«Διαιτησία των Κνιδίων»

Μία σπουδαία αρχαία μαρμάρινη επιγραφή, από το 1856 βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο.

O αρχαιολόγος C.Newton την μετέφερε από την Κάλυμνο στο Λονδίνο. Πρόκειται για την διαιτησία μεταξύ Καλύμνου και των γιων του Διαγόρα της Κω [300-286 π.Χ]. Η Κνίδος έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στις πόλεις της Μικράς Ασίας και των νησιών, παρενέβη σε αρκετές από τις ενδημικές διαμάχες τους. 

Η επιγραφή περιέχει μία δίκη της Καλύμνου με Κώους χρηματιστές. Μας δείχνει την διαδικασία που ακολουθούσαν οι αρχαίοι όταν επρόκειτο να εκδικαστεί μία υπόθεση σε ξένη προς τους αντιδίκους πόλη. Βρέθηκε στην εκκλησία του Αγ.Αντωνίου κοντά στο ναό του Απόλλωνα το 1841, από τον αρχαιολόγο L.Ross. Το 1898 έκτυπο της έστειλε ο σπουδαίος αρχαιοδίφης Καλλισπέρης στον Γερμανό αρχαιολόγο R.Herzog. Περιέχει τα νομικά επιχειρήματα των Καλυμνίων με τα οποία μπόρεσαν να κερδίσουν την δίκη. Στο μπροστινό μέρος αναγράφονται τα κύρια πρόσωπα της δίκης [204 δικαστές, επόπτες, συνήγοροι Κώων και Καλυμνίων]. 

Στο πίσω μέρος αναφέρονται τα ποσά που κατέβαλαν οι Καλύμνιοι στους Κώους, οι αποδείξεις για την υπεράσπιση τους και η απαλλακτική απόφαση του δικαστηρίου. Από την επιγραφή εξάγουμε το συμπέρασμα ότι κάποτε οι Καλύμνιοι για να εκτελέσουν ένα έργο δανείστηκαν από Κώους τραπεζίτες. Οι Κώοι ισχυρίστηκαν ότι η εξόφληση του χρέους έγινε κακώς και επειδή υπήρξε τριβή ο Δημήτριος ο Πολιορκητής εξέδωσε διάταγμα να εκδικαστεί η υπόθεση από Κνιδίους δικαστές. Η δίκη έγινε μετά το 301 π.Χ. 

Ο καθηγητής Γ.Κουκούλης υποθέτει ότι πίσω από αυτή την ενδιαφέρουσα επιγραφή κρύβεται ένα ακραίο σεισμικό επεισόδιο που κατέστρεψε σπίτια, τείχη και ναούς της Καλύμνου και οι κάτοικοι υπο την πίεση της ανάγκης συνήψαν το δάνειο με επαχθείς όρους. Αν έχουν έτσι τα πράγματα ποιος θα μπορούσε να είναι ο άγνωστος σεισμός του 4ου αιώνα π.Χ που αναστάτωσε τους κατοίκους του νησιού; Το μάρμαρο της επιγραφής με κάθε επιφύλαξη μοιάζει κωακό. 

Γεωδίφης

Πηγές-Σεισμοί της Καλύμνου, 2020 [e-book], με πληροφορίες από τον καθηγητή νομικής ΑΠΘ,Αχιλλέα Κουτσουράδη.