Τι είναι τα ρεύματα θολότητας;

Βλέπετε την παραπάνω ακολουθία πετρωμάτων, ακολουθίες σαν αυτές ονομάζονται τουρβιδίτες. Είναι πολύ σημαντικά πετρώματα αφού αρκετές φορές φιλοξενούν κοιτάσματα χρυσού, όπως συμβαίνει στα κοιτάσματα του  Bendigo, Ballarat και Victoria, της Αυστραλίας, όπου υπάρχουν πάνω από 2.600 τόνοι χρυσού μέσα σε τουρβιδίτες 500 εκ. ετών.

Οι τουρβιδίτες αντιπροσωπεύουν συνήθως πετρώματα που δημιουργούνται σε βαθιά νερά και σχηματίζονται παράκτια ενός ηπειρωτικού περιθωρίου. Για να δημιουργηθούν απαιτείται γενικά τουλάχιστον μια ηπειρωτική κατωφέρεια και κάποια μορφή τεκτονισμού για να προκαλέσει  κατολισθήσεις που μοιάζουν με χιονοστιβάδες στον υποθαλάσσιο χώρο. Οι τουρβιδίτες μπορούν να παρουσιασθούν και σε λίμνες. Αυτές οι ακολουθίες πετρωμάτων είναι πολύ σημαντικές, δεδομένου ότι μπορούν να παράσχουν αποδεικτικά  στοιχεία για  την  συχνότητα και την χρονολογία  των κατολισθήσεων και των σεισμών όπου αυτά σχηματίζονται.

Πως δημιουργούνται οι τουρβιδίτες; Τα ρεύματα θολούρας παράγονται υποθαλάσσια όταν υλικά καταρρέουν και κινούνται προς τις επίπεδες πεδιάδες. Μέχρι να σταθεροποιηθούν βαθύτερα αυτές οι κινούμενες μάζες μπορούν να διασχίσουν ακόμη και αρκετά χιλιόμετρα. Καθώς το υλικό κατεβαίνει, αναμιγνύεται με το νερό και διαμορφώνει ένα παχύ σύννεφο που αποτελείται από νερό, λάσπη και με άμμο. Η πυκνότητα αυτού του μίγματος είναι μεγαλύτερη από το περιβάλλον νερό της θάλασσας έτσι το σύννεφο φτάνει στο κατώτατο σημείο ακολουθώντας την κλίση των στρωμάτων.

Η κίνηση αυτών των ρευμάτων πολλές φόρες δημιουργεί τεράστιες καταστροφές όπως έγινε την 18 Νοέμβρη του 1929, στο GrandBanks. Ένας σεισμός μεγέθους 7,2R έγινε στον Ατλαντικό Ωκεανό, στα ανοικτά της νότιας ακτής της Νέας Γης. Το επίκεντρο του, ήταν περίπου 400 χιλιόμετρα νότια του νησιού και δημιουργήθηκε κατά μήκος δύο ρηγμάτων με αποτέλεσμα να πυροδοτήσει μια μεγάλη υποθαλάσσια κατολίσθηση. Το γεγονός αυτό επιπλέον έδωσε  ένα τσουνάμι  3-4 μέτρα ύψος που έπληξε τις ακτές περίπου τρεις ώρες μετά το σεισμό. Τα κύματα ταξίδεψαν σε ταχύτητες έως και 129 χλμ/ώρα και κατέστρεψαν πολλές παράκτιες κοινότητες της BurinPeninsula, σκοτώνοντας 28 ανθρώπους και αφήνοντας άστεγους περισσότερους απο 10.000 κατοίκους.

Τέτοια ρεύματα ίσως έδρασαν και στον υποθαλάσσιο χώρο του Δίαυλου Κω-Νισύρου το 554 μ.χ όταν μετά από έναν ισχυρότατο σεισμό 7+ βαθμών, παρουσιάσθηκε υποθαλάσσια κατολίσθηση με αποτέλεσμα να δώσει ένα τσουνάμι που τότε κατέστρεψε την πόλη της Κω και τις γύρω πόλεις του Κεραμεικού Κόλπου. 

Γεωδίφης

Πηγή:

https://scholars.unh.edu/ccom/1369/

Τουρβιδίτης πτυχωμένος από την Αυστραλία,Cape Liptrap ηλικίας 417 έως 354 εκ.ετών.Είναι μία συσκευασία από λεπτόκοκκο ίζημα (ή ιζηματογενές πέτρωμα) που σταδιακά αλλάζει σε χονδρόκοκκο και το οποίο εναποτέθηκε από ρεύματα σε αρχαίους ωκεανούς ή ακόμη λίμνες.Αυτό τον σχηματισμό θα τον δείτε σε αρκετές περιοχές της χώρας μας. Φωτογραφία -L.Mahon.

Ρεύματα θολότητας με Bruce Heezen.

Ρεύματα θολότητας στο εργαστήριο.