Η γεωγραφία του «Σταδίου Ανταγόρα»

Η τοξωτή είσοδος στο δημοτικό Στάδιο Ανταγόρα κατασκευάστηκε την ιταλική περίοδο.

Το στάδιο ονομάστηκε προς τιμή του Αντιμαχίτη βοσκού Ανταγόρα που τα έβαλε με τον ημίθεο γενάρχη και τον οποίο κατατρόπωσε μετά από πάλη.

Ο Ηρακλής «εσθήτι γυναικεία κατακρύψας εαυτόν» [Πλούταρχος] φόρεσε γυναικεία ρούχα για να γλιτώσει από τον ρωμαλέο νέο Κώο, σύμφωνα με την γεωμυθολογία μας.

Οι Ιταλοί μόλις ανέλαβαν την διοίκηση του νησιού, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, διέγνωσαν την σοβαρή έλλειψη σε αθλητικές υποδομές.

Σε ένα νησί που το 1917 είχε  15.075 κατοίκους δεν υπήρχαν στοιχειώδεις ή καθόλου αθλητικές εγκαταστάσεις. 

Το αρχαίο Στάδιο της Κω με χωρητικότητα τουλάχιστον 8000-10000 θέσεων εγκαταλείφθηκε μετά από τον καταστροφικό σεισμό του 334 μ.Χ. Βρισκόταν στις δυτικές πλαγιές της Ακρόπολης των Σεραγιών όπως και οι υπόλοιπες αθλητικές εγκαταστάσεις [γυμνάσια, παλαίστρες, κά] της αρχαίας Κω.

Για περίπου 16 αιώνες οι Κώοι στερήθηκαν τις αθλητικές οργανωμένες εγκαταστάσεις, δηλαδή κατά την πρωτοβυζαντινή, ιπποτική και οθωμανική περίοδο.

Το σχέδιο του νέου σταδίου της πόλης έγινε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Rodolfo Petracco.

Το έργο χωροθετήθηκε πάνω σε πρόσφατες γεωλογικά ποταμοχειμάριες και θαλάσσιες αποθέσεις του Foro Italico, ανατολικά του Ρέματος Αναβολιά.

Η παλαιογραφική εξέλιξη της περιοχής μας λέει ότι πριν από 6000 χρόνια η τοποθεσία του Σταδίου ήταν κάτω από την θάλασσα. Τον 4ο αιώνα π.Χ βρισκόταν έξω από το αρχαίο αμυντικό τείχος της πόλης. Την ρωμαϊκή περίοδο από κοντά του περνούσε η ακτογραμμή. Τουλάχιστον από τον 17ο αιώνα βόρεια του υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου του Φτωχού.

Το Στάδιο κατασκευάστηκε πριν από το 1930; μαζί με τις δίδυμες κατοικίες των Ιταλών στρατιωτικών που το κτίριο τους ακόμη υπάρχει επι της Λεωφόρου Β.Γεωργίου.

Με αυτό τον τρόπο τα αθλητικά δρώμενα της πόλης πλέον μεταφέρονται από τα δυτικά προς τα ανατολικά της πόλης Κω. 

Στο Στάδιο γίνονταν[αι;] όλοι οι αγώνες των ομάδων της πόλης [Ανταγόρας, Ηρακλής, Ολυμπιακός κά], ψυχαγωγικές διοργανώσεις όπως και οι γνωστές σε όλους γυμναστικές σχολικές επιδείξεις.

Πρόκειται για ανθεκτική κατασκευή που άντεξε τις ισχυρές σεισμικές δονήσεις  του 1933 και του 2017.

Ομως, πριν ακόμη κλείσει τα 100 χρόνια του, ήδη θεωρείται «παλιό» από τους αρμόδιους φορείς. Λέγεται ότι κάποιοι επιθυμούν να  «αφανίσουν» το ιστορικό στάδιο.

Αν αληθεύει αυτό, τότε μιλάμε για «έγκλημα» απέναντι στην αθλητική και πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Δεν γκρεμίζεται ποτέ ένα ιστορικό στάδιο ειδικά άν σε αυτό έχουν γραφτεί οι πιο σπουδαίες σελίδες της σύγχρονης αθλητικής Κω.

Στο παρακάτω φωτογραφικό και χαρτογραφικό υλικό διακρίνεται το Στάδιο του Ανταγόρα ή ο χώρος του από το 1838 έως σήμερα.

Γεωδίφης

Πηγές:

1. Παιδί της Ρέας,τριλογία

2.Ιστορία της νήσου κω-Β.Χατζηβασιλείου

3.Παλιές φωτογραφίες της Κω/FB

    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Με το λευκό ορθογώνιο πλαίσιο σημειώνεται ο χώρος του Σταδίου του 19ου αιώνα.Χάρτης του 1838 του Graves διορθωμένος το 1860, από την τότε οθωμανική διοίκηση του νησιού.

                      

Κως 1930, αεροφωτογραφία με υδροπλάνο, δεξιά διακρίνεται το ανατολικό τμήμα του Σταδίου του Ανταγόρα.Από το αρχείο του Σταύρου Γεωργαλλίδη

                Αεροφωτογραφία από καρτ ποστάλ της δεκαετίας του 70. 

Αεροφωτογραφία δείχνει την πλατεία της 7ης Μαρτίου και την εξοχή της πόλης την δεκαετία του 70. Δεξιά ξεχωρίζει το Στάδιο Ανταγόρας.

Φωτογραφία του 60, με απόκομμα από την εφημερίδα ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ,Ανταγόρας και Μικτή Κω. Τότε το Στάδιο Ανταγόρα γέμιζε με 3000-5000 φιλάθλους για κάθε αγώνα. Από το αρχείο του Γιάννη Κόπελου.

 Φωτογραφίες από το Στάδιο Ανταγόρα[καλοκαίρι, 2019].

Ποδοσφαιρική ομάδα απαρτιζόμενη από Ιταλούς στρατιώτες, δεκαετία ΄40.

Στο στάδιο Ανταγόρα ,πρώτος από αριστερά είναι ο Κώστας ο Μπουας. Δίπλα του ο  Γιώργος Θαλασσινός. Ο Στέργος Ζαμαγιας, Σταματής Ιτσινές και ο Τσατσακλας. 

Φωτογραφίες από το αρχείο του Στέργου Ζαμάγια!

Ανταγόρας Κω ,αρχές της δεκαετίας του ΄50. Από αριστερά Ζαντάς ,Γιώργος Γιωργαλλής, Θρασύβουλος Φουρναρης, Σεβαστός Μελασσιανός, Θεοδόσης Διακογιάννης, Γιώργος Λέγγος, Μιχάλης Λιπάπης, Βαγγέλης Χατζηδιαμαντής, Τερματοφύλακας Μανώλης Βασιλειάδης; και δίπλα του δεξιά δύο μουσουλμάνοι συμπατριώτες μας που δεν μπόρεσα να μάθω τα ονόματα τους.Από το αρχείο του Χρίστου Μάρκογλου.

Ποδοσφαιρική ομάδα Α.Ε Κως,στο στάδιο Ανταγόρα από τον Γ.Μαρίνο.

Γήπεδο Ανταγόρα-Χαρμυλος Πυλίου,1968. Από το αρχείο του Γ.Μαρίνου.

«Ηρακλής Κω» στο στάδιο Ανταγόρα. Από το αρχείο του Γ.Μαρίνου.

Στάδιο Ανταγόρα.Από το αρχείο του Γ.Μαρίνου.

Ηρακλής Κω στο Στάδιο Ανταγόρα, 1962[82?]. Από το αρχείο του Γ.Μαρίνου.

Στάδιο Ανταγόρα, δεκαετία ΄90; από το αρχείο του Γ.Μαρίνου.

Γήπεδο Ανταγόρα, 1973 - με τον πρώην υπουργό του ΠΑΣΟΚ, Κώστα Σκανδαλίδη. Από τον Γ.Μαρίνο. Φωτογραφία του Πολιτιστικού Συλλόγου Καρδάμαινας, Αργώ.

Στάδιο Ανταγόρα,Α.Ε Κως, τσικό 1991. Από τον Γ.Μαρίνο.

 

Ο Παράσχος η «Πιτσιλάλα» στο Στάδιο Ανταγόρα[ Γ.Μαρίνος].

Ανταγόρας Κω, 1989; Από τον Γ.Μαρίνο.

Στάδιο Ανταγόρα,Παλαίμαχοι ΑΟ Πυλίου.Από τον Γ.Μαρίνο,ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ.

Στιγμές χαράς μετά από την κατάκτηση ενός τίτλου του Ανταγόρα. Διακρίνονται ο Χρ.Μπαλαλής , Μαμούτης , ο Πασπαράς και άλλοι. Από την Koni Balali, ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ.

Αθλητική Ένωση- Κως,1986.

Ο Νότης Σφακιανάκης στο Στάδιο Ανταγόρα,1982.