Η Κως λίγο πριν από την επανάσταση του 1821

Επιτύμβια στήλη του 1821, του Τσακνόγλου Κων/νου στον κοιμητηριακό ναό του Αη Γιάννη 7 Βήματα, ίσως η μόνη που έχει διασωθεί μέχρι σήμερα στην Κω.

Κάθε προσπάθεια για την πολυπόθητη ελευθερία στην Κω [και την Ρόδο], τα μη προνομιούχα νησιά της Δωδεκανήσου, πνιγόταν στο αίμα από τους Οθωμανούς και είχε μεγάλο τίμημα στον τοπικό χριστιανικό πληθυσμό.

Κατά την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 το νησί της Κω είναι πολύ πληγωμένο. 

Η Κως έχει περάσει ανεπιτυχώς το Πρώτο Θανατικό, ένα φονικό λοιμό πανούκλας, από το 1811 έως το 1814 που άφησε πίσω του τουλάχιστον 3000 νεκρούς ,από τους οποίους οι 2000 ήταν Οθωμανοί -οι οποίοι θάφτηκαν στο νεκροταφείο των Επτά Εφέντηδων.

Ο περιηγητής William Turner το 1820, μας λέει ότι κατακλυσμιαίες βροχές του 1812 και ο σεισμός που ακολούθησε χειροτέρεψε ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Η Χώρα ο οικισμός γκέτο όπου ζούσαν οι χριστιανοί Κώοι μέσα σε αυτές τις άθλιες συνθήκες είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί και να ερειπώσει. 

Οι φυσικές αρνητικές διεργασίες ήταν ολέθριες για τους Κώους και συχνά μη αντιμετωπίσιμες.Αρκετοί χριστιανοί για να επιβιώσουν αναγκάστηκαν να αναζητήσουν την απομόνωση για να σωθούν, στην εξοχή της πόλης- μακριά από τον μεγάλο βάλτο που περιέβαλλε τον οικισμό τους και συχνά όξυνε τις καταστάσεις σε θέματα επιδημιών.

Οι Οθωμανοί όμως τους εξανάγκασαν να γυρίσουν στο γκέτο για να τους ελέγχουν καλύτερα, φοβούμενοι πάντα την εξέγερση τους. 

Μόλις 5 χρόνια πριν από την Επανάσταση, στις 17 Μαρτίου του 1816, εξαιτίας απροσεξίας Οθωμανού στρατιώτη ανατινάχτηκε η πυριτιδαποθήκη του Κάστρου. Από την έκρηξη εκείνη σκοτώθηκαν πάνω από 28 συμπατριώτες μας. Σκάγια από την έκρηξη μπορεί κανείς ακόμη να διακρίνει  σήμερα σε αρχαίες επιγραφές στην είσοδο του Κάστρου.

Παρ΄ όλα αυτά αρκετοί Κώοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των Φιλικών όπως ο Πυλιώτης Σκενδέρης [Αλέξανδρος Χατζηγεώργης], ο Αντιμαχείτης Ζουλούφης, ο Ασφενδιανός Σοφιανός και πολλοί άλλοι άγνωστοι σε εμάς μέχρι σήμερα. 

Υψώθηκε σημαία ελληνική στην Κέφαλο της δυτικής Κω ενώ έγιναν πολλές και διάφορες προσπάθειες να ξεσηκωθούν και να επαναστατήσουν οι Κώοι.

Ομως, όλες οι τοπικές αντιδράσεις κατέληγαν σε αιματηρά επεισόδια με αποκορύφωση τη Μεγάλη Σφαγή της 11ης Ιουλίου 1821, όταν σχεδόν 100 Κώοι κρεμάστηκαν από τον πλάτανο του Ιπποκράτη, για παραδειγματισμό και συμμόρφωση από τους Οθωμανούς που έπαιρναν εντολές απευθείας από την Μεγάλη Πύλη της Κων/πολης. 

Γεωδίφης

Ασώματος Ασφενδιού, Καζίνο 1960.

To γκράφιτι που έφτιαξε ο Λόρδος Βύρωνας στον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο. Ο Byron πέθανε το 1824 από πυρετό που κόλλησε μετά την πολιορκία του Μεσολογγίου. Περισσότερα,

https://www.thearchaeologist.org/blog/lords-byron-graffiti-in-the-temple-of-sounio-in-greece