Πλατεία των Πορτοκαλιών

Η Πλατεία της Αγίας Παρασκευής κατά την ιταλική περίοδο. Φτιάχτηκε μετά το 1934, στη φωτογραφία διακρίνονται οι πορτοκαλιές της.

Πρώτα λεγόταν Piazza degli Aranci δηλαδή «Πλατεία των Πορτοκαλιών» επειδή αρχικά είχαν φυτέψει πορτοκαλιές οι Ιταλοί. Αργότερα για άγνωστο λόγο τις άλλαξαν, τοποθέτησαν τέσσερις φίκους που σήμερα μοιάζει με ένας πελώριος και έχει πλέον καλύψει όλη την πλατεία.

Συναντάται στο κέντρο της πόλης Κω μεταξύ της εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής, Δημοτικής Αγοράς και της Β.Παύλου [Via Larga].

Η πλατεία είναι υπερυψωμένη, ορθογώνια προς τη Λεωφόρο Βασιλέως Παύλου. Μοιάζει με ανυψωμένη εξέδρα και είναι εξ΄ολοκλήρου φτιαγμένη από ντόπιο τραβερτίνη [αμυγδαλόπετρα] ένα πέτρωμα ηλικίας περίπου 5 εκ. ετών που δημιουργήθηκε στις αρχαίες λίμνες της Κω. Δεν γνωρίζω αν ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε την τοποθέτηση αγάλματος ή μνημείου στο κεντρικό μέρος της.

Από τραβερτίνη είναι και η περίτεχνη σκάλα που οδηγεί στον ναό της Αγ.Παρασκευής [αριστερά της φωτογραφίας]. Η στήλη είναι από ντόπιο μονζονίτη που έφτασε από τα έγκατα της Κω και μάρμαρο -παιδί της τεκτονικής των πλακών του πρώιμου Αιγαίου. Η πανέμορφη στήλη έχει καταρρεύσει από τον σεισμό του 2017. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για αυτή, ξεχάστηκε! Να δούμε εάν αποκατασταθεί και πότε.

Δεξιά της φωτογραφίας βρέθηκαν μυκηναϊκά ευρήματα από τους Έλληνες αρχαιολόγους. Κάτω από την πλατεία δεν έκαναν ανασκαφές οι Ιταλοί αλλά υπάρχουν ρωμαϊκά, ελληνιστικά ,κλασικής περιόδου και ίσως παλαιότερα.

Μετά τον σεισμό του 1933 οι τεχνικές παρεμβάσεις των Ιταλών μηχανικών ιδιαίτερα στον πυρήνα του αστικού ιστού της πόλης έγιναν με σχεδιασμό και αυστηρό χρονοδιάγραμμα τήρησης του.Δηλαδή, το αντίθετο από αυτό που συμβαίνει σήμερα. Συχνά όπου υπήρχαν προβλήματα παρέμβαινε δυναμικά και προσωπικά ο κυβερνήτης της ιταλικής διοίκησης Mario Lago.

Στο πλαίσιο της αντισεισμικής θωράκισης της περιοχής, ο κύριος πολεοδομικός σχεδιασμός προέβλεπε οικοδομές έως διώροφες [χωρίς μεγάλα μπαλκόνια, μικρές εισόδους, παράθυρα, κά] που να συνδέονται μεταξύ τους. 

Πράγματι αυτό παρατηρείται σε όσες οικοδομές ιταλικής περιόδου έχουν πρόσοψη προς την εντυπωσιακή πλατεία που σήμερα είναι ιδιαίτερα επισκέψιμη και τουριστική καθώς φιλοξενεί πληθώρα από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Παιδί της Ρέας, τριλογία

2.Παλιές φωτογραφίες της Κω/ΦΒ

3.Ιστορία των σεισμών της Κω, 2018-2023

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Αγ.Παρασκευή και δεξιά το Τζαμί Μορούκ, 1933.

Αγία Παρασκευή λίγο μετά από τον σεισμό.

Κάποτε Πλατεία των Πορτοκαλιών, σήμερα της Αγίας Παρασκευής με φίκους. 

Η πολιτιστική μας κληρονομιά με τον καιρό φτωχαίνει. Επί ιταλοκρατίας εδώ υπήρχε η Στήλη της Αγ.Παρασκευής φτιαγμένη από ντόπια υλικά και Κώους κατασκευαστές. Την έφτιαξαν οι Μαστοράκηδες, μου είπε η καλή φίλη Λεμονιά Βέρρου. Ο Μανώλης και ο Γιώργος γνωστοί και καλοί εργολάβοι της Κω, ενώ το μεταλλικό πλαίσιο το διαμόρφωσε ο αδελφός τους Σταύρος. Ο σεισμός του 2017 την γκρέμισε με αποτέλεσμα για χρόνια να μείνει στο έδαφος. Η αποκατάσταση της εκκλησίας ολοκληρώθηκε πρόσφατα, όμως η στήλη κουτσουρεύτηκε και παραδόθηκε λειψή. Ο σπασμένος κίονας από ντόπιο μονζονίτη κείται στο έδαφος στο πάρκο. Η τοποθέτηση έστω τμήματος του θα μπορούσε να ήταν μία κάποια λύση. Η χρηματοδότηση του έργου έγινε από την περιφέρεια. 

Η Στήλη της Αγ.Παρασκευής μετά από τον σεισμό του 2017.

Η Στήλη της Αγίας Παρασκευής, δεκαετία ΄50.