Η αλυσίδα υπερηφαιστείων του Yellowstone

Όσοι επισκέπτεστε το Yellowstone National Park των ΗΠΑ μέσω της Νότιας Εισόδου και έχετε μια μικρή γεωλογική γνώση, μπορεί να μην βρείτε ακριβώς αυτό που περιμένετε. Το πάρκο περιλαμβάνει μια γιγάντια καλντέρα ενός hotspot* που τροφοδοτεί με καύσιμο το υπερηφαίστειο που εξερράγη  πριν από 630.000 χρόνια, και είναι γνωστό ως το μέρος για να δείτε θερμοπίδακες και άλλες υδροθερμικές δραστηριότητες και οτιδήποτε άλλο σχετίζεται με αυτή την δυναμική ζώνη. Έτσι είναι ίσως λίγο απογοητευτικό το γεγονός ότι όλα αυτά που παρουσιάζονται ή γράφονται κατά καιρούς όπως π.χ όταν το επισκέφτηκα, είδα χιόνι στο έδαφος και αρκετά άλλα, μπορεί να μην έχουν σχέση με την πραγματικότητα.

Δεν απαιτεί μεγάλο χρονικό διάστημα, ωστόσο, μια μοναδική ηφαιστειακή δράση  της φύσης του Yellowstone να κάνει  εμφανή αυτά τα οποία κρύβει. Υπάρχουν μέρη, με  πεύκα που είναι σπασμένα από την άνοδο του ατμού από θερμοπίδακες και θερμές πηγές. Σε ορισμένες περιοχές, το δάσος δίνει τη θέση εξ’ ολοκλήρου σε ένα αφρώδη, ατμό που προέρχεται από τις υδροθερμικές αλλοιώσεις της περιοχής.

Πράγματι, ολόκληρη η περιοχή είναι δυναμική και συνεχώς μεταβαλλόμενη: νέες θερμές πηγές και ατμίδες μπορούν να ξεπροβάλλουν σχεδόν οπουδήποτε. Ωστόσο, παρά την πληθώρα στοιχείων σχετικά με τα μεγάλα ποσά θερμικής ενέργειας ακριβώς κάτω από τα πόδια σας, το γεγονός ότι πράγματι στέκεστε στον γιγαντιαίο κρατήρα του υπερηφαιστείου παραμένει λίγο αφηρημένο και δύσκολο να γίνει αντιληπτό, κυρίως επειδή δεν μπορείτε εύκολα να δείτε αυτόν τον κρατήρα. 

Η μεγάλη τρύπα στο έδαφος που άφησε η τελευταία έκρηξη που έγινε περίπου πριν από 630.000 χρόνια, συμπληρώθηκε από μεταγενέστερες εκρήξεις ρυολιθικής λάβας. Η τοπογραφία της περιοχής έχει εξομαλυνθεί με την διάβρωση και εξασθενήσει από  το λιώσιμο των πάγων κατά τη διάρκεια της πρόσφατης εποχής των παγετώνων. Κατά την επίσκεψή μου, προσπαθούσα να βρω  ίχνη από τους μεγάλους χαμένους  γκρεμούς  την καλντέρας, αλλά παρόλο που υπήρχαν βράχια εν αφθονία, σε γενικές γραμμές είναι καλυμμένοι από τους σχετικά νέους ρυόλιθους.

Αυτό δίνει μια ιδέα της κλίμακας των γεωλογικών δυνάμεων που λειτουργούν στην περιοχή αυτή: ο γκρεμός που φωτογραφήθηκε παραπάνω αντιπροσωπεύει μια "μικρή κλίμακα" ροής που ακολούθησε την τελευταία μεγάλη έκρηξη, αλλά ακόμη και τώρα εμφανίζεται μόνο με 100 μέτρα ύψος. Αλλά για να ασχοληθούμε πραγματικά με την κλίμακα των γεωλογικών διεργασιών που λειτουργούν στο Yellowstone, πράγματι πρέπει να κάνουμε κάτι καλύτερο. Να μην στεκόμαστε σ' αυτό το σημείο που ίσως να μην είναι το καλύτερο. Μπορείτε πραγματικά να πάρετε μια πολύ ευρύτερη άποψη:

Αν κοιτάξετε την τοπογραφία του βορειοδυτικού τμήματος των ΗΠΑ,  η πεδιάδα του Snake River ξεχωρίζει ως ένα μεγάλο κανάλι που κόβει τα Βραχώδη Όρη. Μέσα σε αυτό το τοπογραφικό ανάγλυφο χάνεται μια γραμμή πάνω στην οποία βρίσκεται και η καλντέρα του Yellowstone. Αυτή η γραμμή περιέχει τα αρχαία υπερηφαίστεια και το πέρασμα του hotspot του Yellowstone– κατά  τα τελευταία 15 εκατομμύρια χρόνια περίπου. Πριν από αυτό, το χαμηλότερο σημείο του Snake River απλά δεν ήταν εκεί –όταν τα Βραχώδη Όρη σχηματίστηκαν σαν μια συνεχή αλυσίδα που εκτείνεται από τα βορειοδυτικά στα νοτιοανατολικά.Αυτή έχει ανασκαφεί. 

Τα βουνά κυριολεκτικά μετατρέπονται σε σκόνη με τη μαζικές εκρήξεις των υπερηφαιστείων και  σταδιακά τρώνε το ανατολικό μέρος των  Βραχωδών Όρεων, με τα συντρίμμια να εξαπλώνονται  μακριά σε ολόκληρη την ηπειρωτική ΗΠΑ. Αυτό κάνει το hotspot Yellowstone σαν το κακό δίδυμο αδελφάκι του hotspot των ηφαιστείων των νησιών της Χαβάης: Πάνω από τη Χαβάη, βασαλτική ηφαιστειακή λάβα συσσωρεύεται στα βουνά από τον πυθμένα της θάλασσας ενώ στο Yellowstone, εκρηκτικές ρυολιθικές εκρήξεις διαμέσου του ηπειρωτικού φλοιού τις καταστρέφει. 

Μήπως η Χαβάη και  το Yellowstone είναι το Γιν και το Γιανγκ του hotspot της ηφαιστειότητας; 

Πριν από 50χρόνια, άνθρωποι πρωτοτύπησαν χρησιμοποιώντας πυρηνικές βόμβες σε εκρήξεις οροσειρών. Όμως δεν ήξεραν ότι ο πλανήτης πρώτος είχε σκεφτεί αυτό αρχικά, και σε μια κλίμακα και τάξης μεγέθους μεγαλύτερη.

* Hotspot σημαίνει καυτό/θερμό σημείο. Στην  γεωλογική γλώσσα η Χαβάη θεωρείτε σαν ένα  Hotspot  επειδή  έχει ενεργά ηφαίστεια τα οποία δεν συνδέονται άμεσα με τις τεκτονικές πλάκες. Το γεγονός οφείλεται στο ότι ενώ η τεκτονική πλάκα κάτω από ένα μεγάλο μέρος του Ειρηνικού Ωκεανού κινείται με βορειοδυτική κατεύθυνση, το θερμό σημείο παραμένει στάσιμο, δημιουργώντας αργά τα νέα ηφαίστεια. Αυτό εξηγεί γιατί μόνο τα ηφαίστεια στο νότιο μισό του νησιού Χαβάη είναι, στην παρούσα φάση, ενεργά.

Γεωδίφης

Φωτογραφίες -Νότιο Yellowstone, Chris Rowan

Πηγή- HighlyAllochthonous.blog