Τυροβόλι

«ο ζ-ζιζ-ζικας ελάλησε, σκατά στο τυριόλι»[παροιμία, Κεφαλιανές όψεις]

Τυροβόλες[τυριόλες στην Κέφαλο] χρησιμοποιούσαν οι Κεφαλιανοί πιστικοί για να φτιάχνουν τις τύρες στην Δυτική Κω. Είναι η κυλινδρική στενόμακρη φόρμα πλεγμένη από βούρλα, όπου βάζουν το πηγμένο γάλα για να φτιάξουν το τυρί. 

Τις έφτιαχναν από βελόνες των βούρλων, όπου έβαζαν τις καλομυζήθρες οι ντόπιοι πιστικοί.

Στη Ρόδο τη λένε το τυρικό και στην Κάλυμνο τροβόλι και ταράλλι στη Χάλκη[Μ.Σκανδαλίδης].

Το βούρλο [ μεσαιωνική ελληνική λέξη] προέρχεται από την αρχαία ελληνική βροῦλλον, βρύλλον.

Πρόκειται για ποώδες αειθαλές υδρόφιλο φυτό του γένους Juncus, με κυλινδρικό βλαστό και φύλλα μακρόστενα και συνήθως κυλινδρικά επίσης· τα άνθη του είναι μικρά, και από τα φύλλα του φτιάχνονται καλάθια.Με τα φύλλα του οποίου κατασκευάζονται σχοινιά, ψάθες, καλάθια κτλ.Συχνά χρησιμοποιούσαν τον σχοίνο οι Κεφαλιανοί.

Δεν χρησιμοποιούσαν όλα τα βούρλα.Για παράδειγμα απέφευγαν το Juncus inflexus ένα φυτό τοξικό για τα θηλαστικά, που προκαλεί ερεθισμό του στομάχου και διάρροια, το οποίο μπορούσε να οδηγήσει σε τύφλωση και να κάνει το ζώο να πεθάνει από εγκεφαλική αιμορραγία, πριν από σπασμούς.

Βούρλα λέγανε παλαιότερα όσους θεωρούνταν πολύ χαζοί.

Φωτογραφία από την λαογραφική συλλογή της αείμνηστης Περσεφόνης Κουτσουράδη, ένα θησαυρό με πολύτιμα αντικείμενα και ιδέες από την ιστορία μας.

Γεωδίφης