Ποιο ρήγμα έδωσε τον φονικό σεισμό των 6.6 βαθμών;

Το κάστρο Νερατζιά λίγες ώρες μετά από τον σεισμό των 6,6 βαθμών.

Το 6 ή 5 π.Χ, σύμφωνα με μαρτυρίες του ιστορικού Ευσέβιου, μεγάλος σεισμός [κατ΄εκτίμηση λίγο μεγαλύτερος από τα 6R] προκάλεσε τη μερική καταστροφή του νησιού. Σύμφωνα με αφηγήσεις του Ιταλού αρχιτέκτονα L.Morricone, δεν ήταν δυνατό να αναγνωριστούν τα ίχνη του σεισμού από τις ανασκαφές. Μία επιγραφή στην Κω μνημονεύει τον Αύγουστο ως κτίστη της πόλης και μπορεί να έχει σχέση με αυτό τον σεισμό. Όμως, είναι πιθανόν η σεισμική δόνηση- φάντασμα να έχει προέλθει από το ρήγμα Gökova, και να είχε επίκεντρο κοντά στο μεγάλο σεισμό που χτύπησε το ξημέρωμα [ώρα 1:40] της 21ης Ιουλίου το νησί της Κω και την τουριστική μέκκα της Αλικαρνασσού.

Περίπου 20 λεπτά πριν το κύριο συμβάν, προηγήθηκε αδύνατος προσεισμός [δεν έγινε αισθητός στην Κω] μεγέθους 2.5 της κλίμακας Ρίχτερ. Ο κύριος σεισμός ήταν 6,6 βαθμών σύμφωνα με τα ερευνητικλα κέντρα USGS, EMSC-σημειώθηκε σε σχετικά μικρό βάθος 8-10χλμ., με ισχυρή ανακίνηση που διήρκησε για περίπου 20 δευτερόλεπτα.

Από τη σεισμική δόνηση βρήκαν τον θάνατο δύο τουρίστες που καταπλακώθηκαν από τοίχο ενός μπαρ της πόλης, ένας 37χρονος Τούρκος και ένας 22χρονος Σουηδός. Σοβαρές ζημιές έχει υποστεί και το λιμάνι της Κω. Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, το επίκεντρο τού σεισμού ήταν στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου και Κω, κοντά στις τουρκικές ακτές. Οι σημαντικότερες καταστροφές έχουν αναφερθεί στην περιοχή της παλιάς πόλης. Ανάμεσα στις πολλές ζημιές είναι το ιερό του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Νικολάου, ο μιναρές στην Πλατεία Ελευθερίας όπου υπήρχε αρχαίος Ναός της Αγίας Παρασκευής σύμφωνα με τον Ιάκωβο Ζαρράφτη. Ζημιές και τραυματίες έχουν καταγραφεί και στο Μπόντρουμ της Τουρκία.

Αρκετά μέτριες μετασεισμικές δονήσεις έχουν λάβει χώρα γύρω από το σεισμικό επίκεντρο. Ουσιαστικά, όσο μεγαλύτερος είναι ο σεισμός, τόσο μεγαλύτερη είναι η περίοδος των μετασεισμών- όσο μεγαλύτερος είναι ο σεισμός, τόσο μεγαλύτερο είναι το ρήγμα που προκάλεσε τον κύριο σεισμό - και το μέγεθος του ρήγματος μπορεί επίσης να επηρεάσει τον αριθμό, το μέγεθος και την χρονική περίοδο στην οποία συμβαίνουν οι μετασεισμοί.

Επιπλέον ένα μικρό τσουνάμι καταγράφηκε από παλιρροιογράφους με τη θάλασσα να πέφτει έως και 25 εκατοστά πριν ανυψωθεί σε περίπου 5-10 εκατοστά πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα. Το Τουρκικό Παρατηρητήριο του Πανεπιστημίου Bogazici έχει μετρήσει τον σεισμό με μέγεθος 6.5R.

Το κύριο σεισμικό γεγονός ίσως έχει προέλθει από πιθανή επέκταση προς δυσμάς του ρήγματος Gökova. Ωστόσο, ο Kurt et al (1999) προτείνουν σε προηγούμενη μελέτη μια σειρά από μικρότερα παράκτια ρήγματα που θα μπορούσαν να έχουν ενεργοποιηθεί σε αυτό το συμβάν.

Μετά από αιώνες ησυχίας, κανένας μεγάλος ιστορικός σεισμός δεν είχε αναφερθεί κατά μήκος αυτού του ρήγματος (με βάση τον ιστορικό σεισμικό κατάλογο GEM), αν και το 1863, ένας σεισμός γύρω στα 7,5 Ρίχτερ σημειώθηκε περίπου 75 χιλιόμετρα νότια.

Ο μηχανισμός γένεσης του σεισμού σύμφωνα με το USGS είναι σύμφωνος με την επέκταση κατά μήκος ρήγματος με κλίση περίπου 70° ως προς την επιφάνεια της Γης. Η σεισμική ρήξη φαίνεται ως μια δυτική επέκταση του ρήγματος Gökova. Σύμφωνα με τους σεισμολόγους αμερικάνικης ιστοσελίδας [temblor.net] εξακολουθεί να υπάρχει ένα τμήμα μη διαρρηγμένο από το κατά προσέγγιση 100 χιλιομέτρων ρήγμα, που έχει κάποιες πιθανότητες να παράγει ένα σεισμό 7.3R εφόσον βέβαια επιβεβαιωθεί το εν λόγω ως υπεύθυνο για την πρόσφατη σεισμική ακολουθία.

Πρέπει να τονισθεί ότι ο σεισμός δεν προήλθε από το ρήγμα που έδωσε την σεισμική δόνηση του 1933. Το ρήγμα του Δίαυλου Κω-Νισύρου δίνει συνήθως ισχυρά τσουνάμι.

Το φαινόμενο φαίνεται να εκτονώνεται όμως κανείς δεν μπορεί να πει ακόμη με απόλυτη σιγουριά ότι τα 6,6R ήταν ο κύριος σεισμός. Μετά το κρίσιμο 48ωρο οι επιστήμονες του Γεωδυναμικού και του ΟΑΣΠ θα είναι σε θέση να εκτιμήσουν καλύτερα την κατάσταση και να αναλύσουν την εξέλιξη του φαινομένου. Η εμφάνιση μεγάλων, καταστροφικών σεισμών μετά από μακρά παύση είναι μια υπενθύμιση ότι τα ενεργά ρήγματα θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στον σεισμικό σχεδιασμό.

Γεωδίφης

Πηγές

1.temblor.net

2. USGS- Αμερικάνικο Γεωλογικό Ινστιτούτο

3. Ευρωμεσογειακό Σεισμολογικό Κέντρο (EMSC)

4.Τουρκικό Ινστιτούτο Μεταλλευτικών Ερευνών (ΜΤΑ)

5.Ιστορία της Ν.Κω-Β.Χατζηβασιλείου

6.Σεισμοί της Ελλάδος- Παπαζάχος.Β-Κ

Το επίκεντρο του σεισμού σύμφωνα με το USGS.

Τσουνάμι μετά από τον σεισμό στις τουρκικές ακτές.

Τα ρήγματα από τα οποία προήλθε ο σεισμός σύμφωνα με το temblor.net.

Ιστορικοί σεισμοί και σημαντικά ρήγματα της Κω.