύτητα του ανέμου.
Ο Nishino εξέτασε επίσης πώς μια αστική πυρκαγιά θα μπορούσε να εξαπλωθεί στην πόλη του Κιότο μετά από έναν πιθανό σεισμό μεγέθους 7,5 βαθμών κατά μήκος του ρήγματος Hanaore.
«Οι μεγάλες πυρκαγιές μετά από έναν σεισμό εξαρτώνται όχι μόνο από τη δύναμη της δόνησης, αλλά από άλλες συνθήκες όπως ο καιρός και το δομημένο περιβάλλον», εξήγησε ο Nishino. «Εάν η περιοχή αποτελείται από πολλά πυρίμαχα κτίρια ή από χαμηλή πυκνότητα κτιρίων, οι πυρκαγιές δεν θα συμβούν».
«Η συλλογή αυτών των συνθηκών είναι λιγότερο συχνή από την ισχυρή δόνηση, επομένως ο καταστροφικός περιφερειακός αντίκτυπος των πυρκαγιών μετά από σεισμούς είναι λιγότερο συχνός σε σύγκριση με αυτόν της δόνησης της γης», πρόσθεσε. «Αλλά μπορεί να υπάρξει μια στιγμή που ο αριθμός των ταυτόχρονων πυρκαγιών υπερκαλύπτει τις δυνατότητες πυρόσβεσης».
Μαθήματα ιστορίας
Οι συγγραφείς της BSSA συζητούν επίσης τη βαθιά επίδραση της πυρκαγιάς στον πολεοδομικό σχεδιασμό, την πολιτική και την εκπαίδευση στην Ιαπωνία τα χρόνια που ακολούθησαν την καταστροφή.
Η Janet Borland, ιστορικός στο Διεθνές Χριστιανικό Πανεπιστήμιο στο Τόκιο, ενδιαφέρθηκε να μελετήσει τον σεισμό και τη φωτιά στο Kantō αφού βίωσε τον σεισμό Hanshin-Awaji ή Kobe το 1995 ως φοιτήτρια .Είναι συγγραφέας του βιβλίου «Earthquake Children: Building Resilience from the Ruins of Tokyo», που περιγράφει λεπτομερώς τις επιπτώσεις του γεγονότος του 1923 στα παιδιά και την εκπαίδευση.
Ο Borland έχει συλλέξει περισσότερες από 2000 αφηγήσεις από πρώτο χέρι για το γεγονός γραμμένο και εικονογραφημένο από παιδιά. «Μας δίνουν μια πραγματικά πολύτιμη εικόνα για τις ατομικές εμπειρίες αυτού του καταστροφικού γεγονότος στην ιαπωνική ιστορία, σε όλο το Τόκιο», είπε, «παιδιών που αντιμετώπισαν πυρκαγιές, που είδαν γονείς να πνίγονται στον ποταμό Sumida ή που βρίσκονταν στα περίχωρα της πόλης και είδαν όλους αυτούς τους πρόσφυγες να εκκενώνουν».
Ο Ιμαμούρα «επένδυσε τόσα πολλά ως σεισμολόγος στη δημόσια εκπαίδευση» μετά το 1923, συμπεριλαμβανομένης της πίεσης για το πρώτο μάθημα ασφάλειας από τους σεισμούς στο ιαπωνικό σχολικό πρόγραμμα σπουδών, είπε ο Μπόρλαντ. Έπεισε τους αξιωματούχους του Υπουργείου Παιδείας, «είμαστε ένα έθνος των σεισμών, πρέπει να μάθουμε στα παιδιά μας τι να κάνουν όταν χτυπήσει ένας σεισμός».
Ο Charles Schencking, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, άρχισε να μελετά το γεγονός του Kantō εξετάζοντας «πώς οι ελίτ ερμήνευσαν την καταστροφή, πώς προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν την καταστροφή όχι μόνο για την ανοικοδόμηση της πρωτεύουσας αλλά και για την ανοικοδόμηση του έθνους σε μια κοινωνική ή ιδεολογικό επίπεδο», είπε.
Αλλά ο Schencking, συγγραφέας του: «Ο μεγάλος σεισμός του Kantō και η Χίμαιρα της Εθνικής Ανασυγκρότησης στην Ιαπωνία», έλκεται επίσης από την ποικιλία των ιστοριών σχετικά με το πώς οι άνθρωποι επέζησαν από εκείνες τις τρομερές μέρες.
«Οι τρομακτικές προσωπικές αφηγήσεις και η συγκίνηση του υλικού απλώς με τράβηξαν και με βοήθησαν να γίνω ένας διαφορετικός τύπος ιστορικού», είπε. «Το ευρύ φάσμα των προσεγγίσεων που θα μπορούσατε να ακολουθήσετε για να μάθετε για την κοινωνία μελετώντας μια καταστροφή και η ανταπόκριση που ακολουθεί είναι για μένα εξαιρετικά ανταποδοτική».
Ο Imamura προέβλεψε και προείπε - «η επιστήμη μπορεί να προειδοποιήσει, αλλά η οικονομία, η πολιτική και οι πόροι πρέπει να κινητοποιηθούν εάν μια προειδοποίηση θέλει να έχει κάποια αποτελεσματικότητα», είπε ο Scawthorn.
Γεωδίφης
Πηγές:
1.Charles Scawthorn et al, Kantō Daikasai: The Great Kantō Fire After the 1923 Earthquake, Bulletin of the Seismological Society of America (2023). DOI: 10.1785/0120230106
2.Bulletin of the Seismological Society of America.
3.Σεισμολογική Εταιρεία της Αμερικής.
