Πως δουλεύει καθημερινά ο πλανήτης μας;

Την 27 Φεβρουαρίου του 2010 ένας σεισμός μεγέθους 8,8 βαθμών συγκλόνισε τη Χιλή. Τι έγινε εκείνη την στιγμή; Καταρχάς, ένα τμήμα του πυθμένα του ωκεανού έσπασε απότομα προς τα κάτω σε μια τάφρο καταβύθισης. Αυτό το τμήμα, με τη σειρά του, ανυψώθηκε προς το μέρος της ηπειρωτικής πλάκας πάνω από την τάφρο. Αυτός είναι ο τρόπος που οι  σεισμοί συμβαίνουν σε μια τάφρο καταβύθισης. Με τον σεισμό των 8,8R όμως τίποτα δεν τελείωσε. Μετασεισμοί έπληξαν με σφοδρότητα την περιοχή για μέρες αργότερα,ενώ μερικοί από αυτούς ήταν αρκετά έντονοι. 

Το διάστημα που  ο κόσμος αποτιμούσε τις συνέπειες αυτού του καταστροφικού γεγονότος, οι γεωλόγοι στράφηκαν στο παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού στίγματος (GPS) και στις οθόνες τους για να μετρήσουν την κίνηση των σεισμών. 

Αυτοί γνώριζαν καλύτερα από οποιαδήποτε άλλο ότι τα  βουνά των Άνδεων τρέχουν κατά  το μήκος της Νότιας Αμερικής, και στην πραγματικότητα είναι μια  νότια επέκταση των Rocky Mountains ( Βραχώδη Όρη). Και οι δύο οροσειρές δημιουργήθηκαν από την καταβύθιση της ωκεάνιας πλάκας κάτω από την ηπειρωτική  πλάκα μια διαδικασία που γίνεται εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Οι επιστήμονες μελετώντας τις κινήσεις με το GPS διαπίστωσαν ότι η ηπειρωτική πλάκα μετακινήθηκε λίγο προς τα δυτικά όσο και προς τα πάνω. 

Οι μετρήσεις που λήφθηκαν πριν από το σεισμό συγκρίθηκαν με μετρήσεις που έγιναν μετά από το σεισμό. Αυτό που διαπιστώθηκε ήταν ότι η χιλιανή πρωτεύουσα του Σαντιάγο μετακόμισε 30 πόντους, στα δυτικά-νοτιοδυτικά ενώ η πόλη της Κονσεπσιόν, νοτιοδυτικά του Σαντιάγο, μεταφέρθηκε τουλάχιστον 25 εκατοστά προς τα δυτικά. Το Μπουένος Άιρες, πρωτεύουσα της Αργεντινής πιο δίπλα, μετακόμισε 3 εκατοστά  προς τα δυτικά. 

Όμως εκτός από την κίνηση των πόλεων οι ερευνητές διαπίστωσαν και κάτι άλλο, εξίσου ενδιαφέρον. Οι σεισμοί είχαν ως αποτέλεσμα τη σύντμηση της ημέρας κατά 1,26 μικροδευτερόλεπτα αφού και ο άξονας της Γης κινήθηκε κατά 8 εκατοστά. Ο άξονας αυτός διαφέρει κάπως από το πραγματικό άξονα. Ο πραγματικός άξονας τρέχει κατευθείαν μέσα από το κέντρο της Γης, ενώ αυτός ο άξονας περνάει από το κέντρο της μάζας του πλανήτη.

Η Γη είναι ένας γεωλογικά δυναμικός πλανήτης. Όπως οι τεκτονικές πλάκες μετακινούνται, αυτός ο άξονας μετατοπίζεται ελαφρώς. Η Νότια Αμερική κινήθηκε ελαφρώς προς τα δυτικά, και αυτό έγινε μέσα σε κάποια δευτερόλεπτα του χρόνου. Δεν είναι η πρώτη φορά που συνέβη αυτό το αποτέλεσμα. Δεδομένης της φύσης της καταβύθισης της πλάκας, το αποτέλεσμα πραγματοποιείται κάθε φορά που  συμβαίνουν οι σεισμοί που κάνουν την πλάκα να καταβυθίζεται. Αυτό που είναι νέο είναι ότι η γεωλογία έχει γίνει πολύ πιο πολύπλοκη τα τελευταία χρόνια, και οι γεωλόγοι χρησιμοποιούν πολύ περισσότερα εργαλεία με τα οποία έχουν την δυνατότητα να μελετούν τους σεισμούς.

Αυτό που έγινε στην Χιλή γίνεται στα ενεργά μέρη του πλανήτη εδώ και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Οι σεισμοί μετακινούν και παραμορφώνουν ενώ κάποιες άλλες γεωλογικές δυνάμεις μεταβάλλουν το φυσικό τοπίο. Όταν μένει από πρώτη ύλη ο πλανήτης τότε επεμβαίνουν τα ηφαίστεια και τον τροφοδοτούν με ανακυκλώσιμο υλικό. Εμείς στο νησί μας τις γνωρίζουμε καλά αυτές τις φυσικές διαδικασίες αφού αυτές δημιούργησαν οτιδήποτε πανέμορφο έχουμε δίπλα μας από τον Δίκαιο έως τους μαγευτικούς όρμους. Κοιτάξτε την ακτογραμμή, την πεδιάδα, τα ρέματα και οτιδήποτε άλλο μας περιτριγυρίζει, όλα μα όλα είναι παιδιά της ακατάπαυστης, καθημερινής και δυναμικής λειτουργίας της Γης.

Όμως πέρα από αυτά που τόσο θαυμάζουμε πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει τρόπος να σταματήσουν οι σεισμοί. Αποτελούν μέρος της ζωής μας. Μελετώντας τα αποτελέσματά τους μπορούμε να βελτιώσουμε τους οικοδομικούς κανονισμούς και να κάνουμε ασφαλέστερες κατασκευές. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να τους εξαλείψουμε. Πρέπει να μάθουμε ότι η κατανόηση της δυναμικής των σεισμών και των τεκτονικών πλακών, μας παρέχει την δυνατότητα, να καταλάβουμε με τον καλύτερο τρόπο για το πως εργάζεται καθημερινά αυτός ο ανήσυχος και μοναδικός πλανήτης.

Γεωδίφης