Στο Μανδράκι της Κω

Εδώ χτυπούσε η καρδιά των Κώων στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Μανδράκι Κω

Είναι η συμβολή των τωρινών οδών Βασ.Παύλου με την Ακτή Κουντουριώτη. Εσωτερικό λιμάνι Κω [Μανδράκι]με ιστιοφόρα επί ιταλοκρατίας μετά το 1928 και πριν το 1933. 

Σε αυτή την τοποθεσία βρισκόταν το αρχαίο λιμάνι δηλαδή αυτό που λειτούργησε από τον 4ο αιώνα π.Χ και κατά τους ρωμαικούς χρόνους μέχρι τον 6ο αιώνα μ.Χ.

Αριστερά ο τοίχος από ντόπιο τραβερτίνη του νεοσύστατου Δημαρχείου Κω, ένα bunker που άντεξε σε δύο πολύ ισχυρά σεισμικά επεισόδια,του 1933 και 2017 χωρίς πληγές.

Επίσης διακρίνεται ένας βρακάς και ο βοτσαλωτός δρόμος οθωμανικής περιόδου. Ακριβώς δεξιά [δεν φαίνεται] έφτανε το πανύψηλο υδραγωγείο, στα Χασάπικα [με τα κρεοπωλεία] και το Μαυσωλείο Νενέ Χατούν. 

Το νέο Δημαρχείο

Σύμφωνα με τις Simona Martinoli και Eliana Perotti [Architettura coloniale italiana nel Dodecaneso 1912-1943]:

Το 1925, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Κω από τον κυβερνήτη Lago με στόχο κυρίως τον καθορισμό της θέσης των νέων κτιρίων, 1926-1927 σχεδιάστηκε η ανέγερση ενός ανακτόρου που προοριζόταν ως δημοτικό αρχηγείο, το οποίο ανέλαβε να χτίσει ο Florestano di Fausto στο Μανδράκι. Δύο διατάγματα απαλλοτρίωσης για δημόσια χρήση τον επόμενο χρόνο -ο δήμος, ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης, παραχώρησε δωρεάν τη γη του - για την ανέγερση ενός κρατικού κτιρίου που θα στεγάσει την ιταλική διοίκηση-κυβέρνηση και τα δημοτικά γραφεία. 

Επίσης το 1926 ξεκίνησαν οι εργασίες, με σύμβαση με την εταιρεία Spaini & C., η οποία προχώρησε στην κατεδάφιση των κτιρίων που βρίσκονταν στην πληγείσα περιοχή, ακριβώς πάνω στο λιμάνι, ακριβώς πίσω από την κεντρική πλατεία μετά τον σεισμό. 

Στις 6 Νοεμβρίου τοποθετήθηκε η εμφατική πρώτη μαρμάρινη πέτρα, σμιλεμένη με το όνομα του Μουσολίνι, το δημοτικό μέγαρο, ιδιοκτησίας της κυβέρνησης, ανεγέρθηκε σε λιγότερο από ένα χρόνο σύμφωνα με τα σχέδια του Ντι Φάουστο. 

Οι εργασίες γίνονται υπό τη διεύθυνση του μηχανικού Pieraccini που αξιοποιεί τη συνεργασία του τεχνικού γραφείου της πόλης. Το τριώροφο κτίριο βρίσκεται σε μια περίπου ορθογώνια κάτοψη όπου τοποθετούνται σύμβολα του νησιού. Πρόκειται για σύνθετη δομή χωρισμένη σε μια πλειάδα μικρών και μεσαίων δωματίων, που χωρίζονται από διαδρόμους, εσωτερικές και εξωτερικές σκάλες και διαφορετικές δομές πρόσβασης. 

Η προσαρμογή στις πολυλειτουργικές ανάγκες του κτιρίου εκφράζεται με τη συναρμολόγηση κυβικών όγκων που, με προεξοχές, ασυμμετρίες, διαφορές στο επίπεδο και διάφορους αρχιτεκτονικούς τόνους, χωρίζει οπτικά τους διαφορετικούς προορισμούς: γραφεία, τελωνειακές αποθήκες, στρατώνες οικονομικών, καταλύματα και γραφεία, καταστήματα, ταχυδρομείο, υποκατάστημα τράπεζας (banco di Sicilia) κ.λπ. 

Ωστόσο, το κυρίαρχο στοιχείο φαίνεται να είναι ο επιβλητικός γωνιακός πύργος - ένα συγκριτικό έμβλημα της δημοτικής εξουσίας και του φασιστικού καθεστώτος - στεφανωμένος με τρίφυλλη δαντέλα σε μια αναφορά στις οχυρώσεις του πολύ κοντινού κάστρου. 

Οι όψεις του κτιρίου στηρίζονται σε μια πέτρινη βάση που έρχεται σε έντονη αντίθεση με τον λείο ελαφρύ σοβά του επάνω μέρους. Η διάταξη των προσόψεων παίζεται στην ακανόνιστη εναλλαγή γεμισμένων χώρων και κενών χώρων -ανοιχτοί στις καμάρες μιας στοάς, μικρών πυλώνων- και στη διάταξη των παραθύρων, διακοσμητικά σε στολισμένα παράθυρα βενετσιάνικης- βυζαντινής γεύσης, με την αψίδα με τα υπερυψωμένα που καταλήγει σε μια στρογγυλή κορυφή. Η λιτή διακοσμητική κατασκευή συνοψίζει τη μεσογειακή έμπνευση που εκφράστηκε από καμάρες και  κίονες, εξευγενισμένοι από γύψινα πλακίδια που προέρχονται από ένα ζωόμορφο-θαλάσσιο εικονιστικό ρεπερτόριο, που εφαρμόζονται φειδωλά στις προσόψεις. Στη συνέχεια, ένα ακόμη σώμα προστέθηκε στο πίσω μέρος του κτιρίου, το οποίο εξακολουθεί να είναι η έδρα του δήμου και στεγάζει μέρος των δημόσιων γραφείων, για να κλείσει η περίμετρος του οικοπέδου. 

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Ιστορία των σεισμών της Κω, 2018-2023

2.Architettura coloniale italiana nel Dodecaneso 1912-1943

Δημαρχείο Κω, τέλη δεκαετίας ΄20.