Γιατί τα χελιδόνια δεν μας επισκέπτονται την άνοιξη;

Ο φίλος μου ο Στάθης Σαβανής, παρατηρητικός όπως πάντα μου τηλεφώνησε σήμερα για να μου αναφέρει ότι στην εξοχή ακόμη δεν φάνηκαν τα χελιδόνια. Μήπως αυτό σημαίνει κάτι;

Σχεδόν όλα τα χελιδόνια εγκαταλείπουν την Ευρώπη για να περάσουν το χειμώνα τους στη Αφρική, νότια της Σαχάρας. Εκεί μπορούν να βρουν τροφή ευκολότερα. Στο ταξίδι τους περνάνε και από το νησί μας όπου ξεκουράζονται κάθε τόσο αφού το ταξίδι μπορεί να κρατήσει πολλές εβδομάδες. Η μετανάστευση των χελιδονιών είναι απίστευτη! Μπορεί να πετάξουν μέχρι και 10.000 χιλιόμετρα για να πάνε και άλλα τόσα για να γυρίσουν από την Αφρική. Όμως, αφού το κάνουν κάθε χρόνο γιατί ακόμη δεν πέρασαν από τον τόπο μας; Η αλήθεια είναι φίλε Στάθη ότι εδώ και καιρό τα χελιδόνια μας εγκατέλειψαν. Πως έγινε αυτό;

Κάθε Μάρτιο μας επισκέπτονταν φέρνοντας μαζί τους και την άνοιξη. Όμως εδώ και καιρό αρχίζει η άνοιξη στο νησί μας δίχως αυτά. Πρέπει να ξέρουμε ότι κάθε είδος χελιδονιού έχει δικό του τύπο φωλιάς. Τα περισσότερα τις φτιάχνουν από πηλό. Εργάζονται σκληρά και οι δύο γονείς. Μαζεύουν λάσπη από κάποιο σχετικά κοντινό σημείο, συνήθως 50-100 μέτρα μακριά, και τη μεταφέρουν με τη μορφή σβόλου. Χρειάζονται 700-1.500 σβόλοι για κάθε φωλιά και ανάλογα με τις συνθήκες, το κτίσιμο μπορεί να κρατήσει από 3 έως και 18 ημέρες. Ωστόσο, το χελιδόνι δεν κάνει την φωλιά του οπουδήποτε αφού φοβάται τα αρπαχτικά όπως το γεράκι, την κουκουβάγια και την καρακάξα. Για τον λόγο αυτό προτιμά τα σπίτια για ασφάλεια ενώ κάνει την φωλιά του ψηλά ώστε να μην την φτάνουν οι γάτες.

Τα τελευταία χρόνια  οι πόλεις μας γίνονται όλο και περισσότερο κλουβιά τσιμέντου και ασφάλτου και οι αλάνες και τα μέρη με χώμα εκλείπουν, δεν είναι εύκολο για τα χελιδόνια να βρουν υλικό για να φτιάξουν τη φωλιά τους. Σήμερα έχουν σταματήσει τα χελιδόνια να έρχονται αφού δεν βρίσκουν νερό για να κάνουν την φωλιά τους ενώ επιπλέον βρίσκουν κλειστά και τα σπίτια μας. Τις φωλιές τους τις θεωρούμε σαν βρωμιά στα πολυτελή σπίτια μας και κάνουμε οτιδήποτε είναι δυνατό για να τις εξαφανίσουμε.  Καταφέραμε, επιτέλους και τα διώξαμε.

Όμως απομακρύνοντας τα από τα σπίτια μας καταφέραμε να ανατρέψουμε και μια μοναδική ισορροπία της φύσης. Τα χελιδόνια τρέφονταν με έντομα και τάιζαν τα μικρά τους με σβόλους εντόμων που ο καθένας μπορεί να περιέχει 50 ως 100 ή ακόμη και περισσότερα μικρά έντομα (κουνούπια, μύγες κτλ) φαντάζεστε πόσο μας απάλλασσαν από αυτά! Η απουσία τους ανέπτυξε τα εκατομμύρια των κουνουπιών που σήμερα έγιναν αληθινή μάστιγα στο νησί μας.

Αν θέλουμε τα χελιδόνια να ξαναεπιστρέψουν ας κάνουμε κάτι πολύ απλό. Ας ανοίξουμε ξανά τα σπίτια μας προσφέροντας νερό και λάσπη για να χτίσουν την φωλιά τους. Οι φωλιές μπορεί να φέρουν τα χελιδόνια ακόμη και σε μέρη που δεν θα μπορούσαν από μόνα τους να τις κατασκευάσουν. Εάν πάντως η φωλιά δεν κατοικηθεί από την πρώτη αμέσως χρονιά, μην απογοητευτείτε! Μπορεί του χρόνου τα χελιδόνια να ανακαλύψουν τελικά το έτοιμο σπιτικό τους.

Γεωδίφης