Παναγιά Γοργοπηγή
Το παρεκκλήσι Παναγιά Γοργοπηγή επί ιταλοκρατίας.
Ο μονόχωρος ναός στο Πάρκο του Αρρεναγωγείου είναι αφιερωμένος στην Παναγία την Γοργοεπήκοο, δηλαδή εκείνη που φτάνει γρήγορα για να βοηθήσει. Το εκκλησάκι είναι φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από ντόπιο αρχαίο επαναχρησιμοποιημένο υλικό.
Κάθε πέτρα της μία σελίδα από την πλούσια ιστορία του νησιού. Συναντάται βόρεια από την αρχαιολογική ζώνη του λιμανιού, και χρονολογείται από τις αρχές του 15ου αιώνα σύμφωνα με τον Ιταλό αρχαιολόγο L.Morricone.
Μάλλον κατασκευάστηκε μετά το μέγιστο επεισόδιο του 1493, από το Ρήγμα Κω. To 1616 o περιηγητής Pietro della Valle την αναφέρει ως Gorgopicu.
Πολύ σημαντικές είναι οι τοιχογραφίες της, όλες φτιαγμένες από ορυκτά της κωακής γης.
Οι παλαιότερες τοιχογραφίες είναι του 15ου και οι νεότερες από τον 17ο αιώνα. Κοντά ή πάνω στην εκκλησία ίσως υπήρχε αρχαίος ναός -ρωμαϊκής περιόδου- αφιερωμένος στην Ειλείθυια, την αρχαία θεότητα που προστάτευε τις εγκυμονούσες.
Η ακτογραμμή κατά την ρωμαϊκή περίοδο,περνούσε μπροστά από την εκκλησία.Πριν το 139μ.Χ χρονιά που καταστράφηκε το αρχαίο τείχος της πόλης από τον σεισμό 7.5 βαθμών του Αντωνίνου Πίου[ από το Ρήγμα της Ν.Ρόδου] την τοποθεσία κάλυπτε ρηχή θάλασσα.
Η εκκλησία έχει υποστεί ζημιές ίσως από τον σεισμό του 1933 και είχε επισκευαστεί πρόσφατα για αυτό άντεξε το 2017.
Πηγή-Ιστορία των σεισμών της Κω,2018-2023
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Puteale[πηγάδι] μαρμάρινο στο Παρκάκι του Αρρεναγωγείου Κω απέναντι από το εκκλησάκι της Παναγιας Γοργοπηγής. Πριν από τον σεισμό του 1933 και την τεχνική παρέμβαση των Ιταλών που ακολούθησε βρισκόταν στην αυλή του σπιτιού του Δημητρίου Σπύρου. Μετά τον σεισμό μαζί με την οικογένεια του έφυγε στην Αθήνα. Ηταν γιος του εργολάβου δημοσίων εργων Γρύπαρη που έφτιαξε το γεφύρι στο Ζηπάρι, την Σκάλα του Πολεμικού, την παλιά Μητρόπολη της Κω κά. Σε κολαζ διακρίνεται το πηγάδι όπως είναι σήμερα, κάτι ανάλογο υπήρχε στο Πελεζίκι, και στην διπλανη ιστορική φωτογραφία του 1933 με κόκκινο βέλος σημειώνεται το πιθανό σπίτι του Σπύρου στην Χώρα.
«Παναγιά η Γοργοπηγή» της πόλης Κω σε τομή και κάτοψη του Ιταλού μηχανικού H. Balducci,1935.
Γραμμική Β-𐀁 𐀩 𐀄 𐀴 𐀊 (e-re-u-ti-ja) : 'Ειλείθυια', θεώνυμο (δοτική) - Ελληνικά: Εἰλείθυια, ας (ἡ) 'Ειλειθυία', θεά του τοκετού. Η Ειλείθυια είναι μια απεικόνιση της αρχέγονης νεολιθικής θεάς της γονιμότητας και φαίνεται ότι λατρευόταν ιδιαίτερα στη Μινωική Κρήτη.Ίσως η Ειλείθυια συνέβαλε στη γέννηση μιας σημαντικής θεότητας του μινωικού πανθέου.
Το παρκάκι του Αγ.Γεωργίου του Αρρεναγωγείου με το εκκλησάκι της Παναγιάς, τέλη δεκαετίας ΄30.