Το άδοξο τέλος του διοικητή Felice Leggio και των Ιταλών αξιωματικών στο Λινοπότι

Αμέσως μετά τις 8 Σεπτεμβρίου 1943, την ημέρα κατά την οποία ανακοινώθηκε η ανακωχή στην Κασσίμπλε [Cassibile, χωριό στην Σικελία], η οποία επέβαλε την παύση των εχθροπραξιών μεταξύ της Ιταλίας και των Αγγλοαμερικανών, οι Γερμανοί ξεκίνησαν την «Επιχείρηση Άξονα».

Ο στόχος τους ήταν να αντισταθμιστεί η ενδεχόμενη έξοδος της Ιταλίας από τον πόλεμο και να εξουδετερωθούν οι ιταλικές ένοπλες δυνάμεις, που αναπτύχθηκαν σε διάφορα μέρη της Μεσογείου, με τον αναγκαστικό αφοπλισμό και τον εγκλεισμό των στρατευμάτων. 

Περίπου 4.000 Ιταλοί στρατιώτες βρίσκονταν στην Κω με το 10ο Σύνταγμα πεζικού της 50ης μεραρχίας Regina που διοικούσε ο συνταγματάρχης Felice Leggio, για να υπερασπιστούν το νησί από μια πιθανή γερμανική εισβολή. Σε αυτούς προστέθηκε και ένα αγγλικό σώμα περίπου 2.000 ανδρών μετά την ανακωχή Cassibile.

Σαν σήμερα στις 3 Οκτωβρίου 1943, το 22ο Γερμανικό Αερομεταφερόμενο Τμήμα με επικεφαλής τον Στρατηγό Μίλερ επιτέθηκε στις Αγγλο-Ιταλικές δυνάμεις τόσο από τη θάλασσα όσο και από τον αέρα και τους ανάγκασε να παραδοθούν την επόμενη μέρα. Απο βομβαρδισμούς σκοτώνονται 9 κάτοικοι της Καρδάμαινας. Σε μια μέρα, οι Γερμανοί κατέλαβαν το νησί και συνέλαβαν 1.388 Βρετανούς και 3.145 Ιταλούς ζωντανούς. 

Στις 5 Οκτωβρίου, 103 αξιωματικοί του 10ου συντάγματος πεζικού, υπό τη διοίκηση του συνταγματάρχη Leggio [φωτογραφία], υποβλήθηκαν σε μια σύντομη συνοπτική δίκη από τους Γερμανούς και εκτελέσθηκαν.

Σχεδόν δύο χρόνια μετά τη σφαγή [τον Φεβρουάριο του 1945], βρέθηκαν πτώματα σε 8 μαζικούς τάφους κοντά στο Λινοπότι. Από τους 103 αξιωματικούς βρέθηκαν 66 πτώματα. Στη συνέχεια, τα πτώματα μεταφέρθηκαν στο Στρατιωτικό Μνημείο του Μπάρι, ενώ οι άλλοι 37 που έπεσαν από τότε, μετά από σχεδόν 70 χρόνια, δεν έχουν ποτέ αναζητηθεί ή βρεθεί αν και είναι γνωστή η περιοχή όπου βρίσκονται ακόμα.

Όσον αφορά τη μοίρα του συνταγματάρχη Felice Leggio, του διοικητή του πεζικού που τοποθετήθηκε στην Κω, σύμφωνα με περισσότερες από αξιόπιστες μαρτυρίες, μπορεί αναμφισβήτητα να δηλωθεί ότι παρέμεινε στο πεδίο της μάχης μέχρι το τέλος ,αν και ήταν σε θέση να εγκαταλείψει το νησί. Συνελήφθη από τους Γερμανούς μαζί με μια ομάδα περίπου 50 αξιωματικών και στρατιωτών, το πρωί της 4ης Οκτωβρίου 1943 μεταφέρθηκε με μοτοσικλέτα, μαζί με τον βοηθό του, στην περιοχή Λινοπότι. Από εκείνη τη στιγμή δεν υπήρξαν περισσότερα νέα για αυτόν.Το ότι πυροβολήθηκε είναι εξίσου αδιαμφισβήτητο ακόμη και αν δεν έχουν βρεθεί έγγραφα, ούτε κονκάρδες ούτε οτιδήποτε άλλο ανήκει σε αυτόν. Αυτή η υπόθεση υποστηρίζεται από την επίγνωση του τρόπου σκέψης του γερμανικού στρατού σε αυτές τις καταστάσεις: επειδή ήταν ο πρώτος υπεύθυνος για την ιταλική αντίσταση, άξιζε να πυροβολοβηθεί πρώτα. 

Η σφαγή της Κω ήταν ένα μισητό έγκλημα πολέμου που διαπράχθηκε από τον γερμανικό στρατό.Οι Γερμανοί όχι μόνο δεν σεβάστηκαν τα στοιχειώδη δικαιώματα των αιχμαλώτων πολέμου, αλλά ενήργησαν κρυφά για να καλύψουν το φρικτό έγκλημα.

Για πρώτη φορά οι νεκροί τιμήθηκαν από τον πρώτο Δήμαρχο της ελεύθερης Κω, Γεώργιο Κουτσουράδη τον χειμώνα του 1945-1946.

Το 1992 μια αναμνηστική πλάκα τοποθετήθηκε στο καθολικό κοιμητήριο της πόλης για τη μνήμη αυτού του εγκλήματος πολέμου από το Δήμο Κω με τη συμβολή της Ένωσης Βετεράνων Αιγαίου. Η πινακίδα δείχνει με αλφαβητική σειρά τα ονόματα των 103 Ιταλών αξιωματικών που πυροβολήθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του Felice Leggio, ενός ανθρώπου με υψηλό ηθικό προφίλ σύμφωνα με ιταλικές πηγές.

Φωτογραφίες εξαιρετικά αφιερωμένες στην Nelly Polizio από τον Τίμο Κουτσουράδη.Πληροφορίες από τον Nello Blancato

Γεωδίφης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Στην Ακτή Μιαούλη Felice Leggio μαζί με τον Κυβερνήτη της Δωδεκανήσου Inigo Campioni κατά την διάρκεια της επίσκεψης του τελευταίου στην Κω. Φωτογραφία του Τίμου Κουτσουράδη.

Felice Leggio μαζί με τον Κυβερνήτη της Δωδεκανήσου Inigo Campioni.  Φωτογραφία του Τίμου Κουτσουράδη.