Ο σεισμός του 1843, Χάλκη

Φωτογραφία επιχρωματισμένη από την ιταλοκρατούμενη Χάλκη του προηγούμενου αιώνα.

Σαν σήμερα 18 Οκτώβρη το 1843 κοντά στη Χάλκη σημειώνεται ισχυρός σεισμός με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 600 άνθρωποι, και σύμφωνα με ιστορικές πηγές να καταρρεύσει ένα ολόκληρο βουνό και να βυθιστούν πλοία.

Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίστηκε από έντονη σεισμική δραστηριότητα στην Δωδεκάνησο. Ενα από τα σημαντικά σεισμικά επεισόδια ήταν αυτό του 1843 που εκτιμάται ότι είχε 6,6 βαθμούς,επίκεντρο στον υποθαλάσσιο χώρο μεταξύ Τήλου,Σύμης,Χάλκης και ίσως προήλθε από το Ρήγμα της Χάλκης.

Η ιστορική σεισμική ακολουθία άρχισε την 1η Οκτωβρη όταν έγινε μια ισχυρή σεισμική δόνηση που συνοδεύτηκε απο ασθενέστερες κατά την διάρκεια της ημέρας.Μετά από πενθήμερο σχετικής ηρεμίας ένας ισχυρός σεισμός εκδηλώνεται στην Κω στις 6 Οκτώβρη ο οποιος συνοδεύεται από μικρες σεισμικές δονήσεις στη Ρόδο, στις 16 και 17 Οκτώβρη. Τον σεισμό ανέφερε ο αρχαιολόγος Ross. Η όλη ακολουθία τελειώνει με ένα φονικό σεισμό που προκάλεσε μεγάλες ζημιές στην Χάλκη και είχε διάρκεια 30 περίπου δευτερολέπτων.Σύμφωνα με τον Perrey[1848] οι ισχυρές δονήσεις συνεχίστηκαν για 2-3 ημέρες.Στο νότιο τμήμα του νησιού οι δονήσεις προκάλεσαν πτώσεις βράχων και κατολισθήσεις, οι οποίες συνεχίστηκαν για κάποιο χρονικό διάστημα, και ένα χωριό 500 σπιτιών στους πρόποδες του μοναδικού βουνού του νησιού (Προφήτης Ηλίας) καταστράφηκε. Υποστηρίζεται ότι, ως αποτέλεσμα των σεισμών, αέριο και φλόγες φάνηκαν να εκτοξεύονται από ρωγμές στο έδαφος.

Σύμφωνα με μελετητές η ζημιά στην Χάλκη δεν ήταν αποτέλεσμα ενός μόνο σεισμού, αλλά το σωρευτικό αποτέλεσμα από μεγάλους και ισχυρούς σεισμούς, ενώ κάποιοι αναφέρουν ότι δεν βυθίστηκαν πλοία.

Το σοκ προκάλεσε πανικό στην Κω[Istanko ̈y] και κάποιο συναγερμό στη Ρόδο,και έγινε αισθητό σε ένα πλοίο 35 μίλια ανατολικά της Κρήτης, αλλά όχι στη Σμύρνη.Πολλοί ισχυροί σεισμοί συνέβησαν μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, σχεδόν κατεδαφίζοντας όλα τα σπίτια και υποχρεώνοντας τους κατοίκους της Χάλκης να εκκενώσουν το νησί και να μετακινηθούν στη Ρόδο, την Ίνκιρλι (Νίσυρος) και σε άλλα μέρη. 

Γεωδίφης

Πηγές

1 Ν. Αμπραζη[1929-2012,Earthquakes in the Mediterranean and Middle East]

2.Β.Παπαζάχο[Σεισμοί της Ελλάδας]

3.Βικιπαίδεια

Το εκτιμώμενο επίκεντρο του σεισμού του 1843.

Σε χρωματισμένη φωτογραφία το Χωριό και το Κάστρο της Χάλκης του Giuseppe Gerola, γύρω στο 1912;