Πώς σχηματίζονται οι καταβόθρες;
Σήμερα, στον απόηχο της Τροπικής Καταιγίδας Αγκάθα, παρουσιάσθηκε από τα ΜΜΕ μια βαθιά καταβόθρα 100 μέτρων η οποία άνοιξε στο κέντρο της Πόλης της Γουατεμάλας. Όπως όλες οι καταβόθρες, έτσι και αυτή στην πόλη της Γουατεμάλας σχηματίζεται όταν μια λωρίδα γης καταρρεύσει, αφήνοντας πίσω της έναν κρατήρα, στο έδαφος.
Το φαινόμενο είναι πιο διαδεδομένο στη Φλόριντα, το Τέξας, την Αλαμπάμα, Μιζούρι, Κεντάκι, Τενεσί και την Πενσυλβανία, σύμφωνα με το αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο. Το έδαφος κάτω από αυτά τα μέρη είναι πλούσιο σε πετρώματα που εύκολα διαλύονται όπως ασβεστόλιθος, ανθρακικά πετρώματα και στρώματα αλατιού. Όταν τα υπόγεια νερά ρέουν μέσω αυτών των πετρωμάτων, το «τρώνε» διαλύοντας το και αφήνοντας πίσω υπόγειες τρύπες και σπηλιές. Όταν η οροφή ενός από αυτά τα σπήλαια καταρρέει, παίρνει το έδαφος κάτω με αυτό.
Ορισμένες καταβόθρες υποχωρούν σταδιακά και γεμίζουν με χώμα ή άμμο από πάνω. Άλλες διαβρώνονται από την επιφάνεια, όταν διαλύονται εύκολα τα πετρώματα που είναι εκτεθειμένα στη βροχή και τον αέρα.
Οι πιο επικίνδυνες καταβόθρες είναι αυτές που ξαφνικά καταρρέουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα υπόγεια ύδατα που γεμίζουν τα υπόγεια σπήλαια μεταναστεύουν μακριά λόγω της ξηρασίας ή επειδή οι άνθρωποι εκτρέπουν τη ροή των υπογείων υδάτων για διάφορους λόγους όπως ορυχεία, το πόσιμο νερό ή άρδευση. Χωρίς το νερό το οποίο στήριζε τη στέγη του σπηλαίου από κάτω, το έδαφος που βρίσκεται από πάνω θρυμματίζεται. Σε άλλες περιπτώσεις, η οροφή του σπηλαίου γίνεται πάρα πολύ αδύναμη για να υποστηρίξει το βάρος του χώματος που βρίσκεται από πάνω.
Αυτές οι ξαφνικές καταβόθρες μπορούν να καταπιούν αυτοκίνητα, σπίτια, ακόμα και να αδειάσουν από νερό ολόκληρες λίμνες χωρίς καμμία προειδοποίηση. Τον Σεπτέμβριο του 1999, η λίμνη Τζάκσον κοντά στο Tallahassee, Fla, (16 τετραγωνικά χιλιόμετρα), ξαφνικά εξαφανίστηκε σχεδόν εντελώς ,όταν στραγγίστηκε από κάτω από μια 15μετρη καταβόθρα. Αλλά μην ανησυχείτε, αυτή θα ξαναγεμίσει και πάλι: Σύμφωνα με τη Γεωλογική Εταιρεία της Φλόριντα, η λίμνη αδειάζει και ξαναγεμίζει κάθε 25 χρόνια.
Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές καταβόθρες. Εξερευνήσεις των σπηλαιολόγων, τα τελευταία χρόνια έφεραν στο φως πολλά σπήλαια, τα περισσότερα των οποίων είναι καταβόθρες. Η μεγαλύτερη από αυτές βρίσκεται στις παρυφές του βουνού Σκοτεινή -παρακλάδι της Δίρφης- που είναι και η μεγαλύτερη γνωστή καταβόθρα της Ελλάδος.
Οι καταβόθρες θα μας απασχολήσουν αρκετά τα επόμενα χρόνια εξαιτίας της ξηρασίας και των πολυάριθμων γεωτρήσεων που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια και στο νησί μας.
Φωτογραφίες-Καταβόθρα Γουατεμάλας και καταβόθρα λίμνης Τζάκσον.
Γεωδίφης
Πηγή –Livescience,USGS
