Το νησί Ευώνυμος των αρχαίων;

«δε αι του Αιόλου νήσοι επτα αίδε:Στρογγύλη, Ευώνυμος,Λιπάρα,Ιέρα, Διδύμη,Ερυκόδης και Φοινίκη», Αριστοφάνους Κωμωδίαι [445-386 π.Χ].

Ενας ακόμη εγγονάκι του Ποσειδώνα, που ήταν ηφαιστειακά ενεργό μέχρι πριν από 10000 χρόνια. Έχει συνολική επιφάνεια μόνο 3,4 τετρ.χλμ και πληθυσμό 241 κατοίκους [2001]. Σήμερα το νησίδιο  είναι γνωστό ως Παναρέα ή Παναρία.

Για τους αρχαίους  Έλληνες ήταν ο Ευώνυμος. Στα αρχαία ελληνικά «εὐώνυμος» σημαίνει αυτός με καλό όνομα.

Στην ελληνική μυθολογία ο Ευώνυμος ήταν γιος του Ουρανού και της Γης. Επιπλέον Ευωνύμεια ήταν ένας ιστορικός οικισμός του δήμου Αλίμου στα νότια προάστια της Αθήνας. Ωστόσο, οι αρχαίοι Έλληνες ονόμασαν το νησάκι από το φυτό «Ευώνυμον», Euonymus europaeus.

Το υψηλότερο σημείο του νησιού, η Punta del Corvo, είναι 421μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. 

Κοντά στο χωριό Punta di Peppe e Maria υπάρχουν ιαματικές πηγές.Υπάρχουν αρχαία ίχνη σε μια σειρά από πηγάδια στην περιοχή των φουμαρόλων: είναι αναθηματικά πηγάδια, που σχετίζονται με τη λατρεία μιας θεότητας που συνδέεται με την υγιή δύναμη των φουμαρόλων.

Πρόσφατα, χάρη σε σποραδικές ανακαλύψεις στην άκρη της Peppe e Maria, οι αρχαιολόγοι βρήκαν ένα μικρό μόνιμο οικισμό.Η Παναρέα επίσης έχει ερείπια ενός χωριού της Εποχής του Χαλκού στο νοτιοδυτικό τμήμα της. 

Το χωριό Punta Milazzese χρονολογείται χάρη στα μυκηναϊκά ευρήματα μεταξύ του 14ου και των αρχών του 13ου αιώνα π.Χ.Εδώ ανακαλύφθηκαν 23 οβάλ καλύβες σε ένα ορθογώνιο περίβλημα, πιθανώς ήταν ανοιχτός χώρος για ζώα. Οι τοίχοι ήταν χτισμένοι με ογκόλιθους και βότσαλα διατεταγμένα σε διπλή σειρά με εσωτερική και εξωτερική όψη. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι πέτρες ήταν διατεταγμένες σε μοτίβο opus spicatum, μια τεχνική που χρησιμοποιήθηκε σε τοποθεσίες του Αιγαίου. Οι πέτρες συγκρατούνται μεταξύ τους με λάσπη. Μέσα στα σπίτια υπήρχαν πέτρινα καθίσματα.Το χωριό εγκαταλείφθηκε μετά από μια ξαφνική και βίαιη καταστροφή η ίδια που διαπιστώθηκε αργότερα σε όλους τους αιολικούς οικισμούς αυτής της εποχής. Μετά την καταστροφή του οικισμού το νησί δέχθηκε τις επιδρομές Ετρούσκων αλλά παρέμεινε ακατοίκητο μέχρι τον 5ο αιώνα π.Χ. Λίγα είναι γνωστά για την Παναρέα της κλασικής εποχής.Κατά τα άλλα, μοιράζεται την ιστορία των άλλων νησιών του Αιόλου, ιδιαίτερα του Λίπαρι.Την περίοδο μεταξύ 7ου και 6ου αιώνα π.Χ,τα νησιά έγιναν θύμα συνεχών επιδρομών από τους Ετρούσκους, μέχρι τον ελληνικό αποικισμό.

Έλληνες εγκαταστάθηκαν στα νησιά στις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. Αργότερα υπήρχε ναυτικός σταθμός της Καρχηδόνας, έως ότου οι Ρωμαίοι ανέλαβαν την διοίκηση το 252 π.Χ.Υπήρχαν άνθρωποι που ζούσαν ακόμα στο νησί μέχρι που οι πειρατές και άλλοι επιδρομείς της Μεσογείου έκαναν τη ζωή αφόρητη μετά την πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.Όπως μαρτυρεί ένα θραύσμα η Παναρέα πρέπει να κατοικήθηκε τουλάχιστον μέχρι τη βυζαντινή περίοδο.

Στο ακραίο βόρειο τμήμα της Παναρέας σε μια λεκάνη που ονομάζεται Calcara, ήταν η θέση ενός ηφαιστειακού οικοδομήματος από την προϊστορική εποχή. Σήμερα διακρίνονται φουμαρολικές εκδηλώσεις στον βράχο με βαθιές αλλοιώσεις. Το χώμα είναι ζεστό και έχει ραβδώσεις με λεπτές ρωγμές που πηγαίνουν προς όλες τις κατευθύνσεις. Εκεί όπου διασταυρώνονται, το αέριο απελευθερώνεται σε μεγάλες ποσότητες. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, που δίνει στην περιοχή μια περίεργη όψη, είναι ο πολύχρωμος χρωματισμός του εδάφους. Σε άλλα σημεία του νησιού επίσης υπάρχουν ίχνη φουμαρολικών δράσεων.Κοντά στην προκυμαία της συνοικίας S. Pietro αναβλύζει πηγή ζεστού νερού [50°C], που χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Το κυρίως βυθισμένο ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Παναρέα βρίσκεται περίπου στο μέσο της διαδρομής μεταξύ Στρόμπολι και Λίπαρι, στο ανατολικό τμήμα των νησιών. Ο βυθισμένος θόλος λάβας Secca dei Pesci βρίσκεται στο ΝΑ άκρο της πλατφόρμας και ο ρυολιθικός δόμος λάβας Basiluzzo υψώνεται 165 μ. πάνω από την επιφάνεια στο ΒΑ άκρο, κατά μήκος μιας κορυφογραμμής που τείνει προς το ηφαίστειο Στρόμπολι. 

Η ηφαιστειότητα της Παναρέας αναπτύχθηκε κυρίως μεταξύ των περιόδων 155000-149000 και 124000-118000 χρόνων πριν: Μέσω της τοποθέτησης διαδοχικών δόμων λάβας, ροών λάβας και δευτερευόντων πυροκλαστικών προϊόντων, που διακόπτονται από αδρανείς περιόδους και τεκτονικά επεισόδια σε ένα πλαίσιο περιφερειακής ανύψωσης το οποίο σχετίζεται με το ηφαίστειο. Στη συνέχεια σημειώθηκαν επαναλαμβανόμενες εκρηκτικές φάσεις με την τελευταία έκρηξη να εκδηλώνεται περίπου 10000 χρόνια πριν από σήμερα.

Γεωδίφης 

Το χωριό Punta Milazzese

 Ο Ευώνυμος[σήμερα Παναρέα]  σε χάρτη του Cluver Philip, 1729