Πῶς ἐπλάσθη ἡ γυνή
[Εἰς τὴν ὀρεινὴν Ολυμπον τῆς νήσου μας ὑπάρχουν ἐκτός τῶν ὡραίων ασμάτων, τῶν ωραιοτάτων παροιμιών, καὶ τῶν νοστιμωτάτων ἀνεκδότων και ποιητικώτατοι και λεπτότατοι κατὰ τὴν ἀντίληψιν θρύλοι, ὧν εἷς εἶναι καὶ ὁ κατωτέρω, ὃν διηγήθη ἡμῖν προπέρυσιν, ὅτε διερχόμεθα έκ Γιαφανίου, σεβαστός γέρων κάμψας πρὸ πολλοῦ χρόνου τὸ ἀκρωτήριον τῶν 70 ἐτῶν. ᾿Αναγνώσατε τὴν κατωτέρω παράδοσιν περὶ τοῦ πῶς ἐπλάσθη ἡ γυνή και παρατηρήσατε ἐν αὐτῇ τὴν εὐρεῖαν φαντασίαν τῶν ὀλυμπιτῶν· σημειωτέον ὅτι οὐδαμοῦ ἀλλαχοῦ ἅπαντα τοιαύτη παράδοσις].
Ὁ Θεὸς εἶχε πλάσει ὅλον τὸν κόσμον, μεθ' ὁ παρετήρησεν ότι μεγάλη παράλειψις ἦτο τὸ νὰ μὴ δώσῃ ἕνα μικρό βοηθὸν τοῦ ᾿Αδάμ. Εμελέτησεν, ἂν πράγματι ἐχρειάζετο βοηθός του Αδάμ, καὶ τὸ πόρισμα της μελέτης του ἦτε ὅτι πρέπει νὰ ἔχῃ βοηθόν αν όχι δι' ἄλλο τίποτε, ἀλλὰ διὰ διαιώνισιν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, ὥστε ἡ πλάσις τῆς Εὔας ἦτο ἀπαραίτητος. ᾿Απεφάσισε λοιπὸν ὁ Θεὸς νὰ τὴν πλάσῃ, ἀλλὰ τὰ ὑλικὰ τοῦ ἔλειπον, δὲν ἤξερε τί νὰ κάμη εὑρέθη ἐν ἀμηχανίᾳ. Ως Θεός όμως πάνσοφος που ήταν ἀποφασίζει νὰ κάμῃ ἐκλογὴν ὑλικοῦ ἀπὸ διάφορα στοιχεία ποὺ ἦτο ἐκεῖ εἰς τὴν Παράδεισον καὶ νὰ πλάσῃ τήν γυναῖκα, καὶ ἅμ' ἔπος ἅμ᾽ ἔργον. Ἔλαβε λοιπόν την στρογγυλότητα τῆς Σελήνης, τοὺς ἑλιγμούς τοῦ ὄφεις, τὸ τρυφερὸν τῆς χλόης, τὴν εὐθυμνίαν τῆς ἡλιακῆς ἀκτῖνος, τὰ δάκρυα τῶν νεφελῶν, τὴν ὀπτασίαν τοῦ ἀνέμου, τὴν δειλίαν τοῦ κονίκλου, τὴν οἴησιν τοῦ ταώ, τὴν αβρότητα τοῦ πτίλου, τὴν σκληρότητα τοῦ ἀδάμαντος, τὴν καίουσαν φλόγα του πυρός, το ψύχος της χιόνος, τήν φλυαρίαν τῆς χελιδόνος, καὶ τὸ ψιθύρισμα της τρυγόνος.Αυτά όλα μαζί τά ἀνέμιξε, ἐνεφύσισε πνεύμα ζωής
εἰς αὐτὴν ὅλην τὴν μάζαν και έγινεν ή γυνή. Πολλαί παραδόσεις υπάρχουν διὰ τὴν γυναῖκα, διὰ τὸ ἐν αὐτῇ τοῦ ὁποίου ή κατανόησις εἶναι ἀκόμη μεγαλείτερον μυστήριον ἀπὸ τὴν δημιουργίαν του ἀλλ᾽ ἡ ἀνωτέρω ἔχει ὡραίας μεταφοράς ποιητικές καί τόσας ἀληθείας ώστε ίσως είναι ή μᾶλλον ἀληθεστέρα. Τὸ ἀληθὲς ὅμως εἶναι ὅτι ὁ πλάστης ἐδείχθη πολύ ατζαμὴς εἰς τὴν ἐκλογὴν τῶν ὑλικών του δια τὴν πλάσιν τῆς γυναικός, όποτε ο κόσμος πληρώνει και θὰ πληρώνῃ εἰς αιώνα τόν ἅπαντα τὰ ἔξοδα τῆς ἀτζαμοσύνης ταύτης...
Από τους θρύλους της Καρπάθου