Η μεγάλη «Θάλασσα των Κοραλλιών»

Βρίσκεται στη βορειοανατολική ακτή της Αυστραλίας και περιλαμβάνει πολλά ακατοίκητα νησιά. Η θάλασσα πήρε το όνομα της από τον Μεγάλο κοραλλιογενή ύφαλο ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο και είναι πολύ σημαντικός για τον πλανήτη μας αφού είναι βασικός ρυθμιστής του παγκόσμιου κλίματος. Για αυτό τον λόγο ο ύφαλος έχει ανακηρυχθεί ως μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την ΟΥΝΕΣΚΟ το 1981.

Πως δημιουργήθηκε ο ύφαλος; Ο Μεγάλος κοραλλιογενής ύφαλος δημιουργήθηκε όταν πριν από 20.000 μέχρι 6.000 έτη, η περιοχή του ύφαλου ήταν ξηρά και υπήρχε μια παράκτια πεδιάδα και ηπειρωτικά νησιά. Καθώς η στάθμη της θάλασσας αυξανόταν σταθερά, η παράκτια πεδιάδα βυθιζόταν στα νερά, τα κοράλλια επεκτείνονταν όλο και ψηλότερα στους λόφους της. Με την περαιτέρω αύξηση της στάθμης, τα περισσότερα από τα ηπειρωτικά νησιά βυθίστηκαν. Τα κοράλλια έπειτα άρχισαν να εισβάλλουν στους λόφους και να διαμορφώνουν τους σημερινούς κοραλλιογενείς νήσους και τους σκοπέλους. Η στάθμη της θάλασσας στον κοραλλιογενή ύφαλο δεν έχει αυξηθεί σημαντικά στα τελευταία 6.000 χρόνια.

Η «Θάλασσα των Κοραλλιών» είναι στην κυριολεξία γεμάτη από κοράλλια. Πολλά από αυτά μοιάζουν με φυτά και ως φυτά τα θεωρούσαμε μέχρι πριν λίγο καιρό .Αλλά στην πραγματικότητα είναι χρωματιστά ζωάκια που συγγενεύουν  με τις θαλάσσιες ανεμώνες και τις μέδουσες.  Μια υφαλογραμμή δηλαδή ένας ύφαλος τεραστίων διαστάσεων διαμορφώνεται από εκατομμύρια τέτοια πλάσματα, τους πολύποδες, που ζουν κατά παροικίες. Κάθε πολύποδας διαθέτει ένα μαλακό σώμα καλυμμένο από  ένα σκληρό ασβεστολιθικό σκελετό. Όταν ο  πολύποδας πεθαίνει, ο κυπελλοειδής σκελετός του παραμένει προσκολλημένος στα βράχια και επάνω του κολλάνε άλλοι πολύποδες. Έτσι αναπτύσσονται οι κοραλλιογενείς ύφαλοι.  Μέσα στο κοράλλι ζουν κάτι μικρά φυτά, οι άλγες. Για να αναπτυχθούν και να παράγουν τροφή για τον εαυτό τους και το κοράλλι χρειάζονται ηλιακό φως. Γι αυτό το λόγο οι κοραλλιογενείς ύφαλοι αναπτύσσονται σε ρηχά νερά. Οι άλγες επίσης προσφέρουν ένα μεγάλο μέρος του χρώματός τους στα κοράλλια. 

Στον Μεγάλο κοραλλιογενή ύφαλο υπάρχουν 400 είδη κοραλλιών με διαφορετικά σχήματα, μεγέθη και χρώματα. Στα εξωτερικά σημεία του τα κοράλλια είναι περισσότερο ελαστικά ώστε να αντέχουν στις πιέσεις των κυμάτων. Τα πιο ευαίσθητα κοράλλια βρίσκονται σε πιο ήρεμα νερά. Ο ύφαλος παρέχει προστασία, τροφή και οξυγόνο και σε άλλες μορφές ζωής: σε 1400 είδη ψαριών, σε καλαμάρια, χταπόδια και χιλιάδες είδη όστρακα, όπως και σε γιγάντια στρείδια.

Ο Μεγάλος κοραλλιογενής ύφαλος βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό, έξω από τις ακτές της Κουίνσλαντ, στην Αυστραλία. Εκτείνεται σε μήκος 2027 χιλιομέτρων παράλληλα προς τις ακτές αποτελεί ένα φράγμα ανάμεσα στα ρηχά νερά της παραλίας και την ανοιχτή θάλασσα.  Επιπλέον, εφόσον τα κοράλλια ανήκουν στην οικογένεια των ζώων, αποτελεί το μεγαλύτερο ζωντανό κατασκεύασμα επάνω στη Γη.  Ανήκει στα σπανιότερα και ωραιότερα φυσικά δημιουργήματα επάνω στη Γη. Σε ορισμένες ζώνες απαγορεύεται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα και σε άλλες επιτρέπονται οι επιστημονικές μελέτες και η ελεγχόμενη αλιεία. Πρόκειται για έναν υποθαλάσσιο δρυμό που προστατεύεται επίσης από τους συλλέκτες. Δεν επιτρέπεται σε κανένα να σπάσει ή να πάρει μαζί του κοράλλια.

Ανάμεσα στις διάφορες φυτικές και ζωικές μορφές του Μεγάλου κοραλλιογενή ύφαλου υφίσταται μια ευαίσθητη ισορροπία, η οποία ανατρέπεται εύκολα. Κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1980, μεγάλα τμήματα του ύφαλου καταβροχθίστηκαν από αγκαθωτούς αστερίες. Οι αστερίες πολλαπλασιάστηκαν ανεξέλεγκτα επειδή οι άνθρωποι απογύμνωσαν το οικοσύστημα από τα όστρακα των θαλάσσιων σαλιγκαριών που τρώνε τους αστερίες. Τώρα οι αστερίες περιορίστηκαν αλλά θα χρειαστούν εκατοντάδες χρόνια προκειμένου να αποκατασταθούν οι βλάβες σε ορισμένα τμήματα του ύφαλου.

Γεωδίφης

Με πληροφορίες από το NOAA,https://whc.unesco.org/en/list/154/