Κρήνη του Πάνα

Με τον κρουνό να φέρει το ανάγλυφο του τραγοπόδαρου θεού μέσα σε σπηλιά.

Η κρήνη συναντάται στο δεύτερο άνδηρο του Ασκληπιείου Κω, στη μέση της φωτογραφίας [δεκαετία΄60]. Το νερό της χύνεται σε μαρμάρινη δεξαμενή που είναι μπροστά και πριν από λίγα χρόνια γέμιζε ή υπερχείλιζε. 

Είναι η πηγή που έπαιρνε ο Γιώργος Καματερός το διάσημο νερό του,το οποίο υποστήριζε ότι θεραπεύει τον καρκίνο, στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Ο μακαρίτης δικηγόρος μοίραζε δωρεάν το «φάρμακο» του, το οποίο έμεινε γνωστό ως το «νερό του Καματερού», αρχικά σε υγρή μορφή σε φιαλίδια [οι επικριτές του υποστήριζαν ότι περιείχαν απλό νερό].

Η κύρια κρήνη του Ασκληπιείου με το ανάγλυφο του Πάνα μέσα σε μια σπηλιά, το νερό της πέφτει σε μια δεξαμενή όπου έριχναν νομίσματα και έκαναν ευχές οι επισκέπτες τα τελευταία χρόνια.

Είχε διαμορφωθεί στον αναλημματικό τοίχο και γύρω  από την κρήνη και την τοξωτή κατασκευή βρίσκονταν αγάλματα τιμητικά ή αναθηματικά, τον 3ο αιώνα π.Χ. 

Είναι η πιο διάσημη, η πιο σπουδαία από τις τουλάχιστον 3 γνωστές, κύριες κρήνες του Ασκληπιείου.Οι άλλες ήταν αυτή του ιερού άλσους των Νυμφών ιδίας χρονολογίας και του Γάιου Στερτινίου Ξενοφώντα του 1ου αιώνα που έχω ήδη αναφέρει. Οι κρήνες του Ασκληπιείου συνδέονταν μέ ένα πλούσιο σύστημα αγωγών και δεξαμενών .

Οι υδρογεωλόγοι του Ασκληπιείου είχαν σχεδιάσει τα πόσιμα νερά να έρχονται από την Βουρίνα του Χάλκωνα και τα θειούχα ιαματικά από το Ιουλιόνερο [Κοκκινόνερο], εκεί κοντά βρισκόταν και ο ναός της Υγίειας κατά τον Ζαρράφτη, σήμερα το της Οσ.Μελού ναύδριο.

Το νερό αυτής της κρήνης ήταν πόσιμο και κατάλληλο για υδροθεραπεία, καθαρισμό και όχι θεραπευτικό. 

Το 198-199 π.Χ πρέπει να έπαθε ζημιές από σεισμό με επίκεντρο νότια της Ρόδου, και αποκαταστάθηκε χάρη στην βοήθεια του Ευμένη Β΄. Λειτούργησε κατά την υστερωμαική περίοδο πριν χαθεί μαζί τις άλλες εγκαταστάσεις του μνημείου.

Οριστικά εγκαταλείφθηκε κάπου μεταξύ δύο ισχυρών σεισμών που εκδηλώθηκαν το 334 και το 469μ.Χ ή ακόμη και από συνδυασμό των δύο.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Ιστορία της Νήσου Κω-Β.Χατζηβασιλείου

2. Παλιές Φωογραφίες της Κω/ΦΒ

3.Ιστορία των Σεισμών της Κω,2018-2023

Πάνα, σύγχορε νυμφῶν, παντοφυή, γενέτωρ πάντων, πολυώνυμε δαῖμον. Κοντινό πλάνο της σκαλιστης μορφης του Πανα, γιου του Ερμη και της Νύμφης Πηνελοπης, που δεσπόζει στην πηγή του Ασκληπιείου μας. [Φωτογραφία, Κ.Κωστογλάκη/ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ]. Η πιο πιθανή ετυμολογία του ονόματος είναι από την ρίζα «Πα » δηλαδή περιποιούμαι, φυλάσσω και εξ΄ αυτού πάομαι και λατινικό pasco[ βόσκω].