Τα σημαντικότερα σπήλαια στη Δωδεκάνησο

 

1.ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ

Ανάληψη -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΠΟΥΛΑΡΙΑΝΗΣ όπου σύμφωνα με τους παλιούς ναυτικούς του τόπου, τις νύχτες της κακοκαιρίας ανάβει φως για να βρίσκουν το δρόμο τους τα καΐκια.

Βαθύ -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥ με τον εντυπωσιακό διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Λιβάδι -Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΝΕΓΡΟΥ. Η παράδοση το συνδέει με μύθους από πειρατές και τους θησαυρούς τους.

2.ΚΑΛΥΜΝΟΣ

Ποθία- ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑ έχει μεγάλο αρχαιολογικό και σπηλαιολογικό ενδιαφέρον. Αποτελείται από έναν διάδρομο 103 μ. με πελώριους σταλακτίτες. Στο εσωτερικό του σπηλαίου βρέθηκαν ίχνη λατρείας του Ολυμπίου Διός. Εκεί μπορεί να πάει κανείς μα καΐκι από τις Μυρτιές ή την Ποθία.

Βαθύς- ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΔΑΣΚΑΛΕΙΟ στο οποίο έχουν εντοπιστεί προϊστορικά ευρήματα, νεολιθικά εργαλεία, σφόνδυλοι και κεραμικά Μεσομινωικής και Υστερο μινωική ς Εποχής. Παλαιότερα το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από τους κατοίκους για την άμυνα του νησού, καθώς βρίσκεται στην είσοδο του λιμανιού. Η πρόσβαση εκεί είναι δύσκολη.

Υπάρχουν και άλλα σπήλαια στο Βαθύ πρωτόγονης κατοίκησης, λαξευμένα στις πλαγίες των λόφων Τσιγγούρα και Κλαστάνι. Προς το εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη τα σπήλαια είναι πυκνότερα και η πρόσβαση δύσκολη. Μασούρι ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ Εμποριός ΟΙ ΣΠΗΛΙΕΣ

 3.ΚΑΡΠΑΘΟΣ

 Πηγάδια- Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ Βρίσκεται στη θέση "Μύλοι". Πρόκειται για ένα μνημειώδης λαξευτό τάφο ή ιερό. Ο τύπος ήταν πολύ συνηθισμένος στο ανατολικό Αιγαίο. Υπάρχουν ενδείξεις ότι μπροστά υπήρχε ξύλινο στέγαστρο. Ίσως ήταν ιερό της Αφροδίτης, θεάς δημοφιλούς στις λαϊκές τάξεις. Στα Πηγάδια, εξάλλου, έχουν βρεθεί αγαλματίδια της θεάς. Το πιθανότερο είναι το υπαίθριο ιερό της θεάς να ήταν το Σπήλαιο της Παρθένου, το οποίο το συναντάμε 2 χλμ μακρύτερα, στην περιοχή του Βαθυπόταμου. Η σπηλιά έχει διαβρωθεί από τη συνεχή χρήση από βοσκούς.

 4.ΚΑΣΟΣ

 Αγία Μαρίνα -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΕΛΛΗΝΟΚΑΜΑΡΑ. Χρησίμευε σαν καταφύγιο των ντόπιων την περίοδο των πειρατικών επιδρομών. Η είσοδός του έχει 30 μ. πλάτος και 10 μ. ύψος. Επίσης, έχει κλειστεί από την αρχαιότητα με ισοδομικό τοίχο, που καταλήγει σε δυο ανοίγματα για την είσοδο. Βρέθηκε κεραμική διαφόρων εποχών, συμπεριλαμβανομένης και της Μυκηναϊκής. Φαίνεται ότι ήταν τόπος λατρείας από τα Μυκηναϊκά Χρόνια ως την Ελληνιστική Εποχή. Βρίσκεται στα δυτικά της Αγίας Μαρίνας. Μπροστά του, απλώνεται μια μικρή κοιλάδα, το Παραδείσι, με ελιές και χωράφια που φτάνουν ως τη θάλασσα. Απέναντι είναι το νησάκι Αρμάθια, με αλυσίδα από μικρότερα νησάκια δεξιά και αριστερά.

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΣΕΛΑΙ. Έχει εντυπωσιακούς σταλακτίτες. Βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ, δυτικά από το χωριό. Έχει βάθος 30 μ. και πλάτος 8 μ. 

5.ΚΩΣ

Κέφαλος -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΣΠΡΗ ΠΕΤΡΑ Μετά "Τα Παλάτια", προς το Ζινί, συναντάμε την "Ασπρη Πέτρα". Η εξερεύνηση του σπηλαίου, αποκάλυψε ευρήματα Νεολιθικής Εποχής και νεότερα.

 6.ΜΕΓΙΣΤΗ (ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ)

 Μεγίστη (Καστελόριζο)- ΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΣΠΗΛΑΙΟ Ή ΦΩΚΙΑΛΗ. Είναι ίσως το ωραιότερο στη Μεσόγειο. Η ατμόσφαιρα ονειρική, τα χρώματα σ' όλο το φάσμα του γαλάζιου και του μπλε, ανάμεσα σε θαυμάσιους σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Η βάρκα μπαίνει μέσα στο σπήλαιο με σκυφτούς τους επιβάτες. Καλύτερη ώρα είναι το πρωί, που χτυπάει ο ήλιος. Το νησί ανατολικά έχει πολλές σπηλιές μικρότερες. Σημαντικότερη από αυτές, είναι το Σπήλαιο Κολόνες.

7. ΠΑΤΜΟΣ

Χώρα -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ. Το συναντάμε στα μισά του δρόμου από τη Χώρα για τη Σκάλα. Σύμφωνα με την παράδοση, εδώ έγραψε την "Αποκάλυψη", ο Αγιος Ιωάννης Θεολόγος, όταν έφτασε το 95 στην Πάτμο εξόριστος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Δομιτιανού. Μπροστά στο άνοιγμα του σπηλαίου, κατεβαίνοντας μερικά σκαλιά, υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Αννας. Ανακαινίστηκε το 17ο αι. Περιβάλλεται από μοναστηριακό συγκρότημα - τη Μονή της Αποκάλυψης - με αυλές γεμάτες λουλούδια, κελιά και παρεκκλήσια. Μπροστά στην είσοδο, υπάρχουν, λαξευμένα στην πέτρα, σκαλοπάτια.

 8.ΡΟΔΟΣ

 Ρόδος -ΟΙ ΠΕΡΙΕΡΓΕΣ ΣΠΗΛΙΕΣ. Θεωρούνται ιερό των νυμφών.

Καλυθιές Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΟΝΙΑΣ. Είναι σε δυσπρόσιτη περιοχή,

μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας, καθώς η έρευνα έδειξε ότι έζησαν οι παλαιότεροι κάτοικοι του νησιού. Κάτι αντίστοιχο, συνέβη και στη σπηλιά Κουμέλου του Αρχάγγελου.

Σάλακος Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΑΡΟΥΝΑΣ. Πρόκειται για σπηλιά αξοποιημένη, στην άκρη του χωριού. Η Πηγή Νύμφη, είναι δίπλα. Από αυτήν, υδρεύεται και εμφιαλώνει νερό η Ρόδος.

Αρχάγγελος ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΚΟΥΜΕΛΟΥ. Βρίσκεται στην κορυφή του ομώνυμου λόφου. Έχει αρχαιολογικό και σπηλαιολογικό ενδιαφέρον. Στις πρόσφατες ανασκαφές βρέθηκαν αγγεία και άλλα αντικείμενα Νεολιθικής και Μυκηναϊκής Εποχής, που μαρτυρούν την αρχαιότατη κατοίκηση της περιοχής.

 9.ΤΗΛΟΣ

Μεγάλο Χωριό -ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΧΑΡΚΑΔΙΟ. Το Σπήλαιο Χαρκαδιό βρίσκεται ανάμεσα στο Μεγάλο Χωριό και στα Λιβάδια, σε απόσταση 3,5 χλμ. από το λιμάνι. Εκεί, το 1971 οι ανασκαφές των παλαιοντολόγων Νικολάου Συμεωνίδη και Γεωργίου Θεοδώρου έφεραν στο φως, νεολιθικά εργαλεία που χρονολογούνται από το 8000 - 7000 π.Χ. και οστά από νάνους ελέφαντες. Από τα σημαντικά αυτά ευρήματα φαίνεται ότι η Τήλος ήταν ενωμένη με την απέναντι ακτή της Μικρά Ασίας και πριν από 6 περίπου εκατομμύρια χρόνια αποκόπηκε. Όταν λοιπόν το νησί αποκόπηκε οι ελέφαντες αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον για να επιβιώσουν. Έτσι, σιγά - σιγά μετατράπηκαν σε νάνους, που το ύψος του κυμαινόταν από 1,20 μ. έως 1,60 μ. Οι ανασκαφές στο Χαρκαδιό έχουν φέρει στο φως περίπου 12.000 οστά που υπολογίζετε ότι ανήκουν σε περισσότερους από 38 νάνους ελέφαντες. Αυτοί είναι και οι τελευταίοι ελέφαντες που έζησαν στην Ευρώπη.

Τα ευρήματα βρίσκονται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο της Πανεπιστημιούπολης Αθηνών.

10. ΧΑΛΚΗ

Χάλκη ή Νημποριό- Η ΣΠΗΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΕΛΙΑ. Πρόκειται για παλαιό ασκητήριο, με αγιογραφίες πάνω στους βράχους.

Ο ΚΑΜΕΝΟΣ ΣΠΗΛΙΟΣ Βρίσκεται στη θέση "Αμιγλάι", σε απότομο βράχο, 8 χλμ από το Νημποριό. Το 1658, ο Βενετός αρχιναύαρχος, Φραγκίσκος Μοροζίνι, εξόντωσε τους κρυμμένους εκεί κατοίκους ανάβοντας φωτιά στο στόμιο, αφού έκοψε όλες τις αμυγδαλιές. Ο Μοροζίνι εκδικήθηκε με αυτό τον τρόπο τους Χαλκίτες γιατί ειδοποίησαν τους Ρόδιους και έτσι δεν μπόρεσε να καταλάβει τη Ρόδο.

Γεωδίφης με πληροφορίες από την Νομαρχία Δωδεκανήσου

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον θαυμαστό κόσμο των σπηλαίων μπορείτε να απευθυνθείτε ιστοσελίδα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας.

http://www.ese.edu.gr/default.asp

Σπήλαιο Αγ. Γεωργίου Καλυθιές-Ρόδος