Αμπάβρειο Υδραγωγείο!
Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ βρίσκονται μία σειρά από μεγάλα και σπουδαία έργα [Θέατρο, Ναοί, Ωδείο, Θέρμες κά] τουλάχιστον από τον 4ο αιώνα π.Χ.
Αυτή την οδό χρησιμοποίησαν οι αρχαίοι Κώοι για να μεταφέρουν νερό από τον υδροκρίτη/ταμιευτήρα της Βουρίνας στην πόλη. Ήταν μία πετυχημένη αρχική χάραξη που κανείς δεν επιχείρησε να αλλάξει. Το «Acuedotto di Cos» από το λατινικό «aquae ductus» που σημαίνει «ύδωρ» και «άγω» δεν ήταν μόνο ένα υδραγωγείο στην πόλη της Κω.
Η εγκατάσταση έχει και ιστορικό ενδιαφέρον, καθώς είναι το πρώτο κτίριο που ανέδειξε η ιταλική κατοχή στο νησί και ανήκει στον περιορισμένο αριθμό έργων που πραγματοποιήθηκαν πριν από το 1923 από μηχανικούς του Στρατού.
Απέναντι από την άλλη πλευρά του δρόμου σήμερα υπάρχει μια μικρή κατεστραμμένη βρύση, σίγουρα αργότερα χτισμένη, διακοσμημένη με ένα εξαιρετικό μοτίβο déco matrix. Δυστυχώς η βρύση έχει καταστραφεί.
Το ιταλικό υδραγωγείο έχει σήμερα αναπαλαιωθεί. Θεωρείται της ίδιας εποχής με εκείνο της Ρόδου που εγκαινιάστηκε το 1916. Το μικρό διώροφο κτίριο που δεν είναι μακριά από την πόλη, στην ύπαιθρο πιο πάνω από τα αψιδωτά πέτρινα υδραγωγεία ιπποτικής και οθωμανικής περιόδου, φέρει ιταλική πλάκα στην πρόσοψη με επιγραφή .
Γεωδίφης
Πηγή-Architettura coloniale italiana nel Dodecaneso 1912-1943-Simona Martinoli Eliana Perotti.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Το ιταλικό υδραγωγείο , γύρω στο 1928
Τα πέτρινα υδραγωγεία ιπποτικής και οθωμανικής περιόδου
Η ιταλικη επιγραφή πάνω στο κτίριο
DALLA FONTE DI BURINA / SACRA DI VETUSTE MEMORIE / LE VENE PURISSIME / PER INCURIA E ROVINA DISPERSE / DA MUNIFICA OPERA ITALIANA/IN ABBONDANTE COPIA DERIVATE / CON NUOVO ACQUEDOTTO / IL COMANDO DELCORPO DI OCCUPAZIONE/AUSPICE IL GOVERNATORE GENERALE CROCE / ESENTORE DEL GENIO MILITARE / DONAVA / ALLA CITTA DI COS / A MEMORIA DEL BENEFICIO / LA CITTA E IL POPOLO / MCMXVI.
Η περίτεχνη κρήνη με μοτίβο déco matrix απέναντι από το Ιταλικό υδραγωγείο, δυστυχώς κατεστραμμένη.
Αρχαία ρωμαϊκά υδραγωγεία σε σύγκριση με τα σύγχρονα. Από την εγκυκλοπαίδεια Britannica