29 δευτερόλεπτα και κάτι...
Το ντουλαποπήγαδο του Παρθενιάδη ένα μοναδικό τεχνικό έργο απαρράμιλης ομορφιάς ήταν ένα από τα θύματα του Εγκέλαδου. Η αψίδα-κόσμημα γκρεμίστηκε σε λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα.
Πόσο διαρκεί ένας σεισμός; Αυτό εξαρτάται από το μέγεθος του σεισμού και την απόσταση του παρατηρητή από αυτό, επειδή τα σεισμικά κύματα απλώνονται καθώς ταξιδεύουν ενώ γίνονται πιο αδύναμα. Ένας σεισμός μεγέθους 6R αρκετών εκατοντάδων χιλιομέτρων μπορεί να γίνει αισθητός συχνά για 30-40 δευτερόλεπτα. Η πραγματική διάρκεια της ολίσθησης στο σεισμογόνο ρήγμα είναι συνήθως αρκετά σύντομη - λίγα δευτερόλεπτα για ένα συμβάν μεγέθους 6R για παράδειγμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ρήξη του ρήγματος εξαπλώνεται πολύ γρήγορα, οπότε η όλη διαδικασία σπασίματος του τελειώνει πολύ γρήγορα. Κατά τη διάρκεια πολύ μεγαλύτερων σεισμών, η ρήξη ρήγματος μπορεί να συνεχιστεί για έως και 5 λεπτά καθώς η ρήξη εξαπλώνεται σε μήκος περίπου 1000 χιλιομέτρων. Για αυτούς τους σεισμούς πολύ υψηλά επίπεδα μετασεισμών σημαίνουν ότι το κούνημα του εδάφους μπορεί να γίνει αισθητό για μερικές ώρες.
Ο σεισμός στις 21 Ιουλίου 2017, από ότι φαίνεται είχε διάρκεια 29 δευτερόλεπτα και κάτι σύμφωνα με την προσομοίωση του Πανεπιστημίου Princeton και τα σεισμικά κύματα εξαπλώθηκαν πέρα από την αφρικανική ήπειρο. [Δείτε το παρακάτω βίντεο]
Το κύριο σοκ μεγέθους 6.6R μετά την αναθεώρηση, νοτιοανατολικά της Αλικαρνασσού της Τουρκίας, συνέβη ως αποτέλεσμα ενός κανονικού ρήγματος [κατά πάσα πιθανότητα του συστήματος διάρρηξης Gokova] σε ένα ρηχό βάθος φλοιού [περίπου 7 χιλιόμετρα] στην λιθοσφαιρική πλάκα της Ευρασίας.
Κανονικά ρήγματα συμβαίνουν γενικά σε μέρη όπου η λιθόσφαιρα επεκτείνεται. Τα κανονικά ρήγματα θεωρούνται σήμερα ένας σημαντικός τρόπος με τον οποίο μεταμορφωμένοι βράχοι από τα βάθη έρχονται στην επιφάνεια της γης. Όταν η κρούστα απομακρύνεται, το ένα τμήμα του ρήγματος κινείται προς αντίθετη κατεύθυνση με το άλλο. Η ρήξη και η συνακόλουθη μετάπτωση απελευθέρωσαν συσσωρευμένη ενέργεια εκατοντάδων ετών, από την οποία εκδηλώθηκε ο φονικός σεισμός. Είναι πιθανόν την στιγμή του σεισμού ορισμένα τμήματα από τις απέναντι τουρκικές οροσειρές που τρέχουν πσράλληλα με το ρήγμα να ανυψώθηκαν από 40-70 εκατοστά.
Η λύση του εστιακού μηχανισμού υποδηλώνει ότι πράγματι ο σεισμός συνέβη σε ένα ελαφρώς βυθισμένο ρήγμα που αναπτύσσεται προς τα δυτικά και τα ανατολικά.
Η τεκτονική της περιοχής που περιβάλλει αυτόν τον σεισμό είναι σχετικά περίπλοκη. Στα νότια, η λιθοσφαιρική πλάκα της Αφρικής βυθίζεται κάτω από την πλάκα της Ευρασίας στην Ελληνική Τάφρο. Προς ανατολάς, η μικροπλάκα Ανατόλια (τμήμα της Ευρασίας) κινείται ως ένα μπλοκ με γενική κατεύθυνση προς τα δυτικά.
Στην περιοχή του κεντρικού Αιγαίου, και στη νότια Ελλάδα στα δυτικά και στη νότια Τουρκία στα ανατολικά κυριαρχεί η επέκταση βορρά-νότου. Στη Δυτική Τουρκία, οι ιστορικοί σεισμοί συμφωνούν με τις κινήσεις που έχουν καταγραφεί από τους γεωδαιτικούς σταθμούς.
Ο σεισμός της 21ης Ιουλίου 2017 δείχνει ότι το κανονικό ρήγμα που έδωσε τον σεισμό σε γενικές γραμμές έχει τεκτονικά στοιχεία παρόμοια με τους προηγούμενους σεισμούς που συνέβησαν στην περιοχή. Η τοποθεσία της εκδήλωσης της 20ής Ιουλίου 2017 είναι περίπου 250 χλμ. βόρεια από το κοντινότερο τμήμα του ορίου πλακών, όπου η πλάκα Αφρικής κινείται προς τα βόρεια με ρυθμό περίπου 10 χιλ. / έτος σε σχέση με την Ευρασία. Αυτός ο σεισμός θεωρείται έτσι ένα ενδοπλακικό γεγονός και οφείλεται στην τοπική τεκτονική.
Στο Αιγαίο έχουν παρατηρηθεί συχνά μέτριοι έως μεγάλοι σεισμοί. Στην περιοχή έχουν εκδηλωθεί 27 άλλα γεγονότα με μεγέθη μεγαλύτερα των 6R τον προηγούμενο αιώνα. Ο μεγαλύτερος ήταν ένας σεισμός με 7.7R τον Ιούλιο του 1956, κοντά στη νήσο Αμοργό στα δυτικά της εκδήλωσης της 21ης Ιουλίου 2017. Αυτός ήταν ο μεγαλύτερος σεισμός του 20ού αιώνα στην Ελλάδα. Ως αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος, στην Αμοργό και στη Σαντορίνη σημειώθηκε μετασεισμός 7.2R μετά από 13 λεπτά και συνοδευτικό μεγάλο τσουνάμι, με 53 θανάτους, 100 τραυματισμούς και εκτεταμένες ζημιές.
Τον Ιούνιο του 2017, ένας σεισμός μεγέθους 6.3R προκλήθηκε 240 χλμ. βορειοδυτικά του σεισμού της 21ής Ιουλίου, προκαλώντας ένα θάνατο και 12 τραυματισμούς στη νήσο Λέσβο.
Τις επόμενες 20 ώρες από τον σεισμό της 21ης Ιουλίου 2017, καταγράφηκαν 9 μετασεισμοί μεγαλύτεροι από τα 4.0R, με τον μεγαλύτερο να είναι 4.7R. Προς το παρόν η κατάσταση φαίνεται να ομαλοποιείται και εκτός απροόπτου τα δύσκολα έχουν μάλλον περάσει. Ωστόσο, το λίκνισμα θα συνεχιστεί τις επόμενες ημέρες και δεν μπορώ να αποκλείσω κάτι πιο ρυθμικό και έντονο.
Στα θετικά εκτός από την φθίνουσα πορεία της μετασεισμικής δραστηριότητας είναι ότι δεν φαίνεται από μακροσκοπικές παρατηρήσεις να έχουν ενεργοποιηθεί γειτονικά ρήγματα.
Όμως αυτά τα 29 δευτερόλεπτα και κάτι ήταν αρκετά να μας υπενθυμίσουν ακόμη μια φορά τα λόγια του Αμερικανού φιλοσόφου,Γουίλ Ντυράν,[1885-1981] «Πολιτισμός υπάρχει από γεωλογική συγκατάθεση και ενδέχεται να αλλάξει χωρίς προειδοποίηση.»
Γεωδίφης
Πηγές
1.IRIS
2.USGS
3.EMSC
4. GNS
5.Βικιπαίδεια
Πως συμπεριφέρθηκε το κανονικό ρήγμα Gokova την στιγμή του σεισμού.
