Αγ.Ανάργυροι -Κοσμάς και Δαμιανός της Χώρας Κω;

Στην αρχαία Αγορά της Κω βρισκόταν μία ακόμη εκκλησία της προσεισμικής Χώρας σύμφωνα με ιταλικό χάρτη του 1927-1928. Η θέση του στον μεσαιωνικό οικισμό είναι γνωστή όμως η ακριβής τοποθεσία ακόμη δεν έχει επιβεβαιωθεί .

Πρόκειται για αταύτιστο και άγνωστο ναό μέχρι σήμερα. Πιθανότατα  ήταν το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων που αναφέρεται σε κώδικες της Ιερας Μητρόπολης του 17ου αιώνα.

«Κατὰ τὸν σεισμὸν τοῦ 1933 ὁ Ιερός ναός δὲν ἐβλάβη. Παρ' ὅλον τοῦτο, οι Ιταλοί, μὲ τὸ πρόσχημα της διενεργείας αρχαιολογικῶν ἀνασκαφών κατεδάφισαν αὐτόν. Η Εικὼν τῶν ᾿Αγίων του κατεδαφισθέντος ναοῦ  ἀποτέθη παρ' ἡμῶν εἰς τὸ νῦν Μητροπολιτικὸν Παρεκκλήσιον τοῦ Εὐαγγελισμού καὶ ἐπὶ τούτῳ, κατ' ἔτος εἰς τὴν μνήμην αὐτῶν, 1η Νοεμβρίου, τελείται Λειτουργία, καθ' ημετέραν Διάταξιν» γράφουν οι κώδικες Δουλείας της Ιεράς Μητρόπολης. 

Όμως δεν είναι γνωστό τι ζημιές έπαθε ή σε τι κατάσταση βρισκόταν μετά τον σεισμό του 1933. Γκρεμίστηκε από τους Ιταλούς λόγω των ανασκαφών για την ανάδειξη της αρχαίας αγοράς της πόλης. 

Βρισκόταν πάνω από τις οικοδομικές νησίδες της υστεροκλασικής -ελληνιστικής πόλης της Κω, η οποία ήταν φτιαγμένη σύμφωνα με το ιπποδάμειο σύστημα. Την ελληνιστική περίοδο η πόλη αριθμούσε περίπου 3000 κατοίκους μαζί με τους δούλους, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους. Κάθε νησίδα περιελάμβανε ένα διόρωφο κτίριο με αύλειο χώρο. Ηταν φτιαγμένο από ντόπια υλίκά, από τραβερτίνη, ασβεστόλιθο και μάρμαρο.

Αυτό το οικοδομικό συγκρότημα βρισκόταν μέσα στο αρχαίο τείχος του 4ου αιώνα π. Χ, περιλαμβάνει κατοικίες διαφόρων περιόδων, από την ελληνιστική και την παλαιοβυζαντινή περίοδο του νησιού. Έπαθαν ζημιές και ξαναχτίστηκαν  μετά από τους σεισμούς του 199/198 π.Χ, του 139μ.Χ,  του 334, 469 και 554. Μετά τον 6ο αιώνα χάθηκαν τα ίχνη τους εξαιτίας του θηριώδους τσουνάμι του Αγαθία. Ήρθαν στο φως μετά τις ανασκαφές του ΄33 των Ιταλών. 

Η εκκλησία φτιάχτηκε στα τέλη του 16ου ή αρχές του 17ου αιώνα μετά την κατασκευή του μεσαιωνικού τείχους.

Η εικόνα των Αγ.Αναργύρων μεταφέρθηκε μετά από τον σεισμό του ΄33 και από τότε φυλάσσεται στο μητροπολιτικό παρεκκλήσι του Ευαγγελισμού. Ένα μαρμαρινο μέλος με σταυρό κοντά στην ρωμαική αγορά ίσως είναι από αυτό τον ναό.

Γεωδίφης

Πηγές

1. Κώδικες Δουλείας της Ι.Μητρόπολης-Εμμανουήλ Καρπάθιος[1888-1972]

2. Ιστορία των Σεισμών της Κω, 2018-2023

3.Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου παρελθόν και παρόν-Ανδρέας Χατζημιχαήλ

4. Παλιές Φωτογραφίες της Κω/FB

Κτηματολογικός ιταλικός χάρτης της προσεισμικής Χώρας, με το κόκκινο βελάκι σημειώνεται η πιθανή θέση της εκκλησίας των Αγ.Αναργύρων.

Η Συνοικία του Λιμανιού και η Αρχαία Αγορά μετά από τις ανασκαφές των Ιταλών.

Με κάθε επιφύλαξη, ένα  μαρμάρινο μέλος με σταυρό ίσως από το εκκλησάκι των Αγ.Αναργύρων.

Από την Παναγία Ελεημωήτρια της Χώρας, στο βάθος υπήρχε το εκκλησάκι των Αγ.Αναργύρων.

Οι ελληνιστικές οικοδομικές νησίδες της Χώρας, δεξιά της φωτογραφίας φτιάχτηκαν τα μεσαιωνικά χρόνια οι Αγ.Ανάργυροι .