Βράχος της Καλικατσού
Ταξιδεύοντας κανείς προς την νοτιοανατολική πλευρά της Πάτμου, καθώς περνάει από την παραλία του Γρίγου μέσα στον ομώνυμο όρμο, απέναντι από το Τραγονήσι μπορεί να δει κάτι το μοναδικό.
Ένα παράξενο βράχο που πολλοί το θεωρούν σαν ένα γεωλογικό θαύμα και ο οποίος ονομάζεται Καλικατσού.
Πρόκειται για ένα επιβλητικό βράχο ο οποίος αναδύεται μέσα από τη θάλασσα και αυτόν τον χώρο επέλεξαν να ζήσουν πολλοί ασκητές. Οι ασκητές αυτοί κατάφεραν να μετατρέψουν έναν φαινομενικά αφιλόξενο βράχο σε έναν πολύ άνετο χώρο. Επίσης λάξευσαν πάνω στο βράχο θέση για τα κάρβουνα, σκαλιά, στέρνα κ.ά.
Για την Καλικατσού, υπάρχουν διάφορες παραδόσεις εκ των οποίων μια είναι η παρακάτω: Στη Μονή του Ιωάννη του Θεολόγου, υπάρχει μια κρυφή πόρτα η οποία οδηγεί σε ένα τούνελ. Το τούνελ αυτό διασχίζει όλη τη νότια πλευρά της Χώρας και φτάνει στην πέτρα. Λέγεται ότι κατασκευάστηκε για να μεταφέρουν οι μοναχοί την Κάρα του Απόστολου Θωμά, τα κειμήλια και τους θησαυρούς της Μονής για να τα προστατεύουν από τις διάφορες επιδρομές των πειρατών στο νησί.
Με την Πέτρα συνδέονται πολλοί μύθοι! Ο πιο διαδεδομένος μύθος λέει ότι στη Μονή του Ιωάννη του Θεολόγου υπάρχει μια κρυφή πόρτα, μια κρύπτη η οποία οδηγεί σε ένα τούνελ. Το τούνελ σύμφωνα με την παράδοση, διασχίζει όλη την νότια πλευρά της Χώρας καταλήγει στην Πέτρα και δημιουργήθηκε για να μεταφέρουν οι μοναχοί την Κάρα του Αποστόλου Θωμά και όλα τα άλλα κειμήλια και τους θησαυρούς που είχε η Μονή, σε ένα απάνεμο κόλπο της Πέτρας και να τα προφυλάξουν κατά τις συχνές επιδρομές των πειρατών στο νησί!
Όμως τι πραγματικά είναι η Καλικατσού; Για την γεωεπιστήμη ο βράχος όπως και η γύρω περιοχή δεν είναι άλλο από ένα ηφαιστειακό λατυτοπαγές που σχηματίστηκε από την συγκόλληση πολλών ηφαιστειακών βολίδων και το σχήμα του συνδέεται από τον τρόπο γέννησης και σύνδεσης των υλικών της βασαλτικής λάβας από την οποία προήλθε.
Ο βράχος της Καλικατσού είναι αποτέλεσμα της ηφαιστειακής δρραστηριότητα της Πάτμου που σχετίζεται με την έντονη τεκτονική φάση επέκτασης που έχει επηρεάσει την περιοχή του Κεντρικού Αιγαίου από το Μέσο Μειόκαινο.
Η πέτρα της προήλθε από την τελευταία ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής και η οποία συνέβη περίπου 4 εκ.χρόνια πριν. Οι εκρήξεις εκείνης της περιόδου εκτός από την Καλικατσού έδωσαν και το νοτιοδυτικό τμήμα από το νησί Χιλιομόδιο.
Γεωδίφης