Πως το τσουνάμι της Αμοργού έγινε αισθητό στην Κάλυμνο&την Αστυπάλαια;
Πριν λίγες ημέρες με πλησίασε κάποιος φίλος μου Γερμανός, ο οποίος έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Κω μαζί με την σύζυγο του. ‘Έμεινε έκπληκτος όταν σε μια συζήτηση έμαθε για το τσουνάμι του Αιγαίου ή τσουνάμι της Αμοργού όπως συνηθίζω να το αποκαλώ. Για το σχετικό θέμα έχω ήδη μιλήσει ωστόσο σήμερα θα παρουσιάσω πως το γεγονός έγινε αισθητό στο πανέμορφο νησί της Καλύμνου.
Το ημερολόγιο έλεγε 9 Ιουλίου 1956 όταν κοντά στην Αμοργό εκδηλώνεται ένας ισχυρότατος σεισμός μεγέθους 7,5R. Ο σεισμός συνοδεύεται και από υποθαλάσσια κατολίσθηση με αποτέλεσμα να εκδηλωθεί σε πολύ λίγο χρόνο ένα τσουνάμι. Απο το τρομερό γεγονός του 1956 υπάρχουν μαρτυρίες από έναν μηχανικό του ∆ήµου της Καλύµνου. Σύμφωνα με τις περιγραφές του μόλις σε 13 λεπτά µετά το σεισµό άρχισε να υποχωρεί η θάλασσα, η οποία σε ορισµένες περιοχές έφθασε τα 200 μέτρα από την ακτογραμμή. Μετά από 5 λεπτά έφθασε στο Καντούκι το πρώτο κύµα κινούµενο µε αστραπιαία ταχύτητα από Α προς ∆ και στην συνέχεια ακολούθησαν τα άλλα δύο που κατέκλυσαν το πεδινό µέρος της νήσου σε βάθος 200 µέτρα. Το κύµα έφθασε σε ύψος 3,60 µέτρα. Σε µερικά σηµεία η στάθµη της θάλασσας κατήλθε κατά 2,5µ περίπου και σε άλλα ανήλθε κατά 5,5µ περίπου.Στον οικισµό Ποθαία η θάλασσα αρχικά υποχώρησε και εν συνεχεία επανήλθε µε υπερυψωµένη στάθµη και κατέκλυσε τα κτήρια κυρίως της παραλίας προξενώντας σοβαρές ζηµιές. Σηµειώθηκαν τρεις διαδοχικές υποχωρήσεις της θάλασσας, εκ των οποίων η τρίτη ήταν µεγαλύτερη. Κατά την υποχώρηση τα νερά της θάλασσας παρέσυραν ζώα, δένδρα,σκεύη και κουφώµατα σπιτιών σε απόσταση 1000–1500µ. Σε µερικά σηµεία παρατηρήθηκε πρόσχωση της παραλίας, στα περισσότερα όµως απογύµνωση του εδάφους. Η ορµή των νερών ήταν τόσο µεγάλη, ώστε τεχνητοί ογκόλιθοι προοριζόµενοι για την επισκευή του λιµένος ευρισκόµενοι 100µ. περίπου εντός της ξηράς, υπέστησαν σοβαρές ζηµιές. Περισσότερα από 30 αλιευτικά σκάφη και ένα µεγάλο ιστιοφόρο παρασύρθηκαν. Τρία άτοµα πνίγηκαν και µια µεγάλη έκταση καλλιεργίσιµης γής αχρηστεύθηκε από την κατάκλυση της θάλασσας.
Στην Αστυπάλαια (Λειβάδι) η στάθµη της θάλασσας µε τη λήξη του σεισµού κατήλθε περί τα 5µέτρα και τα νερά απεσύρθησαν αρχικά σε απόσταση 100µ. Και ακολούθως επροχώρησαν σε βάθος 400µ. από την ακτή και µέχρι ύψος 4µ. Βυθίστηκαν 12 αλιευτικά σκάφη, κατεκλύσθησαν καλλιεργήσιµες εκτάσεις,παρασύρθηκαν περιουσίες και τραυµατίστηκαν δύο άτοµα.
Ο καταστροφικός σεισµός εκτός από την Κάλυμνο και την Αστυπάλαια έγινε ιδιαίτερα αισθητός στη Σαντορίνη,την Ανάφη την Ίο, την Πάρο, τη Νάξο, τη Λέρο, την Πάτµο και τους Λειψούς. Στο νησί της Κω έγινε αισθητό το τσουνάμι ιδιαίτερα στις παραλίες μεταξύ του Μαστιχαρίου-Κεφάλου. Απο αυτό το τρομερό γεγονός, συνολικά 529 οικίες καταστράφηκαν, 1482 υπέστησαν σηµαντικές βλάβες και 1750 ελαφρές βλάβες, ενώ 53 άτοµα σκοτώθηκαν και 100 τραυµατίστηκαν. Πρέπει να σηµειωθεί ότι πολλές βλάβες που σηµειώθηκαν στα πυκνοκατοικηµένα χωριά Ηµεροβίγλι, Φηρά και Οία οφείλονται στον τρόπο οικοδόµησης των οικιών και στην ύπαρξη στοών, τόξων κλπ, κακής ποιότητας κατασκευής µε µεγάλα ανοίγµατα και χωρίς στηρίξεις θεµελίωσης σε περιοχές µε απότοµο ανάγλυφο. Σε ότι αφορά ,το σεισµικό θαλάσσιο κύµα έφτασε σε ύψος τα 25 µέτρα στην Αµοργό,20µέτρα στην Αστυπάλαια, 10 µέτρα στη Φολέγανδρο, 5µέτρα στους Λειψούς ενώ έγινε αισθητό µέχρι και τη Χίο και Ρόδο (0,15-0,20µέτρα).
Γεωδίφης
*Με την ευκαιρία, κάνω έκκληση, άν κάποιος γνωρίζει περισσότερα ή έχει στην κατοχή του οπτικοαυκουστικό υλικό από το συγκεκριμένο γεγονός ή από οτιδήποτε άλλο που αφορά το γεωπεριβάλλον και θα ήθελε να το δημοσιεύσει θα μπορούσε να έλθει σε επικοινωνία στην ηλεκτρονική διεύθυνση geodifhs@gmail.com
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.
Φωτογραφία–Πως το τσουνάμι του 1956 έπληξε την Κάλυμνο
Πηγές:
1.Γαλανόπουλος,Αμβράσης και Ι.Α.Αντωνόπουλος
2.Για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα σας παραπέμπω στην μελέτη " The 1956 earthquake and tsunami in Amorgos, Greece" των Emile A. Okal, Costas E. Synolakis, Burak Uslu, Nikos Kalligeris and Evangelos Voukouvalas,
https://www.earth.northwestern.edu/people/emile/PDF/EAO202.pdf
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Το τσουνάμι της Αμοργού, χάρτης από Shebalin(1974).Σχετικά με το πως ο σεισμός έπληξε το νοτιοανατολικό Αιγαίο.Οι διακεκομμένες γραμμές είναι οι ισόσειστες καμπύλες και συνδέουν περιοχές που είχαν ίδιες βλάβες ή άλλες επιπτώσεις από το ίδιο σεισμό.
