Κρυπτή του Γίγαντα;

Στην φωτογραφία, υδροθερμικός Κρατήρας Στέφανος, τον προηγούμενο αιώνα τα πρώτα χρόνια της ιταλικής περιόδου.Εδώ κρύβεται ο γίγαντας Πολυβώτης.

Ο Στράβωνας στα «Γεωγραφικά» του, μας λέει για τη Νίσυρο:«φασί Δε την Νίσυρον απόθραυσμα είναι της Κω, προσθέντες και μυθον ότι Ποσειδων διώκων ένα των γιγάντων Πολυβώτην αποθραύσας τη τριαίνη τρύφος της Κω επ’ αυτόν βάλοι, και γένοιτο νησος το βληθέν η Νίσυρος υποκείμενον έχουσα εν αυτή τον γίγαντα». 

Η τελευταία ηφαιστειακή δράση στη Νίσυρο έγινε πριν από χιλιάδες χρόνια και δεν έχει καταγραφεί στις ιστορικές πηγές. Το ηφαίστειο της Νισύρου θεωρείται ένα κοιμώμενο ενεργό ηφαίστειο.Ομως, κάθε 15-30 χρόνια παρατηρείται έντονη μικροσεισμική δραστηριότητα με τοπικές δονήσεις που διαρκούν μία διετία ή λίγο παραπάνω, από υδροθερμικές και όχι μαγματικές εκρήξεις.Τα σεισμικά επεισόδια έχουν μεγέθη μικρότερα από 5 Ρίχτερ, όμως είναι αρκετά επιφανειακά με αποτέλεσμα να δημιουργούν μεγάλα προβλήματα καθώς τα ρήγματα που ενεργοποιούνται βρίσκονται κάτω από κατοικημένους οικισμούς.

Καμία από τις  εκρήξεις του ηφαιστείου, που έχουν αναφερθεί στις ιστορικές πηγές, δεν έχει παράξει λιωμένο πέτρωμα. Όλες ήταν υδροθερμικές εκρήξεις ,οφείλονταν στην ύπαρξη υπέρθερμου ατμού στο υπέδαφος του νησιού. Το  βρόχινο και το θαλασσινό νερό κατεισδύουν στα πετρώματα του νησιού, συγκεντρώνονται σε βαθείς ορίζοντες και θερμαίνονται από το μάγμα, εκεί μετατρέπεται σε υπέρθερμο ατμό, ασκεί φοβερές πιέσεις που όταν ξεπεράσουν το βάρος και τη συνεκτικότητα των υπερκείμενων πετρωμάτων, τα τινάζει στον αέρα προκαλώντας μια υδροθερμική έκρηξη.

Σήμερα η πιο έντονη θερμή εκδήλωση είναι η ατμιδική δραστηριότητα στην περιοχή του Ραμού και ιδιαίτερα στον κρατήρα του Στέφανου και την περιοχή του Λόφου. Αέρια που εκλύονται από διάφορα σημεία στην περιοχή έχουν μέγιστη θερμοκρασία 100 βαθμούς Κελσίου. Την ίδια θερμοκρασία έχει και το έδαφος στην περιοχή των ατμίδων.Τα αέρια αποτελούνται κυρίως από υδρατμούς με 94% κατά όγκο και διοξείδιο του άνθρακα με 5%. Σε ποσοστό μικρότερο από 0,5% εκλύονται υδρόθειο, άζωτο και μεθάνιο. Στις οπές από όπου εξέρχονται τα αέρια αποτίθενται όμορφοι κρύσταλλοι θείου, ενώ οι υδρατμοί που υγροποιούνται ποτίζουν το γύρω έδαφος με αραιό θειικό οξύ, λόγω της διάλυσης του υδρόθειου στον ατμό. Υφάσματα που έρχονται σε επαφή με το έδαφος καταστρέφονται σε ελάχιστο χρόνο. Η μυρωδιά του «κλούβιου αυγού» οφείλεται στην ύπαρξη του υδρόθειου, το οποίο ακόμη και σε μικρές συγκεντρώσεις γίνεται αισθητό.

Γεωδίφης