Ανωμαλίες στη θάλασσα πριν τα 6.6R;
Ρευστοποίηση ή κατάρρευση άμμου σε παραλία της Αλικαρνασσού.
Ο σεισμός και το τσουνάμι από τον κόλπο Gokova στις 21 Ιουλίου 2017 ήταν ένα αρκετά ισχυρό γεγονός που προκάλεσε ζημιές και στις νότιες ακτές της χερσονήσου της Αλικαρνασσού. Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της συλλογής δεδομένων για τα τσουνάμι στις πληγείσες παράκτιες περιοχές, οι τουρκικές αρμόδιες αρχές έκριναν ότι είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν έρευνες το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να παρατηρηθούν τα ίχνη του τσουνάμι και οι αποθέσεις πριν μεταβληθούν ή αφαιρεθούν. Μια μέρα μετά την εκδήλωση από το ρήγμα Gokova, οργανώθηκε επιτόπια έρευνα από μια μελετητική ομάδα που κατάφερε να ερευνήσει την περιοχή μέσα σε μερικές ημέρες. Η ομάδα εξέτασε τις νότιες ακτές της χερσονήσου της Αλικαρνασσού, πήρε κάποιες μετρήσεις και συνεντεύξεις από κατοίκους, δίνοντας μια συνολική εικόνα του φαινομένου. Όσον αφορά τις μετρήσεις, η ομάδα εστίασε σε μια εκτίμηση του ύψους που έφτασε το θαλασσινό νερό καθώς και στην πιθανή αιτία που δημιούργησε το τσουνάμι.
Τις τελευταίες 15 μέρες πριν από το σεισμό της 21ης Ιουλίου, υπήρχαν ανωμαλίες στη θάλασσα σύμφωνα με μάρτυρες που ανέφεραν ότι κάποια στιγμή η θερμοκρασία του νερού αυξήθηκε δραματικά σε ορισμένες θέσεις του κόλπου Gumbet (πιο συγκεκριμένα Nagi beach club, θέση 1 στον χάρτη) τις τελευταίες 2 εβδομάδες πριν το κύριο σεισμό. Ερασιτέχνης ψαράς (Αυστραλός τουρίστας) ανέφερε ότι περίπου δύο εβδομάδες πριν από τον σεισμό ενώ αλίευε στο σκάφος του σε μια θέση (40 μέτρα βάθος νερού) μεταξύ του νησιού Kara Ada-Black (θέση 2 στον χάρτη) και του κόλπου του Ενυδρείου στο Adabogazi (θέση 3 στον χάρτη), παρατηρούσε ότι το νερό ανέβαινε σαν να ήταν από αντλία. Επιπλέον στο ανατολικό τμήμα του κόλπου Gumbet μικρά σκάφη βυθίστηκαν στη ρηχή περιοχή. Το τσουνάμι παρέσυρε όλα τα σκάφη μαζί και τα μετέφερε μακριά από την ακτή. Περισσότερες από 30 βάρκες υπέστησαν ζημιές και πάνω από 10 βάρκες βυθίστηκαν σε αυτή τη θέση. Οι πλοίαρχοι των πλοίων ανέφεραν ότι υπήρχε πολύ ισχυρή κίνηση στροβιλισμού σε τρεις θέσεις στον κόλπο.
Η προκαταρκτική έκθεση των τουρκικών υπηρεσιών έδειξε ότι ο σεισμός συνέβη στον Κόλπο Gokova στις 21 Ιουλίου 2017 στις 01:31 τοπική ώρα (22:31 UTC) με συντεταγμένες 36.9620N 27.4053E (KOERI), και μέγεθος 6.6R σε βάθος 5 χλμ. Το επίκεντρο είναι περίπου 12χλμ ΑΒΑ της Κω, και 8 χλμ ΝΝΔ της Αλικαρνασσού.
Ο σεισμός ήταν ιδιαίτερα αισθητός στην περιοχή του νοτιοδυτικού Αιγαίου και ειδικά στην επαρχία Mugla. Μετά από αυτόν τον σεισμό καταγράφηκαν 1369 μετασεισμοί με εύρος μεγέθους 1,0-5,0 στις πρώτες πέντε ημέρες (21-26 Ιουλίου 2017) (www.deprem.gov.tr).
Ο σεισμός προκάλεσε σοβαρές ζημιές σε ορισμένες δομές στο νησί της Κω και 70 τραυματίστηκαν στην Αλικαρνασσό, 20 στην Datça και 2 νεκροί αναφέρθηκαν στην περιοχή της Κω.
Τον περασμένο αιώνα,σύμφωνα με τα τουρκικά αρχεία οι σεισμοί που σημειώθηκαν στην περιοχή ήταν οι εξής: 1926 Datça υπεράκτιος 7.7R, 1933 Αιγαίο 6.4R[από το ρήγμα του δίαυλου Κω-Νισύρου], 1941 Muğla 6.0R, 1941 Muğla υπεράκτιος 6.0R, 1943 Αιγαίο 5.8R, 1944 Αιγαίο 5.6R, 1989 Κόλπος Gökova 5.5R.
Οι πρώτοι χάρτες εντάσεων που παρήγαγε το ELER στο KOERI, έδειξαν ότι η ένταση του σεισμού στην Αλικαρνασσό ήταν VII, γεγονός που υποδηλώνει ότι ήταν πολύ δυνατή ενώ η πιθανή ζημιά ήταν μέτρια. Η ένταση του σεισμού στο νησί της Κω, στη χερσόνησο της Αλικαρνασσού και βόρεια της χερσονήσου Datça, ήταν VI που αντιπροσωπεύει ισχυρή αντιληπτή ανακίνηση με πιθανή ζημιά.
Σύμφωνα με παρατηρήσεις, το κύμα υποχώρησε σχεδόν από όλες τις ακτές γύρω από το επίκεντρο, γεγονός που δείχνει ότι η πηγή του τσουνάμι δημιουργήθηκε από την καθίζηση του θαλάσσιου πυθμένα. Στις προκαταρκτικές προσομοιώσεις, επιλέχθηκαν δύο πηγές για συγκρίσεις με τις παρατηρήσεις. Η καθίζηση θεωρείται ημι-ελλειψοειδής με την καθίζηση των 0,4 μέτρων κατά μήκος του κύριου άξονα και μηδέν στα όρια της έλλειψης. Η ελλειπτική πηγή και η κατανομή της μέγιστης ανύψωσης του νερού μετά από προσομοίωση 90 λεπτών φαίνονται στο παραπάνω γραφικό. Στην παραλία Karaincir και Camel, η μέγιστη ανύψωση υπερέβη τα 0,4 μέτρα όπως παρατηρήθηκε.
Στο ανατολικό άκρο του κόλπου Gumbet (όπου παρασύρθηκαν σκάφη και μερικά από αυτά βυθίστηκαν), το ύψος του νερού έφτασε τα 1,1 μ. Η υπολογιζόμενη ώρα άφιξης της αρχικής απόσυρσης στο κόλπο Gumbet ταιριάζει καλά με το χρόνο άφιξης που εξάγεται από τις εγγραφές της κάμερας (5 λεπτά). Ο υπολογιζόμενος χρόνος άφιξης του προχωρημένου κύματος ταιριάζει επίσης καλά με τον χρόνο άφιξης που εξάγεται από τις εγγραφές της κάμερας (13min). Στο μετρητή της παλίρροιας η ελλειπτική πηγή προκαλεί μεταβολή της στάθμης νερού ± 18cm. Η σεισμική προέλευση προκαλεί -30 εκατοστά αρχική καθίζηση και + 18 εκατοστά ανύψωση νερού.
Ο κόλπος Gumbet φαίνεται να είναι η πιο πληγείσα περιοχή από τα κύματα του τσουνάμι στη χερσόνησο της Αλικαρνασσού. Τα κύματα πρώτα υποχώρησαν 5 λεπτά μετά τον σεισμό και έπειτα το πρώτο κύμα έφτασε 12-13 λεπτά μετά τον σεισμό. Εργαζόμενοι δηλώνουν ότι περίπου 20 μέτρα πλημμύρας παρατηρήθηκαν κοντά στο καφενείο του δήμου. Συνολικά 12 αυτοκίνητα παρασύρθηκαν μακριά από την ακτή. Αυτόπτες μάρτυρες από το προσωπικό του εστιατορίου της θάλασσας ανέφεραν διαδοχικά κύματα (απόσυρση και προώθηση της θάλασσας) μέχρι την άνοδο του ήλιου (περίπου τρεις ώρες μετά τον σεισμό). Το επόμενο πρωί μετά το σεισμό, η στάθμη του νερού μειώθηκε περίπου στα 2 μέτρα κάθετα . Οι άνθρωποι βρήκαν νεκρά ψάρια κυρίως κοντά και γύρω από το ρέμα του ποταμού, και κατά μήκος της ακτογραμμής του κόλπου. Εκτός αυτού, παρατηρήθηκαν αξιοσημείωτες αυξήσεις στον αριθμό των σπάνιων εντόμων τις τελευταίες δυο μέρες στο έδαφος.
Στην Karaada (πλησιέστερη ακτή προς την πηγή του σεσμού) η μέγιστη ανύψωση έφτασε τα 80 εκατοστά. Η μέγιστη ανύψωση του νερού μπροστά από το λιμάνι της Κω έφτασε τα 70 εκατοστά.
Τα κύματα πέρασαν κυρίως μέσω του κλιμακοστασίου κοντά στο ξενοδοχείο Ayaz,διείσδυσαν και επιταχύνθηκαν καθώς έρεαν σε ένα κανάλι και έφτασαν μέχρι και 100 μέτρα μακριά από την ακτογραμμή. Το μέγιστο ύψος ήταν περίπου 1 m σύμφωνα με τα αρχεία κάμερας ασφαλείας ενός ξενοδοχείου, τα κύματα έφτασαν στην είσοδο της πόρτας του ξενοδοχείου περίπου 13 λεπτά μετά τον σεισμό.
Στον κόλπο Yaliciftlik καμία σημαντική ζημιά δεν αναφέρθηκε και τα σκάφη στο ναυπηγείο ανατράπηκαν εξαιτίας του σεισμού. Περιορισμένη πλημμύρα παρατηρήθηκε κατά μήκος της ακτής και σημειώνεται από τους ντόπιους ότι η θάλασσα δεν είναι ρηχή και η κλίση της θάλασσας είναι απότομη. Δεν παρατηρήθηκε επίσης πλημμύρα κατά μήκος του ρέματος. Μεγάλες τρύπες στην παραλία θα μπορούσαν να εμφανιστούν λόγω της ρευστοποίησης ή της κατάρρευσης της άμμου.
Περίπου 10 μέτρα κατάκλυσης παρατηρείται κατά μήκος της ακτής του κόλπου Akyarlar. Ένας από τους κατοίκους θερέτρου παρατήρησε μία μικρή τρύπα σε απόσταση 10-15m από την ακτή . Δηλώνει ότι το ύψος ήταν περίπου 50cm. Το λιμάνι του κόλπου βρίσκεται σε ασφαλές μέρος από φυσιολογικές συνθήκες, επομένως δεν παρατηρήθηκε ζημιά από τα κύματα στο λιμάνι. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις ενός ψαρά στο λιμάνι, η στάθμη της θάλασσας μειώθηκε αρχικά και στη συνέχεια αυξήθηκε. Επίσης, παρατηρήθηκαν έντονα ρεύματα στο μέτωπο του κυματοθραύστη, ένας από τους ψαράδες είπε ότι «έρεε σαν ρεύμα νερού στην είσοδο του λιμανιού». Το ύψος μετρήθηκε ως 80cm. Η στάθμη του νερού στο λιμάνι ήταν 120 εκατοστά σύμφωνα με τους αυτόπτες μάρτυρες. Τα κύματα επηρέασαν το μέρος μέχρι το Kilavuz Motel .Επιπλέον, οι ντόπιοι έχουν αναφέρει ότι η θερμοκρασία στη θάλασσα αυξήθηκε σημαντικά τις τελευταίες 2 ημέρες πριν από τον σεισμό στην παραλία Dogu στο Akyarlar Bay.
Στο Karaincir, στη θέση Balmahmut's Place η πλημμύρα έφτασε περίπου 60 μέτρα κοντά στην παραλία Ατακάν. Παρατηρητές δηλώνουν ότι η στάθμη του νερού μειώθηκε αρχικά και στη συνέχεια αυξήθηκε με αποτέλεσμα μια ολική κύλιση κυμάτων + 1,5m -1,2m. Το εισερχόμενο κύμα παρέσυρε αυτοκίνητα κατά μήκος του δρόμου.
Στον κόλπο Aspat, το ύψος κύματος αναφέρεται ως 100 εκατοστά .Το ρεύμα Azmak κατακλύστηκε σύμφωνα με τους παρατηρητές. Η προβλήτα στην ακτή επίσης κατεστράφηκε λόγω του σεισμού.
Γεωδίφης
Πηγές
1.EMSC
2.Preliminary report from AFAD,Preliminary report of post tsunami survey from METU and KOERI
3.deprem.gov.tr
Το ύψος που έφτασε το τσουνάμι στην συγκεκριμένη περιοχή, του Βουδρούμιου
Το ύψος των κυμάτων που χτύπησαν τις ακτές σύμφωνα με προσομοίωση.
