Το νερό και τα ζώα είχαν προειδοποιήσει για τον επερχόμενο σεισμό;
Στο βάθος η χερσόνησος της Κνίδου από την πηγή της Ε.Θέρμης της Κω.
Αρκετές φορές οι φυσικές παρατηρήσεις μπορεί να βοηθήσουν στην έρευνα των σεισμών. Πριν εκδηλωθεί ο τελευταίος σεισμός M6.6 από τον κόλπο Gokova παρατηρήθηκαν κάποια πρόδρομα μακροσκοπικά φαινόμενα από κατοίκους του νησιού που αξίζει να αναφερθούν. Φαίνεται ότι ο σεισμογόνος χώρος προετοιμαζόταν για τη γένεση του όχι τόσο ξαφνικού και απρόβλεπτου συμβάντος.
Στη Σπάρτη, το 550 π.X μια αλεπού ξαφνικά εισέρχεται το μεσημέρι μέσα σε ένα γήπεδο γεμάτο από κόσμο. Ο Αναξίμανδρος (611-547 π.Χ) Ίωνας φυσικός φιλόσοφος από την Μίλητο, έτυχε τότε να βρίσκεται στην Σπάρτη- σύμφωνα με τον Στράβωνα, δεν αναστατώθηκε από το γεγονός και προέβλεψε έναν μεγάλο σεισμό. Λίγο καιρό αργότερα η πόλη ισοπεδώθηκε από μια ισχυρή δόνηση.
Ένας προσεισμός Μ2.8 καταγράφηκε από σεισμογράφους της περιοχής 20 λεπτά πριν από τον κύριο σεισμό. Έγινε αντιληπτός από ελάχιστους κατοίκους που έτυχε να ζουν ή να βρίσκονται κοντά στην παραλία. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση ένα τέτοιο γεγονός θα μπορούσε να προϊδεάσει με αυτό που θα ακολουθούσε.
Στην τοποθεσία Εμπρός Θέρμη της Κω με την γνωστή ιαματική πηγή, ένα 24ωρο πριν το σοκ, αναφέρθηκε από καθημερινούς επισκέπτες μια σαφής αύξηση της θερμοκρασίας της πηγής. Πιο συγκεκριμένα ειπώθηκε ότι το νερό έκαιγε και ότι για πρώτη φορά ένιωθαν κάτι τέτοιο. Ανάλογη περιγραφή έδωσε μία κοπέλα, συχνή επισκέπτρια της πηγής, σε γνωστό μου. Κατά τις απογευματινές ώρες η πηγή είχε ανεβάσει απότομα θερμοκρασία, κατά την εκτίμηση της ήταν αδύνατον να μπει κανείς στην βραχοπισίνα εξαιτίας της ψηλής θερμοκρασίας. Επιπλέον η ποσότητα των εξερχομένων αερίων φαίνεται να αυξήθηκε κατακόρυφα με αποτέλεσμα παρουσιάσει τάσεις για εμετό.
Στις 13 Ιουλίου 2017, η ραδιενέργεια ήταν χαμηλή και η θερμοκρασία της πηγής το πρωί έδειχνε 43.9 βαθμούς Κελσίου [με ph=5.78], δηλαδή κοντά στην καθημερινή διακύμανση της που είναι 42-45 βαθμούς Κελσίου. Η απότομη αύξηση της θερμοκρασίας και των αερίων που αναφέρθηκε ίσως έχει να κάνει με τις πρόδρομες μεταβολές των φυσικών ιδιοτήτων της περιοχής. Επειδή η πηγή είναι παραθαλάσσια μάλλον έχουμε να κάνουμε με παραμόρφωση του σεισμογόνου χώρου πριν από την γένεση του σεισμού.
Μεταβολές στην στάθμη και θερμοκρασία του υπόγειου νερού πριν τον φονικό σεισμό του 1933 αναφέρθηκαν από βοσκούς όταν τα νερά στις πηγές του νησιού, εξαφανίστηκαν μία εβδομάδα πριν τη σεισμική δόνηση.
Ο σεισμός 6.6[7], της 23ης Απριλίου του 1933 προήλθε από ένα αβαθή σπάσιμο(<5χλμ) του φλοιού της γης. Εκείνη την ημέρα η γη σε ορισμένα σημεία, ιδίως στην Ε. Θέρμη είχε ανυψωθεί έως και 50-70 εκατοστά, με αποτέλεσμα να συμβάλλει στην δημιουργία της παραλίας και πιθανόν στην ενεργοποίηση της ομώνυμης πηγής. Για αρκετές ημέρες μετά από το κύριο σεισμό η θάλασσα, από το Δίκαιο ως τον Άγιο Φωκά, χόχλαζε με φυσαλίδες και πίδακες νερού στις παραλίες από την μετασεισμική δράση του ρήγματος.
Ένα άλλο περιστατικό που αναφέρθηκε έχει να κάνει με την συμπεριφορά των ζώων η οποία χαρακτηρίστηκε ασυνήθιστη. Μία φίλη επιστρέφοντας στο σπίτι την νύχτα, μισή ώρα πριν τον κύριο σεισμό ήλθε αντιμέτωπη με μία πρωτόγνωρη κατάσταση. Τα σκυλιά της τα οποία κάθε νύχτα την υποδέχονταν με γαβγίσματα και έντονη και ζωηρή διάθεση έμειναν άφωνα και παντελώς αδιάφορα. Επιπλέον ο μεγάλος πολωνικός ποιμενικός σκύλος αγνόησε ανεξήγητα την άφιξη της και παρέμενε ακινητοποιημένος στο έδαφος ως να ήταν νεκρός. Το γεγονός αυτό μάλλον οφείλεται στην μεταβολή του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου του σεισμογόνου χώρου κατά το πρώιμο στάδιο γένεσης του σεισμού.
Σύμφωνα με τον επιχειρηματία Ιάκωβο Ζήκα, την Παρασκευή 21/7/2017 -περίπου στις 14.30 -παρατηρήθηκε περίεργη συμπεριφορά σε μυρμήγκια με άτακτες και γρήγορες κινήσεις προς κάθε κατεύθυνση. Την ίδια συμπεριφορά παρατήρησε τρεις μέρες πριν τον μεγάλο σεισμό. Ενώ, συνήθως κινούνταν σε μία γραμμή εκείνη την ημέρα έδειχναν να έχουν χάσει το έλεγχο τους και σίγουρα δεν αναζητούσαν τροφή. Τα περιστατικά παρατηρήθηκαν στην κουζίνα του.
Πριν περίπου 30 λεπτά από τον σεισμό αναφέρθηκε ένα περιστατικό με κολιανούς ,πάνω από την Πηγή στο Πυλί, που ούρλιαζαν έντονα μέσα στην νύκτα. Ο κολιανός είναι το πουλί καλιακούδα ή κάργα με μαύρο φτέρωμα (Corvus monedula). Οι αρχαίοι το ονόμαζαν και κολοιό, και είναι είδος μικρού κόρακα. Οι κολιανοί είναι συμπαθητικά πουλιά και πέφτουν στα ψοφίμια.
Είναι πιθανό να υπάρχουν μαρτυρίες και για άλλα περιστατικά τα οποία μέχρι στιγμής δεν έχουν γίνει γνωστά.
Με βάση τα παραπάνω θα μπορούσε κάλλιστα η ιαματική πηγή της Εμπρός Θέρμης να λειτουργήσει ως ένα αξιόπιστο σεισμολογικό εργαστήρι- παρατηρητήριο πρόδρομων μακροσκοπικών φαινομένων. Μία στοιχειώδης παρακολούθηση της θερμοκρασίας και της ποσότητας των εξερχομένων αερίων στα Μπάνια από τους αρμόδιους φορείς όσο και άλλων σημαντικών πηγών του νησιού μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια για τους κατοίκους και τους επισκέπτες του νησιού με ελάχιστο κόστος.
Γεωδίφης
Πηγές
1.Βικιπαίδεια
2.Οι σεισμοί της Ελλάδος- Β&Κ Παπαζάχος
3.USGS
4.Πρόδρομα μακροσκοπικά προσεισμικά φαινόμενα,
http://www.geodifhs.com/gammaalphaiotaalpha/12
Τα ρήγματα της πηγής Ε.Θέρμη.
Μέτρηση της 13ης Ιουλίου 2017 της πηγής Ε.Θέρμη.
