Πώς να φτιάξουμε ένα δρόμο που θα διαρκέσει 2000 χρόνια;
Για τον καθένα από εμάς, δρόμος είναι μία λωρίδα εδάφους ανάμεσα σε δύο μέρη, που με ανθρώπινη παρέμβαση έχει υποστεί κάποια προετοιμασία ώστε να καθιστά ευκολότερη την προσπέλαση της από ανθρώπους, ποδήλατα ή οχήματα. Συνήθως για την κατασκευή ενός δρόμου, γίνεται εκσκαφή στο φυσικό έδαφος και τοποθετούνται στερεά υλικά μέχρι το ύψος της στάθμης του οδοστρώματος. Στα τμήματα οδών που βρίσκονται σε όρυγμα κατασκευάζονται στις δύο μεριές του οδοστρώματος χανδάκια (τάφροι).
Ωστόσο διασχίζοντας καθημερινά την οδό Πεισάνδρου(πόλη Κω) και παρατηρώντας τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει εδώ και χρόνια στον πολύπαθο δρόμο θα μου ήταν αδιανόητο να μη ταξιδέψω νοητά έστω για λίγο στα μυστικά κατατόπια των Ρωμαίων μηχανικών που περιγράφηκαν με γλαφυρό τρόπο από τον Raymond Chevallier. Για όσους δεν γνωρίζουν το θέμα, παραθέτω τους βασικούς κανόνες με τους οποίους οι Ρωμαίοι μηχανικοί κατασκεύαζαν τους διάσημους και σχεδόν "αθάνατους" δρόμους τους.
Κάτω από τις μεγάλες επίπεδες πέτρες με τις οποίες κάλυπταν την επιφάνεια του δρόμου, και ήταν αόρατες στο μάτι, υπήρχε μια έξυπνη στρώση με μικρότερες πέτρες, αμμοχάλικο, και μερικές φορές άμμο. Βασικά ακολουθούσαν τις παρακάτω βασικές προδιαγραφές:
1. Καθόριζαν αρχικά την χάραξη και τα αυλάκια κατά μήκος των πλευρών του μελλοντικού δρόμου.
2. Έσκαβαν βαθιά τάφρο (συνήθως 1 έως 1,5 μέτρα), για να τοποθετήσουν μια στέρεα βάση.
3. Γέμιζαν το χαράκωμα με στρώματα υλικών που είναι κατάλληλα για τα θεμέλια τα οποία άρχιζαν με πέτρες που κάλυπταν με στρώματα τσιμέντου και στη συνέχεια με επάλληλες στρώσεις από άμμο και βότσαλα.
4. Τοποθετούσαν τα κράσπεδα και στις δύο πλευρές της διαδρομής.
5.Κάλυπταν με κροκάλες ή λίθινα μπλόκα, εξασφαλίζοντας ότι η κλίση του δρόμου ήταν από το κέντρο προς τις δύο πλευρές, με τρόπο ώστε να κατευθύνονται τα όμβρια ύδατα.
6.Αν ο δρόμος ήταν ήδη στρωμένος, ήταν αναγκαίο να τελειοποιήσουν προσεκτικά τα επιμέρους τμήματα, έτσι ώστε οι άκρες να ταιριάζουν ακριβώς μεταξύ τους και να είναι απόλυτα προσκολλημένα στο υπόστρωμα.
Πρόκειται για παλιές καλές τεχνικές προδιαγραφές τις οποίες χρησιμοποίησαν και οι Ιταλοί όταν βρέθηκαν στην Δωδεκάνησο.
Για όσους διατηρούν αμφιβολίες ας επισκεφτούν τον δρόμο που διέρχεται από το παλιό νεκροταφείο της Κω. Εκεί βρίσκονται όλα εκείνα τα οποία σας περιέγραψα παραπάνω. Δρόμοι που ακόμη αντέχουν στον χρόνο μετά απο τουλάχιστον 70 χρόνια ταλαιπωρίας και κακοσυντήρησης.
Γεωδίφης