Το «Σκαμνί» [και το Ρήγμα] της Δράκισσας

Είναι γνωστός ως Πύργος ή Σκαμνί της Δράκισσας ή Βασίλισσας. Σύμφωνα με τον Ιάκωβο Ζαρράφτη: «προς τη ράχη της οροσειράς [του Σύμπετρου] τις πλαγιές της οποίας αυλακώνουν ρυάκια και χαμηλά προς τα δυτικά υπάρχει άλλη μάντρα που ονομάζεται Σκαμνί της Δράκισσας. Εδώ υπάρχει, μαύρο μάρμαρο πάνω στο οποίο είναι λαξευμένη θέση σαν εξέδρα και στην οποία κατά την μυθολογία αφού κατέβηκε από τα οικήματα της, η δράκαινα κάθισε εκεί και γέννησε».

Το παλιό κτίσμα στις πλαγιές της Οροσειράς του Σύμπετρου θεωρείται παρατηρητήριο ή βίγλα της Ιερας Μονής του Προφήτη Ηλία.Η εκκλησιαστική παράδοση το αναφέρει ως Σκηνούριο Κάθισμα [του μοναχού Αρσενίου] καθώς κοντά βρίσκεται η μονή με κελλιά. Ίσως είναι του 11ου αιώνα [Ανδρέας Χατζημιχαήλ]. Κοντά υπάρχει παλιά πηγή ρηγματογενούς προέλευσης.

Για τον Νίκο Ζάρακα πρόκειται για αρχαίο μικρό οίκημα, το τοπωνύμιο έχει να κάνει με την τοπική παράδοση. Σύμφωνα με διήγηση του βοσκού Δημήτρη Χόνδρου: «κοντά στο μοναστήρι τα παλιά χρόνια κατοικούσε μία Δράκισσα. Αυτή είχε 1000 κατσίκες.Οταν έβγαινε ο Γενάρης είπε ότι δεν έχει ανάγκη τον πύργο και τότε θύμωσε ο μήνας. Ζήτησε 2 μέρες από τον Φλεβάρη. Μόλις της πήρε τις μέρες τότε έπιασε τις βροχές, μέρα νύχτα. Οι χίλιες κατσίκες πνίγηκαν. Στο σπίτι της άνοιξε τρύπα και έμπαιναν τα νερά και αναγκάστηκε να μπει κάτω από το καζάνι. Τα μικρά κατσικάκια που τα δεσε μέσα στο σπίτι σωθήκανε όπως και μία κατσίκα. Οταν σταμάτησε να βρέχει ο Φλεβάρης βοήθησε 1000 κατσίκια να βυζάξουν από αυτή την κατσίκα και ήρμεξε και γέμισε ένα καζάνι γάλα. Ηταν του Θεού το θέλημα».

Η ιστορία της μυστηριώδους Δράκισσας περιέχει σπουδαία στοιχεία από την παράδοση του νησιού. Έχει να κάνει με ένα ακραίο μετεωρολογικό φαινόμενο που συνέβη στην τοποθεσία πριν από πολλά χρόνια. Ο βράχος προϋπήρχε της ιστορίας άρα μπορούμε να υποθέσουμε ότι γεννήθηκε από ένα ξαφνικό σεισμικό συμβάν.

Πότε; Κατα τον πρωτοβυζαντινό τεκτονικό παροξυσμό του νησιού το 554, 469 ή 334 μ.Χ. Η ιστορία της περιγράφει τον χαμό και την αναγέννηση μέσα από ένα ακραίο μετερεωλογικό φαινόμενο που μπορεί να εκδηλώθηκε μετά την πρωτοβυζαντινή  περίοδο της Κω. 

Στην λαογραφία μας η Δράκισσα είναι ένα φανταστικό τερατώδες ον με υπερφυσικές ιδιότητες. Μεταφορικά ο χαρακτηρισμός έχει αποδοθεί σε έναν κακό και σκληρόκαρδο άνθρωπο. Δράκος και δράκισσα σημαίνει δράκων και δράκαινα. Η Δράκισσα του Σύμπετρου σχετίζεται με τους  άλλους δράκους της Κω που πηγάζουν από τους αρχαίους Τριοπίδες και Μεροπίδες, τους πρώτους κατοίκους της Κω. Οφείλονται σε μεγάλα θηλαστικά που έβρισκαν οι αρχαίοι Κώοι και αδυνατούσαν να εξηγήσουν την προέλευση τους. Στο Σύμπετρο οι ιστορίες με τους δράκους δεν είναι άγνωστες. Έχουμε τις Δρακόπετρες, τις Θηριότρυπες που πολλοί ονομάζουν δρακότρυπες. Αρα το όνομα της μάλλον έχει να κάνει με τα λαογραφικά δρώμενα μιας γεωλογικά ανήσυχης τοποθεσίας. Αξίζει να πούμε ότι πριν από τις δενδροφυτεύσεις της δεκαετίας του ΄70 ο τόπος ήταν δυσκολοκατοίκητος εξαιτίας των συχνών κατολισθήσεων και των καταρρακτωδών ροών νερού και λάσπης σε περίπτωση έντονης βροχόπτωσης.

Σε ότι αφορά το βραχώδες σκαμνί μπορούμε να ανατρέξουμε στην γεωλογία της περιοχής για να πάρουμε τις καταλληλότερες απαντήσεις. Δεν είναι μαύρο μάρμαρο όπως αναφέρει ο Ζαρράφτης. Πρόκειται για μεταηφαιστίτη βράχο, ηλικίας περίπου 150 εκ.χρόνων, έναν τύπο μεταμορφωμένου πετρώματος. Ένας τέτοιος βράχος δημιουργήθηκε για πρώτη φορά ως λάβα από τα ηφαίστεια της Ανατολικής Κω. Στη συνέχεια θάφτηκε κάτω από τον επόμενο βράχο και υπέστη υψηλές πιέσεις και θερμοκρασίες, αναγκάζοντας τον να ανακρυσταλλωθεί. Ο μεταμορφωμένος βράχος βρίσκεται συνήθως σε ζώνες που έχουν σχηματιστεί σε αρχαία κέντρα ανοίγματος ωκεανών και νησιωτικά τόξα.

Ο βράχος της Δράκισσας κείται στο μεσοζωικό υπόβαθρο του Σύμπετρου ακριβώς πάνω στην επιφάνεια του ενεργού ρήγματος της Δράκισσας. Το κανονικό ρήγμα δεν φαίνεται να έχει δραστηριοποιηθεί κατά τα ιστορικά χρόνια. Πιθανόν μετακινήθηκε από ένα από τα μέγιστα σεισμικά πρωτοβυζαντινά επεισόδια που έχουν αναστατώσει το νησί. Ο βράχος έφτασε στην τοποθεσία από τα ψηλότερα υψώματα της οροσειράς [δες χάρτη]. Από σεισμό ή πλημμυρικό φαινόμενο ή από συνδυασμό και των δύο σε ένα ή περισσότερα επεισόδια. 

Οι πηγές που υπάρχουν στην τοποθεσία εκτιμώ ότι γεννήθηκαν από τεκτονικά συμβάντα του παρελθόντος. Το κτίσμα είναι φτιαγμένο από ντόπιες επαναχρησιμοποιούμενες πέτρες. Είναι πιθανό να προϋπήρχε ένα είδος φρυκτωρίας στην περιοχή. Το ορατό σήμερα κτίσμα  ίσως φτιάχτηκε τον 11ο αιώνα από τον Αρσένιο. 

Γεωδίφης

Το ρήγμα της Δράκισσας ,οι πηγές και το υδρογραφικό δίκτυο της τοποθεσίας.

Το κτίσμα της Δράκισσας σε φωτογραφία του Αχιλλέα Κουτσουράδη .

Ο Πύργος της Δράκισσας σε φωτογραφία του Αχιλλέα Κουτσουράδη. 

Ο Πύργος της Βασίλισσας σε φωτογραφία του πανεπιστημίου της Μπολόνιας.