Το κηρύκειο του Fausto [Κυβερνείο, Κω]

Το Κυβερνείο [Reggenza] ή Διοικητήριο της πόλης Κω, χτίστηκε σε σχέδια που εκπονήθηκαν από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Florestano di Fausto, το έτος 1926. 

Τα βότσαλα του ψηφιδωτού της εισόδου του μεγαλοπρεπούς κτιρίου, οι Ιταλοί προμηθεύτηκαν από την γειτονική παραλία του Γιαλού [σημερινή Ακτή Μιαούλη]. 

Το ψηφιδωτό περιέχει ένα σχήμα που μοιάζει με έμβλημα του Ασκληπιού αλλά μια δεύτερη πιο προσεκτική ματιά, βάζει σε σκέψεις. Αποτελείται από λεπτή ράβδο, γύρω από την οποία είναι τυλιγμένα δύο φίδια που τα κεφάλια τους συναντιώνται αντικρυστά. Πρόκειται για έμβλημα του Ερμή και όχι του Ασκληπιού αυτό που απεικονίζεται στην είσοδο. Πάνω από τα κεφάλια των φιδιών, στην κορυφή της ράβδου, υπάρχουν δύο φτερούγες. Η ράβδος του Ασκληπιού φέρει μόνο ένα φίδι και όχι φτερούγες. 

Μήπως έγινε κάποιο λάθος σε ένα από τα πρώτα κτίρια της ιταλικής περιόδου του νησιού; Οι Ιταλοί αρχιτέκτονες δεν μας έχουν συνηθίσει σε αυθαίρετες πράξεις αφού έδιναν σημασία σε κάθε λεπτομέρεια. Εχουμε να κάνουμε με Κηρύκειο του Ερμή στην πατρίδα του πατέρα της Ιατρικής; Αν έχουν έτσι τα πράγματα γιατί άραγε ο Fausto προτίμησε το σύμβολο του Αγγελιοφόρου; 

Το Κηρύκειο είναι ένα παγκόσμιο ιερό σύμβολο σοφίας και δύναμης.Ο Θωτ και ο Σέραπις στην Αίγυπτο, ο Εσμούν στην Εγγύς Ανατολή, ο Πλούτωνας, ο Ερμής, και τέλος ο Ασκληπιός είναι μερικοί από τους θεούς που σε διάφορες φάσεις και πολιτισμούς έφεραν το Ιερό Κηρύκειο στα χέρια τους. Προς τιμήν του Ασκληπιού, ένα συγκεκριμένο είδος μη δηλητηριώδους φιδιού χρησιμοποιόταν σε θεραπευτικές τελετές, το οποίο σερνόταν στο πάτωμα του δωματίου του αρρώστου. Αυτά τα φίδια χρησιμοποιούνταν στα εγκαίνια κάθε νέου ναού του Ασκληπιού, κατά την κλασική εποχή. Το Κηρύκειο του Ερμή είναι αρκετά παλαιότερο από την ράβδο του Ασκληπιού.

Ο Ερμής δεν ήταν κάποιος δευτεροκλασάτος θεός του δωδεκάθεου. Στο γενεαλογικό δέντρο των θεών είναι 3ης γενιάς ενώ ο Απόλλων 5ης γενιάς. Ο Ερμής ήταν αυτός που έφερε τα γράμματα,τις επιστήμες, δίδαξε την χρήση της λογικής και μετέδωσε τη γνώση της φωτιάς στους ανθρώπους. Ο Ερμής λατρεύτηκε απο τους Κώους με θεωνύμια ως Ευμήλιος, Εναγώνιος και Κυλλένιος [από το όρος Κυλλήνη της Αρκαδίας, όπου είχε ναό και ως Πρόβακχος]. Από παλιά υπήρχε στενή σχέση της αλχημείας [αποκρυφιστική τεχνουργία και πρακτική που εφαρμόστηκε κυρίως κατά τους αρχαίους χρόνους και τον Μεσαίωνα] με τον θεό Ερμή του οποίου το σύμβολο ήταν το κηρύκειο. 

Οι αλχημιστές χρησιμοποιούσαν το κηρύκειο διότι ο Ερμής, ο Αγγελειαφόρος θεός ήταν προστάτης των χαρτοπαικτών, κλεφτών, κατεργαρέων και αλχημιστών. Προς το τέλος του 16ου αιώνα, η αλχημεία συνδυάστηκε ευρέως με την ιατρική σε κάποιες περιοχές, οδηγώντας κάποιους να κάνουν χρήση του κηρυκείου ως ιατρικού συμβόλου. Επιπλέον ο φτερωτός θεός συνδέεται με τον μυθικό βασιλιά Μέροπα και τους Μεροπίδες [γεωμύθος του Άγρωνα]. Η Κως αποκαλείται σε επίγραμμα που βρέθηκε στην Ολυμπία «ΜΕΡΟΠΟΣ ΝΑΣΟΣ». Ο Μέροψ είναι«γηγενής» και γιος του Τρίοπα. Επομένως, έχουμε να κάνουμε με κάτι παλαιότερο από τον Απόλλωνα τον πατέρα του Ασκληπιού. 

Συχνά επικρατεί η άποψη ότι το κηρύκειο δεν πρέπει να συγχέεται με την ράβδο και ότι το σύμβολο προέρχεται από την Μεσοποταμία, από το 2144-2124 π.Χ. Ωστόσο, αν ανατρέξουμε στην μυθολογία μας θα δούμε ότι η καταγωγή του Ερμή όχι μόνο πάει πολύ πίσω στο χρόνο αλλά συνδέεται με την προϊστορική Ελλάδα. 

Τα Ερμεία [οι κατακόρυφοι λίθοι που χρησιμοποιούνταν για την οριοθέτηση περιοχών και ως οδοδείκτες για τους ταξιδιώτες] ήταν διαδεδομένα στην προϊστορική Κρήτη και σε αρκετές περιοχές της αρχαίας Ελλάδας. Θεωρείται πως έχουν στενή σχέση με τα Καβείρια μυστήρια, τα πλέον αρχέγονα μυστήρια της ελληνικής γης. Στα Ορφικά μυστήρια, χρησιμοποιούσαν ως σύμβολο, ένα φίδι τυλιγμένο γύρω από «το Ορφικό αυγό». 

Στην Μινωική Κρήτη η μεγάλη Θεά της γέννησης, του θανάτου και της αναγέννησης, κρατά στα χέρια της φίδια. Στα Ελευσίνια μυστήρια τμήμα των μυσταγωγικών τελετουργιών, αποτελούσε το άγγιγμα φιδιού από τους μύστες. Οι Βακχικές τελετές είχαν ως κεντρική παρουσία, ένα ζωντανό φίδι ως φορέα του θεού, ενώ και οι μαινάδες κρατούσαν επίσης φίδια. Ο Διονυσιακός θίασος χειρονομούσε με φίδια και καλούσε τον θεό με ιερή κραυγή. 

Η Κως παλιά λεγόταν Φιδούσα επειδή είχε πολλά φίδια. Εκτιμώ, ότι ο Fausto σκόπιμα έκανε χρήση του σήματος του Αγγελιοφόρου των θεών. Πιθανόν έτρεφε συμπάθεια προς τους αλχημιστές και με τον τρόπο αυτό ήθελε να αναδείξει τις ρίζες της «χημικής ιατρικής» [όσο και της ιατρικής γεωλογίας]. 

Η χρήση της χημείας, των ορυκτών και των σωστών αναλογιών ήταν ιδιαίτερα ενοχλητικές στην καθεστηκυία ιατρική κοινότητα για αρκετά χρόνια. Ομως, τις πρακτικές της είχαν υιοθετήσει μεγάλοι γιατροί του παρελθόντος, ακολουθώντας πιστά τον Ιπποκράτη, ενώ είναι γνωστό ότι αρχικά αποτελούσε μυστικιστική και θρησκευτική δοξασία. Με τον χρόνο έγινε σπουδαίο κλειδί για την κατανόηση του ανθρώπου και της φύσης που τον περιβάλλει.

 Γεωδίφης 

Πηγές:

1.Εγκυκλοπαίδεια Treccani, η πύλη της γνώσης

2.Παρασκευή [Μάρκογλου] Ιερομνήμων και Vanda Grasso, προφορικές μαρτυρίες-φωτογραφίες

3. Παιδί της Ρέας-Γεωδίφης, τριλογία e-book

4.Γενεαλογικό δένδρο Ελληνικού Πάνθεου, Θεογονία του Ησιόδου

5.Encyclopaedia Britannica

6.Ομήρου,Ιλιάδα

7.worldhistory.org/ελληνική μυθολογία

8.Λεξικόν Ομηρικόν - Πανταζίδης Ιωάννης,1888

                 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

          

Η είσοδος του Διοικητηρίου με το κηρύκειο του Ερμή το 1932; Δεξιά διακρίνεται ο Κήπος του DeVecchi.

Το έμβλημα της Κω στο Δημαρχείο. Μία γωνιά που δεν έχει αλλάξει από το 1928

Το έμβλημα της Κω κατά την διάρκεια της Ιταλοκρατίας

Ασκληπιός με την ράβδο και τα φίδια [med.yale.edu].

Ο  Mario Lago με του σύνεδρους στο Κυβερνείο Κω, δεκαετία του 20, από το υδρολογικό συνέδριο.

Tα κλειδιά της πόλης της Λυών στη Γαλλία, με το κηρύκειο του Ερμή.Σύμβολα της πίστης της Λυών στον Ναπολέοντα Α', αυτά τα επιχρυσωμένα μπρούτζινα κλειδιά δημιουργήθηκαν το 1805 με αφορμή την επίσκεψη του αυτοκράτορα.Κατασκευάστηκαν από τον χρυσοχόο Antoine Saunier σε σχέδιο του Joseph Chinard.

Είσοδος του Κυβερνείου με το άγαλμα του φερόμενου Ιπποκράτη.

Το  ιταλικό σχέδιο τοποθέτησης του αγάλματος στην είσοδο του Κυβερνείου.

Ορκωμοσία δημοτικών και κοινοτικών αρχων της Κω, στην είσοδο του Κυβερνείου, το 1955. Φωτογραφία του Αχιλλέα Κουτσουράδη.

Το Διοικητήριο την δεκαετία του ΄50.