Όταν πηγαίναμε στα Μπάνια!

«μάεψε τα φαγιά αφ’ το τραπέζζι γ-και βάλε τα μέσ’ στο φανάρι’». Ι.Σακελλαρίδης,1982

Εκτός από το Σεβαστιάνα του Χαλκίτη και το σκάφος Μαρία του καπετάνιου Γιάννη Γιαννάκου πήγαινε στα Μπάνια[Ε.Θέρμη] δυο φορές την εβδομάδα, την δεκαετία του ΄60. 

Ο κόσμος συγκεντρωνόταν στο λιμανάκι, στο Μαντράκι από όπου άρχιζε η περιπέτεια για τις ιαματικές συνεδρίες που συχνά διαρκούσαν μια ή δύο εβδομάδες. 

Οι συμπατριώτες μας κουβαλούσαν φαγητό, νερό και κρασί σε λαίνια, κρέας που το καβουρδιζαν για να συντηρηθεί και το έβαζαν στα φανάρια. 

Κάτω από την Αγ.Παρασκευή της πόλης Κω έφτιαχνε τα φανάρια ο Γιώργος Τσόχας μού είπανε οι παλιοί.

Μαζί τους έπαιρναν τα χράμια και τις κουρελούδες τότε δεν υπήρχαν sleeping bag. Πήγαιναν σε καλύβες στα μπάνια, εκεί έμεναν για να κάνουν τα ιαματικά λουτρά, πριν ακόμη φτιαχτεί ο σημερινός δημοτικός ξενώνας. 

Εκεί τους περίμενε ο Ιτσινές Ζαχαρίας που συντηρούσε και πρόσεχε τις γούρνες και τις καλύβες που δεν είχαν πόρτες.

Το φανάρι ήταν το ξύλινο ντουλαπάκι με τοιχώματα από σύρμα, το οποίο κρεμούσαν από ψηλά, συνήθως το ταβάνι. Μέσα σε αυτό φύλαγαν τα τρόφιμα, πριν ανακαλυφθεί το ψυγείο. 

Η λέξη προέρχεται από την αρχαία ελληνική φανός, το υποκοριστικό του φανάρι[ν] καθιερώθηκε να χρησιμοποιείται κατά τα μεσαιωνικά χρόνια.

Με πληροφορίες από τον Βαγγέλη Γιαννάκο.

Γεωδίφης

Στην φωτογραφία το φανάρι από την λαική συλλογή της Περσεφόνης Κουτσουράδη. 

Το θρυλικό «Μαρία» το 1957 εν δράσει, του καπετάνιου Γιάννη Γιαννάκου που πήγαινε τον κόσμο στα καράβια. Από βίντεο του Ν.Κολλίγρη.