Παλαιοντολογικό Μουσείο Ρεθύμνου

Ένα μικρόσωμο ελάφι με ροπαλόμορφα κέρατα (χωρίς διακλαδώσεις), γνωστό ως Candiacervus ropalophorus, το ύψος του οποίου δεν ξεπερνά τα 70-80 εκατοστά, πλειστοκαινικοί ενδημικοί ελέφαντες και νάνοι ιπποπόταμοι ηλικίας 11.000-13.500 χρόνων. Είναι μερικά από τα εκθέματα- απολιθώματα του Παλαιοντολογικού Μουσείου Ρεθύμνου, Παραρτήματος Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, που άνοιξε τις πύλες του στο κοινό πριν απο κάποιους μήνες.

Απολιθώματα ασπόνδυλων προερχόμενα από τις παλαιοζωικές, μεσοζωικές και καινοζωικές θαλάσσιες αποθέσεις, καθώς και κείμενα, σχέδια, χάρτες φανερώνουν τη διαχρονική εξέλιξη της γεωλογικής ιστορίας της Κρήτης. Το Μουσείο στεγάζεται στο Τέμενος Μασταμπά του 17ου αιώνα- με τους εννέα τρούλους, τα δεκατρία συνεχόμενα κελιά στη δυτική πλευρά, το ηγουμενείο και τον μιναρέ (ο αρχαιότερος στην πόλη)- και υπέστη σοβαρές φθορές κυρίως από τους βομβαρδισμούς του 1941. Η αναστήλωσή του έγινε σταδιακά μετά την παραχώρηση του τεμένους από το υπουργείο Πολιτισμού στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας.

Η συλλογή υλικού για τις πρώτες Παλαιοντολογικές, Ορυκτολογικές και Πετρολογικές συλλογές του Μουσείου άρχισε το 1971 από τον γεωλόγο Ευάγγελο Βελιτζέλο, καθηγητή σήμερα της Παλαιοβοτανικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην λεκάνη Βεγόρων της Δυτικής Μακεδονίας σε λιμναίες αποθέσεις του Ανώτερου Τριτογενούς με την συλλογή απολιθωμένων φυτών, δύο οδόντων ελεφάντων που βρέθηκαν κοντά στο χωριό Πέτρες και άλλων τριών κοντά στο χωριό Σωτήρ.

Οι έρευνες του Μουσείου συνεχίστηκαν για την συλλογή παλαιοντολογικού υλικού στις Νεογενείς αποθέσεις της Αττικής, της Κέρκυρας, της Ρόδου και της Καρπάθου. Στην Βοιωτία   στην περιοχή Κερατοβούνι πλησίον του μνημείου της μάχης της Χαιρώνειας για την συλλογή Ρουδιστών του ανωτέρου Κρητιδικού. Στην Αργολίδα πλησίον του Ιερού του Ασκληπείου της Επιδαύρου για την συλλογή Αμμωνιτών του μέσου και ανωτέρου Τριαδικού. Πρόκειται περί ενός ερυθρού αμμωνιτοφόρου ασβεστολίθου πλουσίου σε είδη Αμμωνιτών των γενών Ceratites , Asklepioceras , Johanites , Lobites , Megaphyllites , Pinacoceras , Gymnites κλπ. Στην Ήπειρο για την συλλογή Αμμωνιτών της Ιονίου ζώνης Ιουρασικής ηλικίας.

Οι Ορυκτολογικές συλλογές του μουσείου καταρτίστηκαν κυρίως από έρευνες στο Λαύριο το πλέον αξιόλογο μεταλλείο της αρχαίας Ελλάδος με πάρα πολύ μεγάλο αριθμό ορυκτών, στην Χαλκιδική, στην Κρήτη, στην Σέριφο, στην Μήλο, στην Ξάνθη, στην Νάξο, στην Πάρο στην Θάσο και άλλού.

Οι Πετρολογικές συλλογές καταρτίστηκαν από έρευνες στις διάφορες γεωλογικές ζώνες της Ελλάδος όπως ζώνη Παξών, Ιόνιο ζώνη, ζώνη Πίνδου, Πελαγονική και Υποπελαγονική ζώνη, ζώνη Ροδόπης και ζώνη Ανατολικής Ελλάδος.

Η συλλογή προέρχεται από έρευνες του Siegfried Κuss, καθηγητή του Γεωλογικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου του Freiburg, στην ευρύτερη περιοχή του Ρεθύμνου με τη συνδρομή του δήμου. Η συντήρηση, η μελέτη και η παρουσίαση έγιναν με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Αθηνών από τους καθηγητές Ν. Συμεωνίδη και Γ. Θεοδώρου, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του μουσειολόγου Π. Ζαμπέλη.

Γεωδίφης