Τα Καρλοβάσια

Το Καρλόβασι συναντάται 32χλμ. δυτικά από την πόλη της Σάμου.Κείται σε χαλαρά εδάφη που δημιουργήθηκαν τα τελευταία 6000 χρόνια από την δραστηριότητα του ποταμού Καρκλίκ - οβασί  και περιβάλλεται από πιο συμπαγή νεογενή ιζήματα.Το έδαφος του δεν είναι ότι καλύτερο σε ισχυρές σεισμικές δονήσεις.

Στην παραλία του έζησε ο μεγάλος ποιητής της ρωμιοσύνης Γιάννης Ρίτσος.Αγναντεύοντας τη θάλασσα που έδωσε τον χτεσινό σεισμό των 7 βαθμών έγραψε τα αριστουργήματα του τον καιρό της εξορίας του στη Σάμο.

Το Καρλόβασι δεν είναι ο «χιονισμένος κάμπος» από τις τουρκικές λέξεις Karli - ovasi, αλλά ο κάμπος του ποταμού Καρκλίκ - οβασί, από τον οποίο πήρε η τοποθεσία το όνομα του σύμφωνα με την γεωλογία και την ιστορικό Ε.Μπαλτά.

Άλλοι ισχυρίζονται ότι το τοπωνύμιο είναι παραφθορά της λέξης «Κάριοβα», δηλαδή αποικία Ικαριωτών.

Η ιστορία του οικισμού αρχίζει γύρω στα 1550 απο Σαμίους, την εποχή της ερήμωσης της Σάμου εξαιτίας των επιδρομών των πειρατών σύμφωνα με τα λεγόμενα των ιστορικών. Εψαξα να δω μηπως υπάρχει κάποιος ισχυρός σεισμός που να οδήγησε στην μετανάστευση αλλά δεν βρήκα τίποτα το πειστικό.

Στο Παλαιό Καρλόβασι εγκαθίστανται Χιοσάμιοι[Χιώτες με σαμιώτικη καταγωγή]. Στην ουσία πρόκειται για  επανοικισμό σε μία θέση όπου υπήρχε η αρχαία πόλη «Γόργυρα», περίφημη για το ναό της προς τιμήν του Γοργυρέα Διονύσου.Ερείπια εκκλησιών αλλά και βυζαντινά νομίσματα που έχουν βρεθεί σε πρόχειρες ανασκαφές μαρτυρούν βυζαντινή κατοίκηση.

Παλαιότερα ονομάζονταν Νεοχώρι. Κάποτε βυρσοδεψία και λεπροκομείο λειτούργησαν στο Καρλόβασι. Σήμερα είναι σε ερειπώδη κατάσταση.

Στα τέλη του 19ου αιώνα η φυλλοξήρα προκαλεί πλήγμα στην σαμιώτικη αμπελοκαλλιέργεια, οι κάτοικοι του στρέφουν τις οικονομικές δραστηριότητες προς την κατεργασία των δερμάτων και την επεξεργασία καπνού.

Τον 19ο αιώνα η περιοχή λεγόταν Καρλοβάσια[φωτογραφία, 1910], γιατί αποτελούνταν από 3 διαφορετικές κοινότητες,το Νέο Καρλόβασι, το Μεσαίο Καρλόβασι και το Παλιό Καρλόβασι.

Την εποχή της Ηγεμονίας υπήρξε σπουδαίο βιομηχανικό, εμπορικό και πνευματικό κέντρο του Αιγαίου. Το 1890 είχε 3.348 κατοίκους αποτελούσε μία κοινότητα από 3 οικισμούς  ισάξια με το λιμένα Βαθέος την πρωτεύουσα της Σάμου.

Το λιμάνι του φτιάχτηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, κατά την περίοδο της Ηγεμονίας στη Σάμο.Παλαιότερα λειτουργούσε ταρσανάς.Οι πρώτες κατοικίες του κτίσθηκαν στο Αλωνάκι.

Το 1923 ιδρύεται προσφυγικός καταυλισμός στο Καρλόβασι.Μετά τον Αλβανικό πόλεμο, το Καρλόβασι καταλαμβάνεται από Ιταλούς. 

Ο χτεσινός σεισμο από το Ρήγμα Καύστριος ήταν ο σημαντικότερος στην πρόσφατη ιστορία του με αποτέλεσμα 50 με 100 σπίτια να έχουν υποστεί ζημιές.Από τον σεισμό έπαθε σοβαρή ζημιά ο Μητροπολιτικός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου.

Επίσης στο Βαθύ δύο ανήλικοι, που είχαν μόλις σχολάσει από το λύκειο λίγο μετά τον σεισμό ακολούθησαν ένα στενό σοκάκι που ο τοίχος του έτυχε να πέσει και να τους αφαιρέσει την ζωή.

Γεωδίφης