Η αρχαία Κόσσυρα
«βέβαια, ὑπερηγωνίζοντο αὐτοῦ καὶ μεταστάντος. Καὶ τάδε μὲν ἦν ἀμφὶ τὴν Ἰταλίαν, Κάρβωνα δʼ ἐκ Λιβύης ἐς Σικελίαν μετὰ πολλῶν ἐπιφανῶν καὶ ἀπʼ αὐτῆς ἐς Κοσσύραν νῆσον ὑποφεύγοντα πέμψας τινὰς ὁ Πομπήιος συνέλαβε...», Αππιανός [95-165 μ.Χ] Ρωμαίος ιστορικός ελληνικής καταγωγής.
Ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος στο 4ο βιβλίο του «Μελπομένη» γράφει για ένα μυστηριώδες νησί, μπροστά από την πατρίδα των Γκιζάντι, που ονομάζεται Κιράνη στο οποίο υπάρχει μια λίμνη.
Για αιώνες οι σχολιαστές των «Ιστοριών» του δεν μπόρεσαν να το προσδιορίσουν με ακρίβεια. Αλλά αν αναλογιστούμε ότι οι Γκιζάντι ήταν πληθυσμοί που ζούσαν κατά μήκος των ακτών της Τυνησίας κοντά στο Capo Bon, το μόνο νησί με λίμνη που βρίσκεται στα γύρω νερά μπορεί να είναι η σημερινή Παντελερία.
Η επιβεβαίωση προέρχεται από το φοινικικό όνομα που αποτυπώθηκε στα νομίσματα που κυκλοφόρησαν στη συνέχεια στο νησί τα οποία εύκολα ταυτίζονται με την ηροδότεια Κιράνη.
Τον 19ο αιώνα, τόσο ο Orsi, όσο ο Γερμανός αρχαιολόγος Albert Meyer ανέφεραν ότι το Κοσούρα σημαίνει «νησί των γιων», κατ΄ επέκταση «της γονιμότητας», δυστυχώς και οι δύο χωρίς να δώσουν εξηγήσεις για το πώς προέκυψε αυτό το συμπέρασμα.
Όμως, κάποιοι την λέξη Κοσσούρα υποστήριξαν ότι πρέπει να χωριστεί σε δύο μέρη: Κως και σουρα. Αν ρίξετε μια ματιά σε έναν χάρτη της αρχαίας Μεσογείου, θα δείτε ότι υπάρχουν πολλά νησιά των οποίων τα ονόματα αρχίζουν από «Κο ή Κοσ», με πρώτο το νησί της Κω.Η ίδια λέξη συναντάται στα αρχαϊκά λατινικά, την οποία προφανώς να την έχουν αφομοιώσει από τη γλώσσα των αυτόχθονων πληθυσμών. Ας μην ξεχνάμε το πατέρα της Λητούς τον γίγαντα Κοίο που σχετίζεται με την πρώτη ηφαιστειότητα της Κω, από τον οποίο πήρε το όνομα του η Κως.
Η αρχαία Κόσσουρα [550-330 π.Χ], στα σικελικά Pantiddirìa, συναντάται απέναντι από το Ακρωτήριο του Ερμή στην Τυνησία σήμερα Cape Bon. Ο Ερμής, ανιψιός του Ποσειδώνα, ήταν ο Μερκούριος των λατίνων.
Τα τοπωνύμια είναι εξαιρετικά σημαντικά όχι μόνο για τη γλωσσολογία αλλά για την κατανόηση της ιστορίας, της γεωγραφίας και των παραδόσεων ενός λαού.
Οι ντόπιοι κάτοικοι της Παντελερίας πιστεύουν ότι από εδώ πέρασε ο Οδυσσέας. Η σπηλιά Grotta di Sataria είναι μια από τις τοποθεσίες που συνδέονται με την Καλυψώ.Η όμορφη νύμφη ζούσε σε μια πολύ μεγάλη σπηλιά, ένα μέρος περιτριγυρισμένο από πλούσια οπωροφόρα δέντρα στην παραλία, και με εύκολα προσβάσιμες πηγές.Τον υποδέχτηκε με ζεστασιά, ώσπου η μοίρα που έπρεπε να εκπληρωθεί παρέσυρε ξανά τον ήρωα, μόνο σε μια σχεδία. Προκαλώντας της μεγάλο πόνο.
Στο πέρασμα των αιώνων ίσως ήταν το νησί της Ωγυγίας [για άλλους είναι η Ισλανδία], όπου ο Όμηρος τραγούδησε την αγάπη της Καλυψώς και του Οδυσσέα. Ήταν το Yrnm, το νησί των στρουθοκαμήλων, όπως το έλεγαν οι Φοίνικες. Ήταν το νησί Κιράνη του Ηροδότου, από τη λίμνη του οποίου όμορφες κόρες έβγαζαν κηλίδες χρυσού με φτερά πουλιών. Ήταν το νησί Κοσσύρα, στο οποίο κυριαρχούσαν Έλληνες και Ρωμαίοι, και η Μπεντ ελ Ρία [κόρη του ανέμου] όπως το ονόμασαν οι Άραβες. Μέχρι την έλευση των Βυζαντινών και των Βασιλικών μοναχών, που του έδωσαν το όνομα Παταλαρέας, και των Αντζεβίνων που το άλλαξαν σε Παντελερία τον 13ο αιώνα.
Σύμφωνα με ένα μύθο, η θεά Αφροδίτη που λατρευόταν στην αρχαία Κόσσυρα, στα καθαρά νερά της λίμνης καθρεφτιζόταν πριν από τις ερωτικές της συναντήσεις με τον Βάκχο, ο οποίος ήταν συχνός επισκέπτης ειδικά για τα κρασιά και τα εδάφη.Στην πραγματικότητα, ο «Καθρέφτης της Αφροδίτης» είναι ο κρατήρας ενός αρχαίου εξαφανισμένου ηφαιστείου, που τροφοδοτείται από τις βροχές και τις ιαματικές πηγές που φτάνουν ακόμη και τους 40 βαθμούς Κελσίου. Το όνομα Specchio [καθρέπτης] προέρχεται από το γεγονός ότι τις ήρεμες μέρες του φθινοπώρου, ελλείψει ανέμου, το βουνό αντανακλάται στα νερά της λίμνης.
Ένα τόσο ελκυστικό μέρος θα άξιζε ίσως καλύτερη προβολή.Ο Βάκχος, ανιψιός και αυτός του Ποσειδώνα, με προφανώς ερωτικές διαθέσεις βρίσκεται εκεί για να ελέγξει άν όλα είναι εντάξει καθρεφτίζοντας τον εαυτό της στα ήρεμα νερά της λίμνης.Στην ομηρική αφήγηση ο μεγάλος ήρωας Οδυσσέας, είναι η εικόνα του ανθρώπου που του αρέσει να ταξιδεύει, από ανάγκη και για να ανακαλύψει κόσμο, αναζητά τις προκλήσεις μέσα από αντιξοότητες, κύματα και σπάνιες στιγμές παύσης.
Ο αρχαιολόγος Bernabò Brea στο έργο του «Η Σικελία πριν από τους Έλληνες» αποδίδει σε νεολιθικούς κατοίκους τη γνώση της γεωργίας, κτηνοτροφίας, ναυσιπλοΐας, επεξεργασίας αργίλου-οψιδιανού και του εμπορίου.
Οι Ρωμαίοι την κατέλαβαν για πρώτη φορά το 255 π.Χ.Το σημερινό όνομα της Παντελερίας προέρχεται, χωρίς αμφιβολία, από αυτό που επινόησαν οι Βυζαντινοί τον 5ο ή τον 6ο αιώνα μ.Χ: Πατελαρέας. Για να γίνει, 500 χρόνια αργότερα, η Πανταλαρέα στους ναυτικούς χάρτες της Πίζας. Ονομαζόταν Λέβικα και Πορτζέλλι σύμφωνα με τον Μελέτιο. Τα νεότερα χρόνια ήταν τόπος εξορίας καταδίκων και πολιτικών εξόριστων μέχρι και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το έδαφός του ηφαιστειακής προέλευσης έχει ζεστά νερά και αναθυμιάσεις που αποδεικνύουν την δραστηριότητα του ηφαιστείου.
Η επιφάνειά του νησιού είναι κατασκευασμένη από ηφαιστειακά πετρώματα, χαρακτηρίζεται από έναν συνεχή άνεμο που κρατά τον ουρανό πάντα απαλλαγμένο από σύννεφα. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο η Παντελερία είναι γνωστή και ως το «νησί του ανέμου».
Η Παντελερία είναι χτισμένη πάνω από ένα ρηξιγενές ηπειρωτικό τμήμα στο στενό της Σικελίας, υπήρξε πάντα ένας τόπος έντονης ηφαιστειακής-τεκτονικής δραστηριότητας. Δύο μεγάλες καλδέρες του Πλειστόκαινου δεσπόζουν στο νησί, το οποίο περιέχει πολυάριθμους μετα-καλδερικούς δόμους από λάβα και κώνους στάχτης με ρυολιθικά πετρώματα, τους παντελερίτες.
Το νησί μήκους 15 χλμ. είναι η αναδυόμενη κορυφή ενός κυρίως υποθαλάσσιου οικοδομήματος. Η καλδέρα Cinque Denti πλάτους 6 χλμ, η νεότερη από τις δύο σχηματίστηκε πριν από περίπου 45.000 χρόνια και περιέχει τα δύο μετα-καλδερικά ασπιδωτά ηφαίστεια, Monte Grande και Monte Gibele.
Οι εκρήξεις του Ολόκαινου έχουν κατασκευάσει κώνους ελαφρόπετρας,δόμους λάβας και ροές λάβας.Μια έκρηξη το 1831 και μία υποθαλάσσια το 1891 από μια οπή περίπου 4χλμ. από τη ΒΔ ακτή είναι οι μόνες επιβεβαιωμένες κατά την ιστορική δραστηριότητα.
Πηγή-Ο μύθος των Κώων για το ακρωτήριο Χελώνη
Γεωδίφης
