«Αρκιονήσια»
Τουλάχιστον από τον 4ο αιώνα π.Χ το σημείο αναφοράς των Αρκιών παραμένει το ίδιο. Λόγω της μικρής έκτασης και των περιορισμένων φυσικών πόρων του είχε πάντα έναν κύριο οικισμό.
Στο Πόρτο Αυγούστα μέχρι τις μέρες μας συγκεντρώνονται οι κάτοικοι και οι φιλοξενούμενοι της νησίδας.
Πήρε το όνομα του από το «Κάστρο Αυγουστήνη», ελληνιστικής περιόδου. Λέγεται ότι καταστράφηκε τα ρωμαϊκά χρόνια από τον Ιούλιο Καίσαρα μετά την απελευθέρωσή του από το Φαρμακονήσι όπου τον κρατούσαν όμηρο. Ωστόσο, η καταστροφή του οχυρού με το παρατηρητήριο πρέπει να αναζητηθεί στους αρχαίους σεισμούς που έπληξαν το νησί.
Οι Αρκοί [ή Αρκιοί] είναι μια συστάδα νησίδων με δαντελωτές ακρογιαλιές, θαμνώδη βλάστηση και λιγοστά αρμυρίκια, αγρελιές, χαρουπιές, συκιές, σκοίνα και πεύκα. Την άγρια πανίδα του αποτελούν λαγοί, πέρδικες και θαλασσοπούλια.
Τα νησάκια ανήκουν στο σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου, έχουν 44 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011, διοικητικά ανήκουν στον δήμο Πάτμου.Το 1947 οι Αρκιοί είχαν 93 κατοίκους και το 1971, 46.Η επιφάνεια του μεγαλύτερου νησιού είναι 6,697 τετρ.χλμ και έχει μήκος ακτών 25 χλμ.
Η συστάδα των νησιών χτίστηκε από τεκτονικές δυνάμεις, οι οποίες μαζί με την διάβρωση δημιούργησαν τη σπηλιά του κλέφτη Βότση[στο Χάλαρο 116μ, ψηλότερη τοποθεσία των νησίδων]. Ισως το σημαντικότερο απόθεμα από την γεωκληρονομιά τους. Στην καρστική σπηλιά κατέφυγαν το 1943 οι Αρκιώτες όταν την περιοχή βομβάρδισαν οι Γερμανοί.
Όμως, απέκτησε τη νησιωτική υπόσταση του μόλις πριν από 10.000 χρόνια. Προηγουμένως αποτελούσε μέρος του χερσαίου πλατώ Κω-Σάμου. Η παλαιογεωγραφία προτείνει ότι πρωτοκατοικήθηκε από νεαντερτάλιους και μεγάλα θηλαστικά όταν αποτελούσε μια ενιαία γη με τη Μικρασία και τα γύρω νησιά.
Σε μικρή αμμουδερή παραλία νοτιοανατολικά του νησιού έχουν βρεθεί κεραμικά προϊστορικά νεολιθικής περιόδου.Αργότερα στους Αρκιούς έφτασαν οι Κάρες, Αχαιοί, Δωριείς και οι Ίωνες της Μιλήτου που τα έκαναν ενδιάμεσο σταθμό στο δίαυλο Σάμου-Κω.Κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστό ως Ακρίτης και Ναρκοί.
Ο μεγαλύτερος σεισμός που έχει καταγραφεί από τα ιστορικά χρόνια μέχρι σήμερα είχε μέγεθος 4,8 βαθμών.Όμως τα νησάκια περιβάλλονται από σημαντικές τεκτονικές υποθαλάσσιες και χερσαίες δομές που έπαιξαν σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της ιστορίας τους.
Το Ρήγμα Φούρνοι,το Ρήγμα Πυθαγόρειο και το σύστημα ρηγμάτων Buyuk Menderes Graben συναντώνται βορειοανατολικά των Αρκιών[δες χάρτη].
Από αυτά το με μήκος τουλάχιστον 100 χλμ. Buyuk Menderes είναι το πιο σπουδαίο, όχι μόνο για τους Αρκιούς αλλά και για την ιστορία των σεισμών της Πάτμου, Αγαθονησίου, Λειψών και της Λέρου. Μπορεί να δώσει σεισμικά κύρια γεγονότα με μέγεθος έως 7.4 βαθμών.
Ένα από τα ιστορικά επεισόδια του κατέστρεψε το Κάστρο της Αυγούστας, εκδηλώθηκε το 27π.Χ. Αυτός ο σεισμός ίσως επηρέασε και τη θαλάσσια περιοχή του ακρωτηρίου Κουμαρός μαζί με τη ζώνη αιγιαλού της ομώνυμης νησίδας στα βόρεια της, όπου σήμερα χαρακτηρίζεται ως θαλάσσιος αρχαιολογικός χώρος.
Την πρωτοβυζαντινή περίοδο το αρχαίο οχυρό συντηρείται και ανακαινίζεται. Όταν το 1087 ο Όσιος Χριστόδουλος γίνεται κάτοχος της Πάτμου, οι Αρκοί χρησιμοποιούνται από τη Μονή σαν αγροκτήματα και βοσκοτόπια της.«Διά τά νησία όπου υπόκεινται εκ τήν Πάτμον είναι ο Ληψός, οι Ναρκοί, Αγαθονήσι, Λέβεθα...» έγγραφο τού 17/9/1733, Πάτμος [Ακαδημία Αθηνών].
Στις 22 Φεβρουαρίου 1653 ένα τρομερό σεισμικό συμβάν τουλάχιστον 7.1 βαθμών από τα ρήγματα της τάφρου του Μεντερέ καταστρέφουν εκ νέου το οχυρό και τα βυζαντινά κτίσματα.Τα ερείπια που διακρίνονται σήμερα ίσως είναι αποτέλεσμα του τρομερού συμβάντος που κατέστρεψε και τα οχυρά της Λέρου.
«Στα 5 ή 6 μίλια ανατολικά της Πάτμου βρίσκονται οι ομάδες νησιών Lipso[Λειψός] και Nacri [Αρκοί], οι οποίες καλύπτουν έκταση 6 μιλίων από βορρά έως νότο.Το αγκυροβόλιο μπορεί να βρεθεί στη δυτική πλευρά, αλλά δεν έχουμε καμία ιδιαίτερη περιγραφή της κατάστασης του ούτε των νησιών» αναφέρει το 1832 ο John Purdy [1773–1843] ένας σημαντικός Άγγλος υδρογράφος.
Ο Ardito Desio το 1922-1924 μας λέει: «Ανατολικά της Πάτμου είναι η Λειψός που περιβάλλεται από μια ομάδα μικρών νησιών που μοιάζουν σαν τους πυλώνες μιας κατεδαφισμένης γέφυρας. Οι Αρκοί είναι το μεγαλύτερο νησί απέχει 2 μίλια από τη Λειψό είναι βραχώδες και φιλοξενεί 8 οικογένειες κτηνοτρόφων και ψαράδων οι οποίοι ζουν και καλλιεργούν στο μικρό κατοικημένο κέντρο του νησιού.
Τα σεισμικά ισχυρά συμβάντα του 1955[Αμοργός] και 1956[Μικρασία] ήταν τα τελευταία σημαντικά στην ιστορία των σεισμών τους.
Στο σύμπλεγμα των Αρκιών εκτός από το ομώνυμο μεγαλύτερο νησί συμπεριλαμβάνονται τα νησιά: Αργελούσσα, Μάραθος [Μαράθι], Καλόβολος, Σπολάτο, Μακρονήσι, Στρογγυλό, Κούμαρος [Κόμαρος], Αβάπτιστο, Ψαθονήσι, Τσούκα, Σμυνερονήσι [Σμινερό] και Τσουκάκι [δες χάρτη].
Όλα τα νησάκια είναι φτιαγμένα από κρυσταλλικό ασβεστόλιθο,ασβεστόλιθο και κατά τόπους λιγοστά μάρμαρα.Ο κύριος σχηματισμός ηλικίας 199-145 εκ.ετών αποτελεί μέρος της Πελαγονικής που έχει έρθει σε επαφή με τους μεταμορφωμένους σχηματισμούς της Αττικοκυκλαδικης ζώνης.
Αναρτήσεις
