«Ο μεγαλύτερος σεισμός στην ανθρώπινη μνήμη!»

Μαρμάρινη κολώνα από το Ναό της Αρτέμιδος στις Σάρδεις (Sart, Τουρκία), ημερομηνία: 300 π.Χ. (Εικόνα:MetropolitanMuseum). Παραμένει άγνωστο αν καταστράφηκε από τον σεισμό του 17μ.Χ. Από τον μεγάλο σεισμό της Λυδίας λέγεται ότι βουνά βυθίστηκαν, πεδιάδες ανυψώθηκαν, φωτιές άστραφταν στα ερείπια και ότι οι κάτοικοι παρασύρθηκαν από χάσματα εδάφους. Περισσότερο από όλες τις πόλεις πλήγηκαν οι αρχαίες Σάρδεις της Μ.Ασίας και μετά η Μαγνησία του Σίπυλου, Κύμη, Φιλαδέλφεια, Αιγαία, Απολλωνιδέα, Μύρινα, Τμώλος, Μοστήνη,Τήμνος, Υρκανία και Ιεροκαισάρεια. Οι Σάρδεις βυθίστηκαν μέσα σε ένα τεράστιο σχίσιμο γης σύμφωνα με τον ποιητή Βιάνωρ από τη Βηθυνία. Για τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο ήταν« ο μεγαλύτερος σεισμός στην ανθρώπινη μνήμη»!Πόσο μεγάλος ήταν ο σεισμός του 17μ.Χ; Τα ρήγματα της περιοχής κρύβουν την αλήθεια. Πρέπει να ήταν ένας σεισμός χερσαίος, ρηχός γύρω στους 7 βαθμούς. Μάλλον προήλθε από ένα μέγιστο επεισόδιο της ζώνης διάρρηξης Gediz , ένα σύστημα που ολισθαινει με 5.4658 - 5.9588 χιλιοστά τον χρόνο και φτάνει σε βάθος τα 13χλμ. Από τον σεισμό ίσως προκλήθηκαν ζημιές στην Σάμο, Χίο και στο Αγαθονήσι από τα Δωδεκάνησα. Σε ότι αφορά τις αρχαίες Σάρδεις φαίνεται ότι επανήλθαν με τον μεγάλο σεισμό, γρήγορα ανοικοδομήθηκαν με την βοήθεια του αυτοκράτορα Τιβέριου και κατά τους βυζαντινούς χρόνους έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Οι Σάρδεις ήταν χτισμένες στο «Σαρδιανό πεδίο», την πεδιάδα δηλαδή που εκτεινόταν ανάμεσα στο όρος Τμώλο και τον Έρμο ποταμό και διαρρεόταν από τον περίφημο Πακτωλό ποταμό. Μέχρι τα μέσα περίπου του 6ου αι. π.Χ., οι Σάρδεις και το Λυδικό κράτος γενικά πέρασαν περίοδο μεγάλης ακμής. Η πρώτη δυναστεία που βασίλεψε στις Σάρδεις ήταν η δυναστεία των Ηρακλειδών, όπως μας πληροφορεί ο Ηρόδοτος. Την περίοδο του περίφημου Κροίσου, περί το 546 π.Χ. ήταν πρωτεύουσα και μία από τις πλουσιότερες πόλεις της περιόδου εκείνης. Το 334 π.Χ. παραδόθηκε στον Μέγα Αλέξανδρο όπου και αναδείχθηκε σε σημαίνουσα ελληνική πόλη της αυτοκρατορίας του αλλά και σε όλη την ελληνιστική περίοδο. Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο οι Σάρδεις συνέχισαν να διατηρούν τον ελληνικό χαρακτήρα. Με πληροφορίες από τον NICHOLAS AMBRASEYS-Earthquakes in the Mediterranean and Middle East  και την Βικιπαίδεια

Γεωδίφης

Χαρτογραφία του σεισμού του 17μ.Χ